چکیده

فتنه، در اصطلاح ادبیات سیاسی اسلام، ناظر بر اموری است که حق و باطل در آن به هم آمیخته می شود؛ به گونه ای که به سادگی نمی توان میان آن ها تفکیک کرد. در اهمیت شناخت فتنه همین بس که بقا و زوال جامعه در گرو فتنه شناسی و راهکار مقابله با آن است و شناخت به موقع، بررسی، تحلیل و رفع فتنه های اجتماعی در جامعه اسلامی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در کتاب شریف نهج البلاغه، به این موضوع اشاره شده و از آن جا که زندگی امیرالمومنین(ع) با انواع بحران ها و فتنه ها همراه بوده، تحلیل آن می تواند عامل روشن و موثری در شناخت فتنه ها باشد. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل اسنادی به روش توصیفی-تحلیلی است. بدین منظور کلمات امیرالمومنین(ع) از نظرگاه فتنه های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و به بسترهای ایجاد فتنه ها اشاره شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد دنیاگرایی فاسقانه و دین داری جاهلانه دو بستر مهم در ایجاد فتنه ها است. مورد توجه قرار دادن فرمایش های امیرالمومنین(ع) در مورد فتنه های اجتماعی هم از سوی حاکمان و هم از سوی مردم، می تواند جلوی بروز بسیاری از فتنه های غبارآلود را گرفته و یا در صورت بروز، آسیب های آن را به حداقل رسانده و زمینه را برای دنیای به دور از فتنه فراهم نماید.

کلیدواژگان: فتنه، فتنه های اجتماعی، مقابله با فتنه، بصیرت، نهج البلاغه

نویسنده:
محمد شریفانی

پژوهشنامه نهج البلاغه - سال پنجم، شماره 19، پاییز 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.