به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، پنجمین همایش بین المللی نکوداشت مولانا شب گذشته(جمعه) با حضور نمایندگان 14 کشور فارسی زبان و کشورهای دارای کرسی دانشگاهی زبان فارسی، استادان و مولوی پژوهان و نیز چهره های فرهنگی و هنری در دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار شد.

** مولانا بخوانیم و بدانیم و به دیگران هم نشان دهیم
رفتارشناس و مولاناپژوه در این مراسم سخنان خود را با بیت «بشنو این نی چون حکایت می کند/ وز جدایی ها شکایت می کند» آغاز کرد و گفت: از همه شما که طی پنج سال گذشته که افتخار دبیری علمی این نکوداشت را برعهده داشتم، حضور داشتید تشکر می کنم. شما انسان های قدرشناسی هستید و به نظرم عمده ترین ویژگی ایرانیان در دنیا قدرشناسی است.
پروفسور حسین باهر افزود: می دانید که مولانا دو دین بر گردن ما دارد. یکی دین کلی است که شامل همه مردم دنیا می شود. او الگوی سلامت بشری را مشخص کرده و راهی نشان داده که همه مردم خارج از زمان و مکان و مرزها از آن بهره می برند.
وی ادامه داد: دین دوم به ما ایرانیان و فارسی زبانان مربوط می شود. او در ایران متولد شده و به فارسی شعر گفته است. او ژن ایرانی دارد و اگرچه اکنون ترجمه اشعار هم صورت گرفته اما واقعیت این است که فقط ما فارسی زبانان می توانیم ادعا کنیم اشعار مولانا را به بهترین وجه می فهمیم. مولانا زبان فارسی را زبان عرفان قرار داده همانطور که عربی زبان قرآن است.
این مولاناپژوه افزود: به عنوان یک برادر می گویم مولانا بخوانیم و بدانیم و به دیگران هم نشان دهیم. فقط به ظواهر و سماع و... نپردازیم هرچند اینها هم باید باشد، اما ما باید این آموزه ها را کاربردی کنیم. باورم بر این است که صلح جهانی از صلح عرفانی می آید و این صلح درس مولاناست.

** شناخت مولانا کار سهلی نیست
مدیر پنجمین نکوداشت بین المللی مولانا نیز به عنوان دیگر سخنران نکوداشت مولانا گفت: شناخت مولانا کار سهلی نیست، او دریای بیکرانی از آموخته‌ها و تجربه‌هاست، جهانی از اسرار و ابهام است. هر بیت این شاعر جهان شمول، مثنوی معنویست.
سعید اکبری افزود: مولانا را به حق می‌توان عاشق‌ترین شاعر جهان نامید و شاعرترین عاشق جهان. ایشان در سراسر سروده‌های خویش با شوق و جذبه شورانگیزی از عشق می‌گوید:
هرچه گویم عشق را شرح و بیان
چون به عشق آیم خجل کردم از آن
گرچه تفسیر زبان روشنگر است
لیک عشق بی‌زبان زان خوشتر است
وی ادامه داد: به باور مولوی جمال ابدی از آن خداوند است و از سوی دگر عشق حرکت به سوی جمال ابدیست، پس با نیروی عشق است که می‌توان به حریم جمال ابدی راه یافت و سرانجام بدو پیوست.
اکبری تصریح کرد: ما نیز در مسیر راه خود عشق خداوند را سرلوحه قرار داده‌ایم و پنجمین نکوداشت بین‌المللی مولانا را در حال برگزاری داریم که سالیان درازی‌ست که مولانا با اقدام جانانه نیکلسون، در داخل و خارج مطرح شده است و دهها سال است که کشور برادر و همسایه «ترکیه» با بزرگداشت گنبد و بارگاه مولانا به ترویج مولوی‌شناسی و مثنوی‌‌خوانی پرداخته و با ایجاد یک توریسم جهانی، «قونیه» را قطب گردشگری مشتاقان مولانا گرداده است.
وی افزود: متاسفانه جای برخورد محتوایی با مضامین مثنوی و سایر آثار ارزشمند مولوی خالی مانده، گرچه شادروان علامه اقبال لاهوری که خود را شاگرد مولانا می‌داند، براساس درس‌هایی که از مولانا گرفته آثار ارزشمندی به زبان‌های فارسی، اردو، انگلیسی و آلمانی خلق کرده است که قابل ستایش است ولی در هر صورت به دلیل پارسی‌گویی مولوی و نه هیچ‌انگیزه دیگری ما بر آن شدیم تا دین خود را نسبت به بشریت ادا با نکوداشت بزرگواران، پژوهشگر، هنرمند، مولف، ناشر و سخنران و انجمن‌دار مولوی ادا کنیم و تا حد امکان از کاستی‌های موجود بکاهیم و هر ساله از فرهیختگان ساخت «مولوی مداری» تجلیل به عمل آوریم.
مدیر پنجمین نکوداشت بین المللی مولانا خاطرنشان کرد: تا کنون چهار دوره را برگزار کرده‌ایم و مشعل را مانند المپیک به دبیرخانه دائمی این نکوداشت تحویل داده ایم. امیدوارم به حضور جوانان در سال های آینده بیشتر توجه شود و اینطور نباشد که سال بعد کسی را نداشته باشم که او را جزو برگزیده ها اعلام کنیم. امیدواریم سال آینده شاهد حضور دانشجویان رشته عرفان کاربردی باشیم.

