موضوع استعفا یا برکناری عطامحمد نور از ولایت بلخ همچنان در صدر مطالب خبری و تحلیلی روزنامههای چاپ روز سهشنبه (۲۸ قوس/آذر) است.
کاخ ریاست جمهوری صبح روز دوشنبه اعلام کرد که اشرف غنی، رئیس جمهوری استعفای آقای نور را پذیرفته و محمد داوود را بهجای او تعیین کرده، اما جمعیت اسلامی "تصمیم" رئیسجمهوری را "عجولانه و غیرمسئولان" خوانده و خود آقای نور گفته که استعفای آن مشروط بوده و اعلام پذیرش آن غیرقانونی است و آن را قبول ندارد.
هشت صبح در مطلب اصلی خود با لحن طعنهآمیزی نوشته که "استعفا از یک کرسی دولتی پایان دنیا نیست". روزنامه برای آقای نور یادآور شده که از طریق شرکت در انتخابات پارلمانی میتواند در سیاست و مدیریت کشور دخیل باشد. با این حال، نویسنده افزوده که در افغانستان "همیشه قدرت دولتی بوده که برای سیاستمداران وزن اجتماعی و پول به ارمغان آورده است".
این روزنامه در مطلب دیگری تنش در روابط ارگ و جمعیت اسلامی را به "دوئل" تشبیه کرده و در پاسخ این پرسش که "پیروز کیست؟" نوشته که "تا این جای بازی ارگ پیروز میدان است"، اما افزوده که باید منتظر بود که آقای نور گرفتار سرنوشت اسماعیل خان و احمدضیا مسعود میشود یا ارگ را متقاعد میکند که تصمیمش "عجولانه" بوده است.
بهزاد رسولی در این مطلب با یادآوری "تجربه" به حاشیه راندن اسماعیل خان و آقای مسعود، دو عضو ارشد جمعیت اسلامی، نوشته که ارگ هم در زمان حکومت حامد کرزی و هم در زمان ریاست جمهوری اشرف غنی توانسته که "قدرتهای مشکلآفرین" را از راه بردارد. به نظر نویسنده، ارگ موفق به دوپارچگی جمعیت اسلامی شده است.
Image caption عکس و تیتر اول هشت صبحهشت صبح در مقاله دیگری با مقایسه وضعیت آقایان غنی و نور با وضعیت نجیبالله رئیسجمهوری پیشین و عبدالرشید دوستم در زمستان ۱۳۷۰، تاکید کرده که نه اشرف غنی نجیب است و نه نور دوستم. نویسنده در این مقاله آقای نور را "والی مستعفی" خوانده و مانند سرمقالهنویس روزنامه راه انتخابات پارلمانی را به او نشان داده است.
افغانستان ما معتقد است که پذیرش "استعفای" والی بلخ "پس از مذاکره با رئیس اجرائی، رهبران جمعیت اسلامی و شخص عطامحمد نور صورت گرفته است". به نظر نویسنده، "سروصداهای جمعیت اسلامی پیش از آن که هشداری جدی برای حکومت باشد، تقلا برای راضی نگهداشتن هواداران حزبی، کنترل اوضاع آینده و جلوگیری از فروپاشی حزب جمعیت" است.
حفیظالله ذکی در سرمقاله روزنامه "نفس استعفا بیانگر رضایت شخص به ترک مقامش است. از این رو واکنش منفی در برابر پذیرش استعفا تا حدی بیمعنا و فاقد پشتوانه قانونی و سیاسی است." سردبیر روزنامه با اشاره به "اقتدار حکومت" به عنوان ویژگی بنیادی آن نوشته که "حکومت حق دارد، شهروندان را به اطاعت وا دارد."
نویسنده ضمن تاکید بر عادی بودن عزل و نصب مقامهای دولتی، در پاسخ به این پرسش که چرا که برکناری یک شخص امری غیرعادی تلقی میشود، نوشته که این امر نشانه "ضعف اقتدار مرکزی و نابسامانیهای سیاسی و اداری در این کشور است."
افغانستان ما در نهایت تاکید کرده که "افغانستان نیاز به حکومت مقتدر و کارآمدی دارد که بتواند تصامیمش را عملی کند و قانون را به گونه برابر بر همه شهروندان اجرا کند". روزنامه افزوده که "زمان آن فرارسیده تا وضعیت اقلیتی برخوردار و اکثریتی محروم تغییر کند و قانونمداری و حقوق شهروندی جای زورگویی و فساد را بگیرد."
