چکیده:  

با توجه به اینکه در اقتصاد ایران درآمدهای مالیاتی یکی از مهمترین منابع تامین کننده مخارج دولت بعد از درآمدهای نفتی است، لذا بررسی کارایی سیستم مالیاتی از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به اینکه کاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی متأثر از دو عامل وجود وقفه ­های طولانی و سیستم مالیاتی انعطاف ناپذیر است، اگر وقفه جمع­آوری مالیات­ ها طولانی و سیستم مالیاتی انعطاف ناپذیر باشد، تورم موجب کاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی خواهد شد.  لذا در این تحقیق سعی شده است تا با استفاده از داده ­های سال های 1380 تا 1390 و با استفاده از روش هم انباشتگی جوهانسن – جوسیلیوس به محاسبه وقفه ­های مالیاتی و کشش قیمتی گروه های مختلف درآمدی مالیاتی استان گلستان پرداخته شود. نتایج تحقیق حاکی از آن است که متوسط طول وقفه جمع‌آوری مالیات های مستقیم حدود 11 ماه ( طول وقفه مالیات بر شرکت ها 15 ماه، مالیات بر درآمد15/3 ماه و مالیات بر ثروت2/13 ماه ) بوده است. این در حالی است که طی دوره مورد مطالعه، وقفه جمع‌آوری مالیات های غیر‌مستقیم 5/32 ماه بوده است. کشش قیمتی درآمد مالیاتی مالیات بر شرکت ها، مالیات بر درآمد و مالیات بر ثروت به ترتیب 0/79 ، 0/67 و 0/55 بوده است. به عبارت دیگر، متوسط کشش قیمتی مالیات های مستقیم 0/67 بوده است. در حالی که متوسط کشش قیمتی مالیات های غیرمستقیم 62/0 بوده است که هر دو کوچکتر از یک هستند که بیانگر این می باشند که سیستم مالیاتی مستقیم و غیرمستقیم نسبت به تورم بی‌کشش بوده و از کارایی لازم برخوردار نیست تا به نسبت تورم مالیات ها را تغییر دهد.

واژه‌های کلیدی: وقفه مالیاتی، انعطاف پذیری، درآمدهای مالیاتی مستقیم، درآمدهای مالیاتی غیرمستقیم، استان گلستان

پژوهشنامه مالیات - سال بیست و پنجم، شماره 33، بهار 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.