** مولانا در مثنوی که آینه همیشگی فرهنگ عرفان و ادب ماست
مدرس و مولاناپژوه نیز در این مراسم گفت: موضوع سخن من حکم های حکایت های مثنوی است. داستان های مثنوی نمادین و بیانگر حکمت و معرفت هستند.
حشمت الله ریاضی افزود: مولانا در مثنوی که آینه همیشگی فرهنگ عرفان و ادب ما است بسیار زیبا مسائل معنوی بیرون از خود را به نمایش گذاشته است. به نظر من فرق عامی و عالم با عارف این است که عامی و عالم فقط بخش پدیداری زندگی را می بیند اما عارف به عرفان می رسد و حقیقت را می بیند.
وی ادامه داد: عارف ورای انسان و ورای عرش و کرسی را به نمایش می‌گذارد و خدا را به نمایش می‌گذارد. عارف نمایش دهنده انسان که جهان صغیر لقب گرفته است اما درواقع انسان جهان کبیر است.
به گفته ریاضی، مولانا می گوید، چون که با کودک سروکارت فتاد/ هم زبان کودکان باید گشاد. مولانا با این زبان معقولات و مشهودات و کشفیات و محسوسات را بیان می کند. انسان ها حسی هستند و مولانا با زبان محسوسات صحبت می کند وگرنه حقیقت ورای اینهاست و باید مولوی شد که فهمید او چه می گوید.
وی با بیان اینکه 60 سال است مولانا تدریس می کند، اظهار کرد: با اینکه سال هاست مولانا درس می دهم اما هنوز نمی توانم ادعا کنم یک بیت از مولانا را به طور کامل فهمیده ام.
این پژوهشگر سپس به نی نامه در ابتدای مثنوی معنوی اشاره و بیان کرد: نی نفس ناطق و من وجودی انسان است که حقیقت وجودی به این عالم نمادین ظاهر که عالم پرتو است را پرتوافشانی می کند و از نیستان و عالم لاهوت به بیرون می فرستد و در جایگاهی است که از جهان برین پخش می کند. بنا براین، این قالب ماهوی با ظهور مرتبه نازله حقیقت وجودی است که در اوج وجود قرار دارد. این عالم پدیداری عالم نازله حقیقت است و درد گسستن و شوق پیوستن در آن هست. درد گسستن فراق است و شوق پیوستن عشق است پس فراق عشق ایجاد می کند و اگر فراقی نبود عشق نبود.
وی گفت: در تمام تحقیقاتش داستان های مولانا را از درون بررسی کرده است.

** برگزاری نکوداشت مولانا با هدف نشر اندیشه های صلح طلبانه
دبیر اجرایی این نکوداشت در ابتدای این مراسم گفت: نکوداشت بین المللی مولانا هر ساله با هدف شناسایی و حمایت از فعالان و مشتاقان علاقمند به مکتب مولانا برگزار می شود. این نکوداشت فرصتی است مغتنم برای تجلیل از عرفا، فلاسفه، مورخین و فرهنگیانی که در این عرصه فعالیت داشته‌اند.
سیدحمید رضوی با اشاره به برنامه‌های امسال این نکوداشت گفت: امسال، سعی کرده‌ایم با برنامه‌ریزی‌های هدفمند و منسجم در اجرای این نکوداشت گامی موثرتر برداریم. در همین راستا از جوانان، اصحاب رسانه و هنرمندان و سایر عزیزانی که به فراخوانِ این نکوداشت آری گفتند ، استقبال کرده‌ایم و همچنان در جهت بهبود و توسعه این رویداد فرهنگی و فراملی که زیربنای صلح جهانی می تواند باشد کوشیده‌ایم.
وی افزود: امیدواریم با نشر و گسترش اندیشه های صلح جویانه مولانا و سایر عرفا در پهنه جهانی بتوانیم علوم انسانی موجود را با عرفان کاربردی تصحیح و تکمیل کنیم و استراتژی های صلح پایدار را برای نهادینه‌سازی و استقرار به کار گیریم.
دبیر اجرایی نکوداشت مولانا همچنین گزارش مختصری از اقدامات دبیرخانه نکوداشت مولانا ارائه کرد و گفت: دبیرخانه پنجمین نکوداشت بین المللی مولانا، همزمان با اختتامیه چهارمین نکوداشت کار خود را آغاز و جلسات متعددی را با بزرگان و اساتید نام آشنا در حوز مولانا برگزار کرد. امسال با ارسال فراخوان در رسانه ها خوشبختانه استقبال خوبی را شاهد بودیم که با توجه به پایان یافتن زمان فراخوان، تماس های زیادی با دبیرخانه برای تمدید فراخوان صورت گرفت که این بازخورد، نشان از اهمیت موضوع و علاقه پژوهشگران و فعالان و مولوی شناسان دارد. کمیته داوری متشکل از 7 نفر از اساتید صاحب نام دانشگاه ها، با جلسات شبانه روزی خود به مدت یک ماه آثار برگزیده را انتخاب و در مرحله پایانی از هر گروه یک فرد را به دبیرخانه معرفی کردند و نهایتا 9 اثر در این میان شایسته دریافت تندیس شدند.
رضوی تصرح کرد: با همکاری سازمان­ها و نهادهای فرهنگی و بین­المللی از مهمانان و سفرای خارجی برای شرکت در نکوداشت دعوت به عمل آمد ، با این هدف که حضور این عزیزان زمینه‌ساز تعاملات بیشتر در عرصه دیپلماسی عمومی و ارتباطات فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان باشد.

