بانک مرکزی از امروز و همزمان با 17 بهمن‌ماه، طرح پیش‌فروش سکه در سراسر کشور را در هزار و 312 شعبه منتخب بانک ملی آغاز می‌کند. متقاضیان می‌توانند با مراجعه به این بانک‌ها سکه‌های تمام بهار آزادی را با در نظر گرفتن بازده حداقل 15درصدی پیش‌ خرید کنند و سکه‌های خود را حداقل شش ماه بعد تحویل بگیرند. 

این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که از یک‌سو همچنان بازار دلار پرمتقاضی است و از سوی دیگر قیمت طلا در جهان به تدریج بالا رفته و به‌رغم افت دو روز اخیر همچنان هر انس هزار و 330 دلار و 60 سنت در روز گذشته فروخته شد. 

مقامات بانک مرکزی افزایش قیمت هر اونس جهانی طلا و همچنین گرانی دلار در بازار داخلی را عوامل اصلی افزایش قیمت سکه می‌دانند و معتقدند که حباب حدود 35 هزار تومانی دارد و امیدوارند پیش‌فروش، باقیمانده حباب موجود را بترکاند. البته همزمان با پیش‌فروش، عرضه سکه همچنان در بانک کارگشایی و سه روز در هفته ادامه خواهد داشت و طبق آخرین آمارها، تاکنون نزدیک به 230 هزار قطعه سکه تمام و نیم‌بهار طی حراجی‌های برگزار شده، به فروش رفته است. 

قیمت سکه تا لحظه تنظیم گزارش یک‌میلیون‌و‌525 هزار تومان بوده که ارزش ذاتی آن حدود یک میلیون و 490 هزار تومان است، همین سکه در تیرماه کمتر از یک میلیون 200‌هزار تومان بوده است. 

اداره ریالی و نشر بانک مرکزی مدت‌ها بود که سکه طلا ضرب نمی‌کرد و تنها سکه‌های مناسبتی و سفارشی را عرضه می‌کرد، اما گرانی قیمت سکه و حبابی‌شدن آن منجر به فعال‌شدن دستگاه ضرب سکه طلا در ساختمان ابتدای پاسداران شده است. 

آنچه باید برای پیش خرید سکه دانست 

افرادی که قصد شرکت در این پیش‌فروش را دارند می‌توانند با در دست داشتن کارت ملی به شعب منتخب مراجعه و ظاهراً بدون محدودیت نسبت به خرید اقدام کنند. پیش‌فروش فقط برای سکه تمام بهار آزادی انجام می‌شود و خریدار براساس قیمت فعلی یک میلیون تومان برای هر قطعه پرداخت می‌کند و تسویه آن آتی خواهد بود یعنی در زمان سررسید تسویه می‌شود. در این پیش‌فروش هنگام تسویه نهایی تخفیف‌هایی در نظر گرفته و به نرخ روز تحویل سکه محاسبه و مابه‌التفاوت پرداخت می‌شود. برای سررسید، دو دوره شش‌ماهه و یک‌ساله تعیین شده که برای شش‌ ماه تخفیف 4درصدی و در یکسال تخفیف 9درصدی تعلق می‌گیرد. 

آنطور که رحیمی – مدیر کل ریالی و نشر بانک مرکزی- اعلام کرده است، اکنون یک میلیون تومان از خریدار دریافت می‌شود با توجه به تخفیف‌های در نظر گرفته شده، تحولات و شاخص‌های پیش‌بینی‌کننده بازار می‌توان در زمان سررسید بازده سود 15درصدی را حتی اگر فرض کنیم که قیمت سکه در سررسید یک‌ساله نسبت به نرخ فعلی ثابت باقی بماند، دریافت کرد. این در حالی است که طبیعتاً در صورت افزایش ارزش روز سکه در موعد تحویل میزان بازده و سود بیشتر خواهد بود، با اینکه در سال‌های قبل نیز بانک مرکزی برای پیش‌فروش سکه اقدام کرده بود ولی در دور جدید یک تفاوت عمده دارد، اینکه قبلاً قیمت سکه در زمان پیش‌خرید به صورت قطعی بود، اما در طرح جدید قیمت‌ها با تخفیف (4درصدی برای تحویل شش ماهه و 9درصدی برای خرید با تحویل یک‌ساله) در نظر گرفته شده و به نرخ روز تحویل محاسبه و مابه‌التفاوت دریافت می‌شود. 

