سیاست خارجی آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ مملو از ابهامات و تصمیمات پر ابهام است. از به رسمیت شناختن بیتالمقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و سکوت در برابر اقدامات متهورانه ولیعهد عربستان سعودی تا آشفتگی در سوریه.
درباره تصمیمات خاورمیانهای دولت ترامپ و چشمانداز سیاست خارجی آمریکا در غرب آسیا، دکتر محسن اسلامی استاد روابط بینالملل دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با خبرنگار بینالملل آنا گفت: «اصولا سیاست خارجی ترامپ هنوز شکل جامعی به خود نگرفته است. اما به جهت اینکه ترامپ در داخل با بحران مشروعیت و مقبولیت مواجه است، باعث شده که سیاست خارجی وی انعکاس خواستهای اسرائیل در حوزه خاورمیانه و غرب آسیا باشد. یعنی ترامپ تحت تاثیر لابی اسرائیل سیاست خاورمیانهای خود را شکل میدهد. اصلیترین دلیلی که ترامپ برعکس روسای جمهور گذشته، مصوبه سال 1995 کنگره را امضا کرد و با تغییر پایتخت اسرائیل به بیت المقدس موافقت کرد، بر پایه همین آموزههای لابی اسرائیل بود. اسرائیلیها کار وسیعی را شروع کردند و نهایتا منجر به این شد که توانستند موافقت ترامپ را جلب کنند.»
اسلامی درباره تاثیر لابی اسرائیل در سیاست خارجی گفت: «ترامپ به جهت این که به لابی اسرائیل نیاز دارد، میبایست این کار را انجام میداد، اما اسرائیل با این کار در حقیقت یک اقدام پر مخاطره را انجام داد و به نوعی با بقای خودش قمار کرد. زیرا این احتمال وجود دارد که اسرائیلیها به جهت تغییر پایتخت، بقا و موجودیت خود را از دست بدهند.»
استاد دانشگاه تربیت مدرس درباره روند کلی سیاست خارجی در دولت جدید آمریکا تاکید کرد: «سیاست خارجی ترامپ بیشتر بر اساس یک نوع تجاریسازی در سیاست خارجی شکل گرفته است و به دنبال این است که از دل سیاست خارجی، سرمایه را وارد آمریکا کند و معتقد است که وضعیت اقتصاد آمریکا آشفته است و کارگران بیکار شدهاند و اشتغال محدود شده است. تورم و مسائل مختلف اقتصادی وضعیت خوبی ندارند. دلیل اصلی اقدامات ترامپ در حوزه سیاست خارجی این است که آمریکا نتوانست در حوزه سیاست خارجی اشتغالزایی کند. لذا اصلی که ترامپ در سیاست خارجی خودش دنبال میکند، به نوعی تجاری سازی سیاست خارجی، فروش کالاهایی از جمله تسلیحات برای وارد کردن سرمایه به آمریکا با هدف اشتغالزایی در آمریکا و همینطور جذب مالی از کشورهای مختلف است. ترامپ همچنین خود را از توافقاتی که آمریکا را درگیر هزینهسازی میکند، مانند معاهدههای پاریس یا ترنس پاسیفیک، دور نگه میدارد.»
وی تصریح کرد: «ترامپ میخواهد بر اساس اصل تجاریسازی سیاست خارجی پولساز باشد. ترامپ معتقد است باید کشورهای دیگر از جمله کشورهای اروپایی سهم خود را در ناتو بپردازند. معروف است که آمریکا به جهت اینکه بهرهبردار نظم جهانی است، به همین جهت باید بیشترین هزینه را بدهد و چون بیشترین هزینه را پرداخت میکند، بیشترین بهرهبردار است. اما اگر هزینه پرداخت نکند لزوماً به معنای بهره برداری نخواهد بود و لذا کشورهای اروپایی با این ویژگی جدید سیاست خارجی آمریکا مخالفت کردند و در غرب آسیا هم آمریکا برنامههای گذشته خود را به هم ریخته است.»
اسلامی درباره وجه مشترک ترامپ با سایر روسای جمهوری آمریکا افزود: «اما نکته مشترکی که بین ترامپ و دیگر روسای جمهوری آمریکا وجود دارد، لابی اسرائیل در حوزه سیاست خارجی در برابر ایران است. به عبارتی سیاست خارجی ترامپ در برابر ایران، با لابی اسرائیلیها جلو میرود و از زمان بوش پسر و اوباما هم همین مبنا حاکم بود. البته چیزی که ترامپ در توجه به لابی اسرائیل دنبال میکند، اتحادسازی همراه با اسرائیل برای مهار ایران به کمک آمریکا، عربستان سعودی، امارات و بحرین است که البته تا الان نتوانسته است موفقیت لازم را به دست بیاورد.»
استاد دانشگاه تربیت مدرس:
ترامپ بر سر بقای رژیم صهیونیستی و آینده خود قمار کرد
استاد دانشگاه تربیت مدرس گفت: «ترامپ به جهت این که به لابی صهیونیستی نیاز دارد، میبایست قدس رابه عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی اعلام میکرد، اما این رژیم با این کار در حقیقت یک اقدام پر مخاطره را انجام داد و به نوعی با بقای خودش قمار کرد.»
صاحبخبر -
∎
کارشناس مسائل روابط بینالملل درباره چشمانداز سیاست خاورمیانهای ترامپ توضیح داد: «چشمانداز سیاست خارجی دولت ترامپ بسیار آشفته، مبهم و در حقیقت ناموفق خواهد بود. ترامپ در خاورمیانه موفقیتی نخواهد داشت و آمریکا با تنفر و ایجاد بلوکهای جدیدی که از سیاستِ امنیت شکل گرفته است، مواجه است و در جهان اسلام و کشورهای خاورمیانه خیلی با سیاستهای ترامپ همراهی نمیشود. سیاست تغییر پایتخت اسرائیل غیر از عربستان سعودی (آن هم به صورت پنهان) شاید هیچ کشور دیگری را با خود همراه نکرد. حال تصور کنید که اگر سیاست خارجی ترامپ با این صورت جلو برود، موج اعتراضات مردم خاورمیانه چه ضربهای به سیاست خارجی ترامپ خواهد زد و به احتمال خیلی زیاد، باز هم منجر به شکست جمهوریخواهان، شبیه زمان بوش پسر خواهد شد. ترامپ با طناب اسرائیلیها کار را دنبال میکند و بیشک با آینده کاملا آشفته مواجه است.»