** اجرای موسیقی سنتی
در ادامه مراسم نکوداشت مولانا، گروه موسیقی جودی به سرپرستی آیدین جودی قطعاتی را با اشعار مولانا اجرا کرد.
در این برنامه گروه آیدین جودی با همراهی محمد تیام (جودی) و کارگردانی سارنگ فرزام فر اجرا کردند.
این آثار موسیقیایی در سه بخش به نام های «به خود آی» و «روز موعود» به همراه ایستالیشن و در نهایت آهنگی با نام «سهلا» به همراه نمایشی در قالب جنگ و صلح درون اجرا شد.
شعر این آثار موسیقی اغلب از اشعار مولانا جلال‌الدین بود.
سپس مصطفی بادکوبه ای شاعر و پژوهشگر حوزه مولاناشناسی به روی سن آمد و یکی از شعار خود را برای حضار قرائت کرد.
وی در سخنانی کوتاه گفت: خوشحالیم که مولانا ایرانی است و به ایرانی بودن او افتخار می کنیم.


** تجلیل شدگان
در ادامه مراسم فهرست منتخبین تندیس و لوح سپاس این دوره از نکوداشت مولانا اعلام شد که به این شرح بود:
در بخش مولوی‌شناسی: غلامحسین دینانی
در بخش محقق و مولف مولانا: دکتر رحمان مشتاق مهر
در بخش ادیب و شاعر: هم ارژنگی
در بخش ناشر برتر: انتشارات میراث مکتوب به مدیریت اکبر ایرانی
در بخش هنرمند آثار تجسمی مولانا: پرویز تناولی
در بخش انجمن دار برتر: فروزنده اربابی
در بخش رسانه برتر: خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا)
در بخش هنرمند آوای مولانا: محمد معتمدی

** خود را با مولانا به جهان معرفی می کنیم
محمد معتمدی خواننده موسیقی سنتی کشورمان در سخنانی کوتاه پس از دریافت جایزه اش گفت: طی سال های اخیر در فستیوال های مختلفی شرکت کرده ایم و در حد توان کوشیده ایم به بیان اندیشه های مولانا بپردازیم و شناخته شده ترین کاری که من برای مولانا کرده اپرای مولوی است که در نقش مولانا ایفای نقش کرده ام.
وی افزود: خیلی از دوستان معتقدند ما مولانا را با موسیقی به جهان معرفی می کنیم اما حقیقت این است که خودمان را با مولانا به دنیا معرفی می کنیم.
در پایان این مراسم همچنین از منتخبین شامل مقاله منتخب دکتر سید علی حسینی، فعالیت آموزشی کانون پرورشی فکری استان مشهد، موسسه فرهنگی اکو دکتر مظاهری، گروه هنری جودی آیدین و محمد جودی،
سفیران صلح خانم دکتر محمد، تک خوان عرفانی فاضل جمشیدی، نقاشی سر صحنه استاد قورچیان، هنرمند مجری خانم سونیا پوریامین و گروه آقای سماع محمدرضا اسلامی تجلیل شد.
رشید کاکاوند و سونیا پوریامین اجرای پنجمین نکوداشت بین‌المللی مولانا را برعهده داشتند.
همه ساله، این مراسم هشتم مهرماه و همزمان با بزرگداشت روز مولانا برگزار می شد ولی امسال به دلیل تقارن این روز با ایام سوگواری محرم، برگزاری مراسم به 24 آذرماه موکول شد.
فراهنگ**1055
زینب کارگر