حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: تفسیر موضوعی درون قرآنی یکی از انواع تفاسیر است که در حقیقت همان تفسیر قرآن به قرآن محسوب می‌شود.
این مترجم و مفسر قرآن افزود: علامه طباطبایی از این روش بسیار بهره برده است و ایشان می‌فرمود که روش ائمه (ع) نیز همین روش بوده است؛ لذا استناد به قرآن کریم در کلام معصومین (ع) به وفور یافت می‌شود.
رضایی اصفهانی به برخی موضوعات در روش تفسیر قرآن به قرآن اشاره کرد و ادامه داد: بحث خانواده، صلات و جهاد و عوامل آرامش در خانواده و ... از نگاه قرآن مثال‌هایی از تفسیر درون قرآنی است که گاهی این تفسیر مانند تفسیر آیه «إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ» نتیجه روشن و روش آسانی دارد.
رضایی اصفهانی بیان کرد: گاهی تفسیر درون قرآنی مشکلات و پیچیدگی دارد و آن زمانی است که قاعده‌ای عام را از یک آیه می‌گیریم که آیه اول مصداق آن می‌شود و البته این روش دارای ظرافت‌هایی است، بنابراین دقت زیادی نیز برای آن لازم است.
وی با اشاره به تفسیر موضوعی برون قرآنی بیان کرد: این روش را شهید صدر به کار گرفته یعنی موضوعاتی را از بیرون می‌گیریم و آن را بر قرآن عرضه می‌کنیم مانند قرآن و پلورالیسم و قرآن و اقتصاد و ... که بسیار مورد استفاده محققان است.
این مترجم و مفسر قرآن عنوان کرد: در این روش یک موضوع مثلا مباحث اقتصادی موجود در علوم روز از بیرون بر قرآن عرضه و نظر قرآن را در این زمینه و با فحص در آیات متعدد به دست می‌آوریم؛ این روش استنطاقی هم کاربرد‌های زیادی دارد و شهید صدر در زمینه تدوین نظام اقتصادی اسلام، تلاش موثری در این مسئله داشته است.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث تصریح کرد: روش تفسیر تطبیقی روش دیگری در تفسیر قرآن است؛ یعنی بررسی یک موضوع مانند موسی (ع) در قرآن و تورات یا عیسی (ع) در انجیل و قرآن یا خورشید در قرآن و کیهان‌شناسی که مدل دیگری از تفسیر است.
رضایی اصفهانی عنوان کرد: شیوه دیگر در تفسیر، بررسی یک موضوع در دو دانش است یعنی موضوعی در دو دانش بررسی، و به تولید نظریه جدید می‌رسیم و چهره یک دانش را عوض می‌کنیم مانند اینکه به مسئله تربیت در علوم تربیتی جدید و در قرآن و روایات بپردازیم و بتوانیم با مبانی قرآنی، چهره این علم را تغییر دهیم؛ کاری که ما در مدرسه عالی قرآن و حدیث شروع کرده و چندین جلد اثر نیز در این زمینه نوشته‌ایم.
رضایی اصفهانی با اشاره به روش تفسیر تنزیلی بیان کرد: تفسیر موضوعی تنزیلی که استاد بهجت‌پور در این زمینه فعالیت دارند در عرض این روش‌ها قرار نمی‌گیرد، زیرا تفسیر گاهی به ترتیب مصحف انجام می‌شود و گاهی به روش تنزیلی و نزول سوره‌هاست که به این مسئله، اسلوب گفته می‌شود و یا اگر تفسیر موضوعی هم باشد براساس تنزیل می‌تواند بحث شود.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث در عین حال تاکید کرد: تفسیر تنزیلی می‌تواند موضوعی درون قرآنی، برون قرآنی، تطبیقی و یا میان رشته‌‍‌ای باشد؛ بنابراین دو تقسیم وجود دارد که یکی به ترتیب نزول و دیگری ترتیب مصحف است و با تقسیم‌بندی دیگر نباید مخلوط شود.
نویسنده تفسیر مهر و مترجم قرآن کریم تاکید کرد: این نوع تفسیر گاهی نتایج بسیار خوبی دارد و گاهی برای فهم برخی آیات مجبوریم به این روش مراجعه کنیم؛ بنابراین اسلوب تنزیلی کاربرد‌های خاص خود را دارد و در جای خود مفید است، اما یک روش جدید در تفسیر قرآن، نیست.
رضایی اصفهانی بیان کرد: در روش‌های فرهنگ‌سازی در موضوعات اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی مراجعه به روش قرآن کریم در بحث تفسیر تنزیلی کاربرد خوبی دارد، زیرا یکی از روش‌های قرآن کریم در حرمت برخی گناهان به روش مرحله‌ای عمل کرده است که نمونه بارز آن در مسئله حرمت شرب خمر و تبیین مسئله حجاب دیده می‌شود و این روش می‌تواند در مشکلات جامعه مورد توجه باشد.
این مفسر و مترجم قرآن با بیان اینکه همه روش‌های تفسیری در جای خود کاربرد دارند و مفید هستند تصریح کرد: در شرایط امروز تفسیر میان‌رشته‌ای و موضوعی که منتج به تولید نظریه و استنطاق از قرآن کریم شود بیشترین کاربرد را دارد و بیش از هر زمان دیگری به آن محتاج هستیم تا به مسئله اسلامی‌سازی علوم انسانی دست یابیم.
وی مسئله اسلامی‌سازی علوم انسانی را که مورد تاکید رهبری و مراجع و بزرگان حوزه علمیه است، بسیار مهم برشمرد و تاکید کرد: استخراج یک نظریه از قرآن، مقدمه و موخره لازم دارد؛ لذا باید مبانی، اصول، روش و قواعد و نظام‌واره آن موضوع را از قرآن و روایات استخراج کنیم و با بررسی وضعیت موجود آن موضوع و علم، بتوانیم به تولید نظریه جدید برسیم.