حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید مهدی واعظ موسوی در گفت‌وگو با ایسنا، پیرامون فضایل روز عرفه اظهار کرد: در واقع عرفه روز شناخت است و زمانی که حجاج به سمت بیت‌الله‌الحرام برای مناسک حج رهسپار شدند، در روز عرفه در عرفات جمع می‌شوند و نیز عرفات، یک بیابان و سرزمین بوده و وقوف در عرفات، یکی از مناسک حج است؛ یعنی ایستادن و توقف در آن‌جا؛ پس حاجی در این وقوف به خود، خداوند، گذشته زندگی خود، زمانی که از دست داده و زمانی که برایش باقی است، می‌اندیشد. بنابراین، حاجی با وقوف در عرفات، به نوعی شناخت نسبت به خود، غرایض و موجودیت‌هایی که خداوند در نهاد او قرار داده، رسیده و در واقع می‌توان گفت که در پرتوی خودشناسی، به خداشناسی می‌رسد و این راز و زمز وقوف و ایستادن در عرفات است.

وی افزود: این امر که یکی از مناسک حج است، تنها مخصوص حجاج نیست و کسانی که در مراسم حج حضور ندارند، در هر جای دنیا که هستند، روز عرفه را به نیایش می‌پردازند و همان‌گونه که می‌دانیم نیایش کارکردهای مختلفی دارد؛ از جمله این که انسان را با عالم بالا و نیز قطره را به دریا پیوند می‌زند و در پرتوی نیایش‌های واردشده، ویژه دعای معروف امام حسین(ع) در مراسم عرفات که در واقع دعایی پرمحتوا و چندبعدی است، همان‌طور که حاجی در عرفات با این دعا به شناخت از خود، خداوند، شیوه و طرز خلقت خود می‌رسد، دیگران نیز در این روز به چنین شناختی رسیده و به نیایش می‌پردازند.

این کارشناس مذهبی ادامه داد: همان‌گونه که می‌دانیم، در واقع نیایش فرصتی برای ائمه(ع) بوده که انسان‌ها را به خودشناسی و خداشناسی برسانند و ما گنجینه‌هایی از دعاها را در متون روایی داریم که پر از روان‌شناسی، خودشناسی، انسان‌شناسی و علوم دیگرند و مردم آن‌ها را به نام دعا می‌شناسند؛در حالی که این‌ها تنها دعا نیستند؛ بلکه گنجینه‌هایی از معرفت هستند.

واعظ موسوی در خصوص اعمال روز عرفه عنوان کرد: یکی از اعمال روز عرفه آن است که انسان پس از نماز ظهر، زیر آسمان گناهان گذشته را یادآوری کرده و به یاد آورد و با این یادآوری، نوعی رقت پیدا کند. به علاوه، همان‌گونه که پیداست، عرفه روز شناخت، تفکر و اندیشدن است و دعاهایی که وارد شده، ما را در رسیدن به این شناخت کمک می‌کند و این عمل فوق‌العاده که در زیر آسمان دو رکعت نماز، پس از نماز ظهر می‌خوانیم و سعی در به یادآوردن گناهان گذشته بین خود و خداوند می‌کنیم، موجب ایجاد حالتی از رقت، توبه، پشیمانی و بازگشت می‌شود و با رخ دادن این پشیمانی، امید می‌رود که خداوند از گناهان بگذرد.

وی با اشاره به سخن "مَن عَرَفَ نَفسَه فقد عَرَفَ ربَّه" از امام علی(ع) ادامه داد: عرفه در واقع روزی است که انسان نوعی عرفان و معرفت می‌یابد؛ ضمن این که تمامی مشکلات ما به عدم معرفت و شناخت باز می‌گردد. بنابراین این روز، از آن جهت که فرصتی برای شناخت خود و خدا، سیر انفسی و فرو رفتن در درون خود است، روزی ممتاز به شمار می‌رود. به علاوه در روایات داریم که روزه در روز عرفه اگر موجب شود که حال دعا از انسان گرفته و حالت ضعف در وی ایجاد شود، به گونه‌ای که نتواند آن‌طور که باید نیایش کند، مکروه است. پس باید تمرکز فرد بر نیایش باشد و اگر بخواهیم روزی را در تمام سال به روز شناخت و نیایش اختصاص دهیم، آن روز عرفه است.

این کارشناس مذهبی خاطرنشان کرد: به دلیل حضور گسترده حاجیان از سراسر کره زمین در روز عرفه و صحرای عرفات، ناله‌هایی که در عرفات بلند می‌شود و نیز دل کندن حاجیان از تعینات و تشخصات دنیوی، گویا خداوند متعال همه زمین را عنایتی دارد و این خود بهانه‌ای است که او نظر رحمتش را به سوی تمامی مردم جهان بیفکند. بنابراین، در این روز، رحمت بسیار ریزش دارد و تمامی مردم مورد این رحمت قرار می‌گیرند. همچنین، در روایات می‌خوانیم که فردی در روز عرفه دستش را نزد مردم دراز کرده و گدایی می‌کرد و امام سجاد(ع) او را گفتند که امروز روزی است که رحمت خداوند، حتی شامل حال جنین‌های در رحم مادر شده، از رحمت حق برخوردار می‌شوند و تو این‌گونه دست پیش غیر خدا دراز می‌کنی و در واقع امام این‌گونه به او نهیب زده و وی را متوجه کردند که عرفه، روز بسیار مهمی است.

واعظ موسوی در پاسخ به سوالی پیرامون اختصاص مقوله آمرزش به زمان و مکان خاص بیان کرد: هر زمان که انسان خالصانه به درگاه خداوند رود و به واقع از گناهان خود پشیمان باشد، امید بخشش پروردگار وجود دارد و بلافاصله بخشیده می‌شود و این‌گونه نیست که آمرزش و بخشش، مخصوص زمان ویژه و خاصی باشد. ضمن این که در قرآن که کتاب اصلی مسلمین است، گفته نشده در زمان و یا مکانی خاص استغفار صورت گیرد تا بخشش از سوی خداوند نیز رخ دهد. پس در دین و قرآن چنین چیزی وارد نشده است.

وی اضافه کرد: با این حال، زمان‌ها و مکان‌هایی وجود دارد که در آن امید به بخشش و رحمت بیشتر است؛ لذا از این جهت گفته شده که اگر فرد در رمضان موفق به طلب مغفرت از سوی خدا نشد، انتظار برای آمدن روز عرفه داشته باشد و به این معنا نیست که تا روز عرفه انسان استغفار نکند. به علاوه، اگر انسانی گناهان خود را آن‌قدر سنگین می‌یابد که تصور می‌کند بخشش او بعید به نظر می‌رسد، این‌طور نیست و خداوند کوه و دریایی از گناه را نیز می‌بخشد. با این وجود، در مورد فرصت‌هایی همچون ماه رمضان و عرفه، به جهت فهماندن میزان اهمیت آن، بر از دست ندادنش تاکید شده است و به قول عارفی، عرفه بهانه‌ای است که خداوند بنده خویش را در آن روز ببخشد تا دست خالی نماند و از این زمان‌ها و مکان‌ها برخوردار بوده و استفاده کند و نردبانی برای رسیدن به مغفرت داشته باشند.

انتهای پیام