یکی از کارهایی که از ابتدای دولت دوازدهم مدنظر قرار گرفت اصلاح دستورالعمل های مربوط به توقف و بازگشایی نمادها می باشد که سه دستورالعمل در بورس تهران و سه دستورالعمل در فرابورس را در بر می گیرد و فاز عملیاتی آن ها انجام شده و در یکی دو ماه آینده شاهد اجرای کامل این دستورالعمل ها خواهیم بود.
دکتر شاپور محمدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار این مطلب را در گفتگو با شادا بیان کرد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در دولت دوازدهم بخش های مختلف تلاش کردند تا دستاوردهای خوبی داشته باشند در حوزه بازار سرمایه تلاش های جدی صورت گرفت.
پیش از ذکر این اقدامات و نتایج آن، باید بگویم که وضع بازار سرمایه در حال حاضر مناسب است و یک سود نسبتا معقول نصیب سرمایه گذاران شده است که نسبت به سال ۹۵ بهبود دارد.
از ابتدای امسال تا کنون شاهد رشد ۱۷درصدی شاخص بورس تهران هستیم که هم در شاخص هم وزن و هم شاخص کل عیان است همسویی این دو شاخص نشان دهنده این است که فضای بازار سرمایه مثبت است. درباره اقدامات صورت گرفته در این مدت به چند آمار اشاره می‌کنم یکی آنکه از ۵۲هزار میلیارد تومان تأمین مالی ابتدای سال ۹۶ تا نیمه اول آبان، حدود ۴۸هزار میلیارد تومان در صد روز نخست شروع به کار دولت دوازدهم بوده است.
از مجموع ارزش معاملات حدود ۱۱۵هزار میلیارد تومان از ابتدای سال تا نیمه نخست آبان ماه، بخش عمده‌ای به میزان ۵۳ هزار میلیارد تومان در این صد روز اتفاق افتاده و ارزش معاملات کشاورزی از ابتدای سال تاکنون ۲۷هزار میلیارد تومان بوده که ۱۲هزار میلیارد تومان در صد روزه شروع به کار دولت معامله شده است. وی افزود:همچنین با دستور وزیر امور اقتصاد و دارایی، معاملات اوراق خارج از بازار سرمایه که بعضا با تنزیل های بالا و بدون نظم اتفاق می‌افتاد وارد بازار سرمایه شدند به نحوی که نرخ تنزیل به زیر ۱۷درصد کاهش پیدا کرد.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار اضافه کرد: نرخ های بیرون بازار چون رسمی نبود، شاید عدد دقیقی قابل بیان نباشد اما بعضا با نرخ بالای ۳۰درصد تنزیل می‌شدند که به بازار سرمایه، به خود تنزیل کنندگان اوراق و به بازار پول آسیب می‌زد.
دکتر شاپور محمدی افزود: هنگامی که در یک بازار نرخ بالا باشد بر بازارهای دیگر اثر می گذارد البته چون حجم بازار سپرده بالاتر است بر بازارهای دیگر مسلط تر است اما به هرحال سخاب هم بر بازارهای دیگر تأثیر می گذارد اساسا هنگامی که در اقتصاد از نرخ سود بانکی صحبت
می شود منظور متوسط نرخ است.
باید اشاره کنم که صندوق تثبیت بازار سرمایه هم که تکلیف ماده ۲۸ قانون رفع موانع تولید است عملیاتی شد و اقدامات خوبی هم داشت که از جمله آن می توان به موضع گیری غلط دولت امریکا در مورد برجام اشاره کرد که در واکنش به آن، صندوق تثبیت به موقع نقش مثبتی را ایفا کرد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادارتاکید کرد: در تعریف قانونی صندوق تثبیت بازار سرمایه این مورد عنوان شده که برای ریسک های سیستمی و فرادستگاهی طراحی شده است. این صندوق با ضوابطی که هیئت وزیران تصویب کرده و مصوبه‌ای هم در این زمینه به تصویب هیئت امنای صندوق رسیده است، اداره می‌شود از این حیث حتما باید مراقبت شود که هیئت عامل صندوق که عملا ناظر بر فعالیت های این صندوق است تحت ضوابط تعیین شده عمل کند.