بنابراین یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف این پیش‌فروش احتمالاً همین ابهام در قیمت است، به علاوه نقطه پرابهام دیگر که به عنوان عوامل خارجی می‌توان به آن اشاره کرد، روند نامعلوم قیمت طلا در بازارهای جهانی است. 

نظر کارشناسان چیست؟ 

برخی کارشناسان بر این باورند که اهداف احتمالی ناشی از پیش‌فروش سکه به دلیل نوع عرضه محقق نمی‌شود. 

یک کارشناس اقتصاد سیاسی در این‌باره معتقد است: میردامادنشینان با پیش‌فروش سکه احتمالاً سه هدف 1- تغییر محاسبات ارزش ذاتی ارز و نرخ‌دهی از سکه به ارز 2- جمع‌کردن نقدینگی یا کاهش سرعت گردش پول برای کاهش تنش بازار ارز و 3- کشیدن ترمز تورم انتظاری، انباشته و کاهش حباب سکه را دنبال می‌کنند. هدف اول احتمالاً محقق نخواهد شد، چون بازار می‌داند که دست دولت در ارز بسته و در طلا بازتر است. پس تصور بازار از نرخ سکه جدای از نوسان اونس بیشتر ارز به طلاست نه طلا به ارز. 

وی بر این باور است که هدف دوم بسیار محل بحث است، زیرا اگر هدف جمع‌آوری نقدینگی است باید پیشنهاد روی میز جذاب باشد. در این مورد ابهام قابل توجهی وجود دارد. وی همچنین درباره تحقق هدف سوم معتقد است: به‌رغم آنکه به عنوان هدف رسماً اظهار می‌شود، طبعاً آنقدرها هم جدی نیست. سکه اثری بر تورم سایر کالاها ندارد و حباب‌دار بودن آن چندان مهم نیست. اگر روی تقاضای مصرف سکه متمرکز شویم، احتمالاً کالایی با کشش قیمتی بیشتر از یک است.

نکته بعدی نقش کمرنگ این ایده برای جمع‌آوری نقدینگی است، زیرا اگر هدف جمع کردن 10درصد از نقدینگی خارج از حساب‌های یکسال به بالا باشد، باید عددی حدود 50هزار میلیارد تومان جمع شود. در حالی که در کش‌و‌قوس بحران قبل در قالب پیش‌فروش جمعاً 15 هزار میلیارد تومان از محل فروش سکه جمع شد. 

در این میان یک فعال بازار سکه آتی نیز در این‌باره گفت: برخلاف آنچه تاکنون بوده بانک مرکزی به جای تعیین نرخ و قیمت سکه تلاش کرده به گونه‌ای پیش‌فروش کند که نرخ سود سرمایه‌گذاری را در این بازار کنترل کند و بیشتر از نرخ سود بانک‌ها نشود. از این رو بعید است که افراد فعال در بازار سکه از این طرح استقبال کنند. 

قیمت جهانی طلا هم کاهش یافت

پس از انتشار آمارهای قوی از بازار کار امریکا در اواخر هفته گذشته که احتمال افزایش بیشتر نرخ بهره در امریکا را بالا برد، قیمت طلا امروز با کاهش مواجه بود. به گزارش رویترز، قیمت هر اونس طلا امروز با 0/2 درصد کاهش به هزار و 330 دلار و 60 سنت رسید. قیمت فلز زرد روز جمعه 1/2 درصد کاهش داشت که بیشترین افت یک‌‌روزه از 7‌دسامبر تاکنون بود. قیمت طلا همچنین در طول هفته گذشته بیشترین افت هفتگی را از هفته منتهی به 8 دسامبر تجربه کرد. 

بارناباس گان، تحلیلگر او سی‌بی‌سی در این‌باره گفت: «چشم‌انداز ما نسبت به قیمت طلا کاهشی است... جو افزایش نرخ بهره به افزایش اشتهای ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران کمک خواهد کرد و این برای بازار طلا خوب نیست.»

منبع: جوان