ایران آنلاین /من و جعفر والی و عزت‌الله انتظامی همواره در تئاتر‌های هم بازی می‌کردیم. سال 1334 در منزل شاهین سرکیسان برای کار تئاتر دور هم جمع شده بودیم و آنجا هم با هم کار کردیم و این همکاری تا یک سال و نیم بعد هم ادامه یافت.

از سال‌های دهه 30 با جعفر والی در آثار متعددی کار کردم. در سال‌هایی که اداره هنر‌های دراماتیک هم بنیان گذاشته شد در کنار هم بودیم. پیش از انقلاب من و جعفر والی و عباس جوانمرد گروه‌های تئاتر داشتیم و برای تلویزیون تئاتر اجرا می‌کردیم و علاوه بر آن آثار متعدد صحنه‌ای هم اجرا می‌کردیم. جعفر والی هنرمندی با فرهنگ و انسانی متعهد بود، نسبت به جامعه‌اش تعهد داشت. بیشتر نمایشنامه‌هایی را اجرا می‌برد که به مسائل اجتماعی و رنج مردم می‌پرداخت.
جعفر والی هیچ وقت از مردم، اندوه و رنج آنها فارغ نبود. تعهد ویژه‌ای داشت؛ به‌دلیل همین نگاه متعهد بسیاری از نمایشنامه‌های غلامحسین ساعدی را اجرا برد. غلامحسین ساعدی نویسنده‌ای خلاق و با تعهد اجتماعی بود، نمایشنامه‌هایی با مضمون اجتماعی و انتقادی می‌نوشت و به نمایشنامه‌های اجتماعی ایران یک وجاهت و معنای عمیقی داد.
او در آثار تک پرده‌ای هم که برای تلویزیون کار می‌کرد این تعهد اجتماعی را پی می‌گرفت و از اصولش دست برنمی‌داشت. ما در کارهای هم بازی می‌کردیم. جعفر والی در دوره‌ای به اجرای نمایشنامه‌های مشروطه پرداخت و در اجرای این آثار خیلی خلاقانه عمل کرد. هیچ فراز و دوره‌ای از سال‌های قبل انقلاب نیست که همکاری نداشته باشیم. در سال‌های دهه 40 با راه‌اندازی تئاتر سنگلج که آن موقع تئاتر «بیست و پنج شهریور» نام داشت نمایش «چوب بدست‌های ورزیل» اثر غلامحسین ساعدی را اجرا برد.
به اعتقاد من جعفر والی از چهره‌های بسیار مهم در تئاتر جدید ایران است. این هنرمند متعهد از ستون‌ها و ارکان تئاتر جدید ایران است، در عین حالی که هنرمندی متعهد بود بسیار خلاقانه کار می‌کرد. او عاشق و دلبسته تئاتر بود.
بعد از انقلاب مدتی مهاجرت کرد و مدام در سفر بود به همین خاطر همکاری و ارتباط ما با هم خیلی کمتر شد اما من همواره او و کارهایش را دوست داشتم.
یکی از تجربه‌های لذتبخش همکاری من با جعفر والی در فیلم «گاو» بود. فیلم گاو را جعفر والی برای نخستین بار با اجازه غلامحسین ساعدی و به صورت نمایشی تلویزیونی در تلویزیون ایران اجرا کرد. وقتی اجرای ما از نمایشنامه «آ بی‌کلاه، آ با کلاه» غلامحسین ساعدی روی صحنه بود و ما آن نمایش را اجرا می‌کردیم، غلامحسین ساعدی، داریوش مهرجویی را به گروه ما معرفی کرد و قرار شد نمایش «گاو» بر اساس سناریوی مشترک داریوش مهرجویی و غلامحسین ساعدی به صورت فیلم سینمایی در بیاید.
این همکاری مشترک خیلی ثمربخش بود. اجرای «گاو» به صورت تله فیلم اول بسیار اثر‌گذار بود. در تولید این اثر به صورت سینمایی هم همان سبک ساخته شده در تله فیلم حفظ شد، در اثر سینمایی هم بازیگر‌ها همان نقش‌هایی را که در تلویزیون داشتند بازی کردند، بازیگر‌های نقش مش حسن، مش اسلام و سایر نقش‌ها حفظ شدند، اما در اثر سینمایی کار بسط یافته و کامل‌تر شد، نگاه تصویری و فیلمی داریوش مهرجویی در آن اجرا شد و به صورت فیلم سینمایی «گاو» در آمد./روزنامه ایران