به گزارش خبرنگار خبرگزاری صداوسیما؛ دکتر عباس عراقچی در همایش مخاطرات محیطی و امنیت منطقه ای در غرب آسیا در دانشگاه تهران افزود: توجه به بحران کمبود آب در خاورمیانه و منطقه غرب آسیا فرصت های جدیدی را برای دیپلماسی آب ایجاد کرده است.
وی گفت: دیپلماسی آب در منطقه غرب آسیا می تواند کارآمد باشد و آن را به موضوعی برای همکاری های منطقه ای تبدیل کند.
عراقچی به عوامل مختلفی که به بحران کمبود آب و خشکسالی در منطقه غرب آسیا دامن می زند نظیر کاهش نزولات آسمانی، افزایش جمعیت، رشد صنعت، ارتقاء استانداردهای زندگی و مصرف بی رویه آب اشاره کرد و افزود: سیاست های اشغالگرانه رژیم صهیونیستی و افزایش شهرک سازی و سرقت آب توسط این رژیم نیز کل منطقه را در بحران کم آبی خطرناک وارد کرده است.
عراقچی اضافه کرد: اختلافات مرزی، چالش های امنیتی، درگیری های قومی و قبیله ای و به دنبال آن تهدید امنیت غذایی و سلامت و بیکاری، فقر و مهاجرت از پیامدهای کمبود آب در منطقه خاورمیانه است که کم و بیش شاهد پیامدهای آن هستیم و بحران های زیست محیطی مانند هجوم ریزگردها را به علت خشک شدن تالاب ها در کشورمان شاهد هستیم.
وی با اشاره به اینکه در کشورهای اردن، عربستان، سوریه، عراق، مصر و یمن دچار بحران های ناشی از کمبود آب هستیم و این بحران متأسفانه بیشتر هم خواهد شد ، گفت:​ تنش ها و جنگ ها، تقابل منافع ملی، دخالت های خارجی و پدیده تروریست نیز ملغمه ای را در غرب آسیا بوجود آورده است که متأسفانه نه در حال حاضر و نه در آینده شرایط مطلوبی را رقم نخواهد زد.
­معاون وزیر امور خارجه افزود: درست است کشور ما امن است اما باید توجه داشته باشیم که امنیت یک کالای دسته جمعی است و کشوری نمی تواند فقط بر روی امنیت داخلی خود تمرکز کند و کاری به اطراف خود نداشته باشد.
عراقچی گفت: این بحران های زیست محیطی بویژه کمبود آب زمینه منازعه و تنش را در منطقه تشدید خواهد کرد؛بنابر این این سوال پیش می آید که آیا در منطقه پرآشوب غرب آسیا آب می تواند موضوعی برای همکاری باشد یا باید توقع درگیری را داشته باشیم؟
وی افزود: برای حل این بحران به دیپلماسی آب نیاز داریم موضوعی که می تواند معضل کمبود آب را از نگاه مناقشه و درگیری به نگاه همکاری و تعامل تبدیل کند که البته کاری بسیار سخت است اما شاید قدم اول همکاری همین موسسات پژوهشی و دانشگاهی در منطقه باشد.
عراقچی با اشاره به موضوع استفاده مشترک از منابع آبی در منطقه غرب آسیا گفت: ما برای مدیریت حوزه های آبی در اردن (دجله و فرات) و در حوزه نیل باید بر روی تفاهم نامه همکاری تمرکز و فرصت های جدیدی را برای دیپلماسی آب فراهم کنیم چرا که بسیار ضروری است در قالب بحث های امنیتی به آن نگاه شود.
وی بر دو مقوله تأمین آب و تاب آوری در موضوع کمبود آب تاکید کرد و افزود: انتقال آب از کشورهای دیگر برای جبران کمبود آب و مصرف بهینه آب دو راهکار اساسی در این زمینه است که باید آن را عملیاتی کرد.
عراقچی به دو توافق مهم هیرمند در شرق کشور و اروندرود در غرب ایران اشاره کرد و گفت:​ در توافق هیرمند بیش از 60 سال درباره آن با افغانستان مذاکره شد و در حوزه اروند رود هم مصایبی چون حمله صدام و پاره کردن توافق ایجاد شد اما همچنان این توافق معتبر است.
­معاون وزیر امور خارجه همچنین به وجود 260 حوزه رودخانه فرامرزی در دنیا اشاره کرد که کشورهای درگیر با آن برای تقسیم و همکاری آبی با یکدیگر به تفاهم رسیده اند.
در ابتدای این همایش دکتر نیلی رئیس دانشگاه تهران نیز دانشگاه را به عنوان یک واحد مسئول و دارای نقش در رفع بحران های زیست محیطی دانست و ابراز امیدواری کرد دستگاه ها به سمت دانشگاه ها بیایند و از توان و ظرفیت علمی آنها در این زمینه بهره مند شوند.
وی گفت: باید با هماهنگی جدی میان دانشگاه ها و دستگاه های مرتبط با بحران های زیست محیطی در حوزه آب و همچنین معضل آلایندگی هوا مقابله کرد.
دکتر نیلی به موضوع آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور بویژه تهران اشاره کرد و افزود: راه حل های مقطعی نظیر تعطیلی مدارس و اجرای طرح زوج و فرد برای مقابله با این آلودگی ها کافی نیست.
وی گفت: وقتی جانمایی صنایع را در محدوده شهرها مشخص نکردیم و مدیریت های ناصحیح و توسعه صنعتی بدون برنامه را اجرایی کردیم باید شاهد چنین معضلاتی باشیم این در حالی است که این مسائل 30 سال قبل قابل پیش بینی بود اما متأسفانه امروز به جایی رسیده ایم که 80 درصد آلودگی هوا مربوط به تولید فراگیر خودرو در کشور است.
رئیس دانشگاه تهران افزود: سیاست دنیا کاهش قیمت خودرو و افزایش قیمت سوخت است در حالی که این مقوله در کشور ما برعکس است اما دانشگاه های ما با توان علمی بسیار بالا و ظرفیتی که بویژه در دانشگاه تهران وجود دارد می توانند با جهت دهی پایان نامه ها و نگاه به مسائل جامعه و ارائه راه حل های علمی با بحران های زیست محیطی به صورت جدی مقابله کنند.