به عنوان مثال یکی از موارد مصوب هیئت امنا این است که این صندوق بیشتر از سه روز نمی تواند ورود کند و یا در هر شرایطی نمی‌تواند ورود کند یا اینکه در هر دارایی نمی توانند ورود کنند. اگر در ادامه فعالیت صندوق، احساس شود که این دستورالعمل ها باید اصلاح شوند قطعاً می توان عملکرد صندوق را بهبود داد یک سری بحث ها هم در مورد صندوق های سرمایه گذاری مطرح است. این صندوق ها بعضا با کمک بانک ها تشکیل شده و بخشی از منابع آن ها از سمت بانک ها هدایت شده و ادعا شده که بانک ها از این صندوق‌ها استفاده می کنند تا نرخ سود سپرده ها را دور بزنند. سازمان بورس تصمیم گرفت در این مورد اقداماتی انجام دهد که بعضی از آن ها در صد روز نخست دولت دوازدهم اتفاق افتاد یکی از این اقدامات که سال ۹۵ تصمیم گیری شد این بود که حد نصاب سرمایه گذاری این ها، در سپرده ها از ۷۰درصد به ۶۰درصد کاهش پیدا کند.
دبیر شورایعالی بورس گفت:البته ۶۰ درصد به عنوان حرکت نخست در سال ۹۵ به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس رسید در آن زمان که این رقم تصویب شد حدود ۹۰درصد از منابع صندوق ها در بانک ها بود.
امسال این رقم را به ۵۰درصد کاهش دادیم و سال آینده هم این رقم باز هم کم خواهد خواهد شد عملکرد ۹۰درصدی سپرده گذاری صندوق ها حدودا به ۷۰درصد رسیده که این کاهش ۲۰درصدی موفقیت خوبی است.
با توجه به این که بعضا مشاهده شده که در بعضی از شعب بانک ها هنوز از این صندوق ها برای پیشنهاد نرخ های بالاتر از نرخ های مصوب شورای پول و اعتبار استفاده می شود، هیئت مدیره سازمان بورس مصوبه ای را صادر کرد که صدور یونیت های صندوق ها را در شعب بانک ها ممنوع کرد در حال حاضر بانک ها دیگر حق ندارند که یونیت صندوق را صادر کنند و فقط بر روی پلتفرم صندوق ها قابل قبول است. اقدام دیگر در حوزه صندوق ها این بود که تضمین و پیش‌بینی نرخ های غیرمعقول ممنوع شد و صندوق ها در حال حاضر پیش‌بینی هایی بین ۱۵ تا ۱۷درصد کرده و هیچ تضمینی را ارائه نمی کنند. هیئت مدیره سازمان بورس مصوبه دیگری را داشت که مقداری از منابع صندوق‌ها صرف خرید سهام بشود چرا که این صندوق‌ها تحت نظارت بازار سرمایه است حداقل سرمایه گذاری صندوق‌های با درآمد ثابت به میزان ۵درصد و حداکثر آن ۱۵درصد در نظر گرفته شده است. این‌ها اقداماتی است که سازمان بورس در صد روز اخیر انجام داده است. وی در مورد اوراق اختیار معامله گفت:یکی از اقداماتی که سال ۹۵ انجام شد راه اندازی قرار دادهای اختیار معامله بود که اختیار خرید و اختیار فروش را در بر می گرفت امسال امکان معاملات آنلاین آن ها در صد روز نخست دولت دوازدهم فراهم شد.
