به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛مدیر کل میراث فرهنگی استان در گفتگو با صبح قزوین اظهار کرد: مهارت کلش بافی به عنوان یک هنر دستی و سنتی قدیمی و اصیل است که با ساقههای گندم در اندازههای مختلف با مهارت خاص و خلاقیت بافندگان تهیه میشود.
وی افزود: این دست بافتهها با کاربریهای سبد جهت حمل و نقل و نگهداری انگور، نگهداری نان (ناندانی) و تخم مرغ (تخم مرغ دانی) به کار میرود؛ رشته کلش بافی در بسیاری از روستاها و شهرهای شهرستان تاکستان- به علت وجود باغات فراوان انگور و کاربرد فراوان آن در فصل برداشت- در بین زنان این منطقه بسیار پر طرفدار بوده که متاًسفانه هم اکنون از بین بافندگان فراوان این رشته، تنها چند بانوی پیشکسوت این هنر را زنده نگه داشته و به تولید آن اشتغال دارند.
مدیرکل میراث فرهنگی با اشاره به روند تاریخی این هنر افزود: با توجه به نتایج حاصل از کاوشهای باستانشناسی، در هزاره هفتم و ششم پیش از میلاد که هنوز چرخ سفالگری ابداع نشده بود، سفالگران از سبدها به عنوان قالب برای شکلدهی به ظروف سفالی استفاده میکردهاند.
وی ادامه داد: زمانی که گِل سفال هنوز خیس و مرطوب است آنرا با توجه به شکل سبد، حالت داده و قبل از خشک شدن ظرف گلی، سبد را از آن جدا میکردهاند که اثر طرح سبد بر روی سطح ظرف سفالی باقی میماند و یکی از راههای بازشناسی شیوههای سبدبافی در دوران باستان طرحهای بهجا مانده در روی سفال است. در محوطه چهاربنه(سگزآباد) که قدمت آن به 6000 تا 5200 قبل از میلاد تاریخگذاری شده این آثار شناسایی و معرفی شده است.
این مسئول حفاظت از این هنر را ضروری دانست و ابراز کرد: با رشد شهرنشینی و پیشرفت تکنولوژی علاوه بر رفاه و توسعه آسیبهای بسیاری به حوزه میراث معنوی و ناملموس وارد شده، کم رنگ شدن آئینها، سنتها و رسوم متنوع و کهن، بیمیلی جوانان نسبت به برگزاری و یادگیری آئینها و هنرهای سنتی نیز ارمغان توسعه و پیشرفت است.
وی عنوان کرد: رشته کلشبافی از جمله رشتههای سنتی و به نوعی آئینی منطقه تاکستان به شمار میرود که با توجه به عدم شناخت کافی در حال فراموشی بوده و حفظ این رشته که زمانی پیوند ناگسستنی در الگوی معیشتی و اجتماعی مردمان تات و ترک شهرستان تاکستان داشته ضروری است.
حضرتی با اشاره به وضعیت کنونی و احیای این هنر اصیل تصریح کرد: هم اکنون هنر کُلشبافی در شهر تاکستان، شهر نرجه و روستای دیال آباد وجود دارد. این هنر امروزه رونق و اعتبار گذشته خود را به دلیل صنعتی شدن اقلام حمل و نقل(سبد پلاستیکی، سبد چوبی) از دست داده است.
ترویج کُلش بافی، عامل ایجاد اشتغال و درآمدزایی
وی تصریح کرد: در گذشته تولیدکنندگان دست ساختهای کُلشی، با توجه به سبک زندگی روستایی، با مصرف کنندگان خود ارتباط نزدیک و پیوستهای داشتند و تولیدات دستی خود را بسته به نیاز مصرف کننده تغییر و تولید میکردند.
این مسئول اضافه کرد: اقلام ساخته شده از کُلش در منطقه تاکستان به علت ساخت خوب از استقامت بالایی برخوردار بوده که نظر تاجران را برای خرید جلب کرده و در نتیجه این تبادلات اقتصادی و انتقال این کالا به مناطق اقماری، بافتههای کلُشی تاکستان به نوعی در کنار محصول انگور و مشتقات آن جزو اقلام شناخته شده و معروف به شمار میرفته است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان قزوین خلاقیت، اصالت، ارزش و تولید گروهی را از جمله شاخصهای این هنر خواند و یادآور شد: برای پیشرفت این رشته نیاز به حمایت و برنامهریزی است. اگر شرایط و امکانات لازم مهیا شود و مشکلات تولیدکنندگان را تا حد امکان مرتفع کنیم فضای کاری، کاملا گسترده و پیشرفته خواهد شد.
حضرتی شناسایی هنرمندان فعال این رشته و تهیه کارت شناسایی برای آنان، ترغیب هنرمندان فعال این رشته به فعالیت و تولید بیشتر و حمایتهای مادی و معنوی به آنان از جمله فروش محصولاتشان در فروشگاههای صنایع دستی، ترغیب هنرمندان این رشته به انتقال تجربیات به هنرجویان صنایع دستی، فراهم کردن مقدمات آموزش این رشته در مرکز آموزش صنایع دستی، در نظر گرفتن بستههای حمایتی از پیشکسوتان این رشته را از جمله راهـکارهای حفـاظتی عنوان کرد.
وی گفت: با همراهی و همکاری هنرمندان پیشکسوت و آموزش به نوجوانان و جوانان میتوانیم این هنر اصیل و بومی را حفظ و با توسعه و ترویج آن زمینه ایجاد اشتغال و درآمدزایی را در منطقه فراهم کنیم.
این مسئول در پایان یادآور شد: با توجه به اهمیت هنرهای سنتی و صنایع دستی اصیل، هنر کُلشبافی استان قزوین در جلسه شورای تخصصی ثبت میراث ناملموس که با حضور دکتر طالبیان معاون میراث فرهنگی و دکتر نظری مدیر کل دفتر ثبت آثار کشور و اعضای شورا برگزار شد ارائه و مورد بررسی و تائید نهایی قرار گرفته و در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید.
انتهای پیام/