Image caption ماندگار از قول احمدولی مسعود، رئیس بنیاد مسعود نوشته که حکومت وحدت ملی به دلیل نقض توافقنامه تشکیل این حکومت "دیگر مشروعیت ندارد"احمد عمران در مقالهای در ماندگار در این مورد ارگ بتواند موفق شود و آقای نور کنار رود، ابراز تردید کرده؛ چرا که به نظر نویسنده، "تصور بلخ بدون نور ساده نیست". استدلال نویسنده این است که آقای نور در ۱۶ سال گذشته پایههای قدرتش را محکم کرده و "کمتر هماوردی میتواند برای او سراغ کرد".
نویسنده ماندگار موفقیت آقای نور در رنگ و رونق دادن ساختوساز در بلخ و حمایت او از عبدالله عبدالله در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۳ را نشانههایی از نفوذ، قدرت و توانایی او دانسته است. نویسنده ماندگار افزوده که ائتلاف نجات با مشارکت عبدالرشید دوستم و محمد محقق ارگ را غافلگیر کرد.
مقالهنویس ماندگار افزوده: "کنار آمدن ژنرال دوستم، عطامحمد نور و محمد محقق چیزی نبود که در محاسبات ارگ پیشبینی شده باشد. ارگ فکر میکرد، این افراد را به گونه انفرادی میتواند کنار بگذارد، بدون آن که پیامدهای آن چنانی داشته باشد." اما کابوسی برای "حلقه تمامیتخواهان مبدل شد".
نویسنده ماندگار نگرانی کرده که "نبود آقای نور در بلخ میتواند راه را برای گروههای خطرناک تروریستی و تندرو هموار سازد. شمال کشور از چند سال به این طرف محل درگیریها و سربازگیریهای داعش و طالبان بوده است و احتمال این که پس از آقای نور این بخشهای نسبتاً امن کشور کاملا به دامن چنین گروهها سقوط کند، دور از تصور نیست."
Image caption افغانستان مااز نظر روزنامه اطلاعات روز "مسئله این است: قانون یا قدرت؟" روزنامه افزوده که "مصداق قانونگریزی و قانونشکنی در حکومت وحدت ملی کم نیست. بخشی از این قانونستیزیها با امضای شخص رئیسجمهوری بدل به قانون شده است. نزدیکترین افراد به رئیسجمهوری قهرمانان قانونشکنی و نقض قانون در حکومت وحدت ملیاند."
به باور روزنامه، "نقض به شهروندان و تشکلهای سیاسی امکان اعتراض بر یک عمل مطابق به قانون را فراهم میکند و بحث و گفتوگو را به مسیر دیگری میکشاند. در شرایطی که حاکمیت قانون در حکومت ضعیف و مصداقهای نقض قانون در رفتار روزمره ادارات و مقامات حکومتی طولانیتر میشود، پرهیز از واکنشهای قومگرایانه و اقتدارگرایانه دشوار است. این خلای دولت و مقامات حکومتی شاخصی برای شهروندان نمیگذارد که در تصامیم اینچنینی کنار قانون باشند نه قوم و قدرت."
اطلاعات روز با این مقدمه این پرسش را مطرح کرده که "حکومت با والیهایی مانند عطامحمد نور چه میکند؟" روزنامه افزوده که غیر از آقای نور کسان دیگری هستند که "قدرت شبهامپراتوری بر پا کردهاند" و "کرسی های دولت را تصاحب و از دستورهای حکومت مرکزی سرپیچی کردهاند".
سرمقالهنویس اطلاعات روز در ادامه تحلیل خود تاکید کرده که جدال بر سر عزل و نصب یک فرد نباید مشکل بزرگتری خلق کند. به باور نویسنده، اگر تنشهای سیاسی منجر به تشویق "خشونت و نفی قانون" شود، آینده دولت، احزاب و مردم را تهدید میکند. روزنامه تاکید کرده که منافع ملی و آیندهنگری اقتضا میکند که پیش از هر چیزی، بیاحترامی به قانون پایان یابد. این کار باید از ارگ شروع شود."