اصلاح دستورالعمل های مربوط به توقف و بازگشایی نمادها یکی دیگر از کارهایی بود که از ابتدای دولت دوازدهم مدنظر قرار گرفت که سه دستورالعمل در بورس تهران و سه دستورالعمل در فرابورس را در بر
می گیرد که فاز عملیاتی آن انجام شده و ظرف یکی دو ماه آینده شاهد اجرای کامل این دستورالعمل ها خواهیم بود. حداکثر توقف ها در شرایط عادی بین ۶۰ تا ۹۰ دقیقه و در بعضی از شرایط تا ۱۰ روز ادامه خواهد داشت در شرایطی که ناشر و یا شرکتی که ابهام اطلاعاتی دارد درخواست داشته باشد این مدت تا ۳۰ روز هم می تواند اضافه شود در حالی که در سال های گذشته بعضی از نمادهای بورسی تا دو سال هم متوقف بودند که امیدواریم با این اصلاحات نقدشوندگی بازار سرمایه افزایش پیدا کند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اضافه کرد: دستورالعمل های جدید برای از این به بعد است اما برای نمادهایی که قبلا متوقف شدند مصوبه هیئت مدیره سازمان بورس را اخذ کردیم که اکثر آن ها با شرایطی باز بشوند بعضی از این نمادها کلا
صورت های مالی خود را ارائه نداده اند و اگر این کار را بکنند حتما بازگشایی نمادها اتفاق خواهد افتاد البته در حال حاضر حداکثر ۳۰ نماد متوقف هستند که از ۱۰درصد مجموع نمادهای بورس و فرابورس کم تر است.
رئیس سازمان بورس تاکید کرد: شفافیت در کنار نقدشوندگی دو بال اصلی بازار هستند تلاش ما بر این است که شفافیت به هیچ وجه کاهش پیدا نکند اما نقدشوندگی هم افزایش پیدا کند دستورالعمل های جدیدی که قرار است اجرا بشوند رویه جهانی است تا به حال در جاهایی ناشر پاسخگوی مکاتبات سازمان بورس نبود و مردم مطلع نمی شدند اما اکنون این موارد اعلام خواهد شد و اگر برای بار دوم ناشر به مکاتبات پاسخ ندهد پرونده تخلفات تشکیل شده و مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
تشکیل پرونده تخلفاتی شرکت قبلا به مردم اعلام نمی شد البته اگر شرکتی ابهام اطلاعاتی داشته باشد این مسئله به اطلاع مردم خواهد رسید که با علم به ابهامات اطلاعاتی این شرکت در حال انجام معامله هستید طبیعتا حق معامله مردم سلب نخواهد شد اما جاهایی که ابهام وجود دارد تذکر داده خواهد شد.
همچنین راه اندازی صندوق طلا هم یکی دیگر از اتفاقاتی بود که در صد روز نخست صورت گرفت حدود ۲۰۰۰میلیارد تومان از تأمین مالی خرید گندم از کشاورزان از طریق بازار سرمایه صورت گرفت. کاهش
هزینه های معاملاتی هم یکی از اقداماتی بود که اخیرا صورت گرفت ما معتقدیم که هرچه کارمزدهای سازمان بورس و شرکت های معتبر کاهش پیدا کند، نقدشوندگی و حجم معاملات افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین سازمان بورس در این زمینه پیش قدم شد و کارمزد خود را کاهش داد که اقدام کاهنده درآمد برای سازمان بورس است اما با توجه به اهمیت بالای حجم معاملات و نقدشوندگی، این اقدام با مصوبه شورای عالی بورس انجام شد.
در مورد سایر ارکان که اختیار سازمان بورس است و نیازی به مصوبه شورای عالی بورس نداشت، هیئت مدیره سازمان تصمیم به کاهش گرفت کارگزاران هم خود درخواست کاهش کارمزدها را داشتند که بدین ترتیب میزان کارمزدها تا حد زیادی کاهش پیدا کرد که موجب رونق معاملات الگوریتمی و پربسامد خواهد شد.
تلاش ما بر این است که نهادهای عمومی غیردولتی که ارزش آن ها بیش از ۱۰ تا ۲۰میلیارد تومان است اطلاعات خود را افشا کنند.