دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا با به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و عزم آمریکا در انتقال سفارت خود از تل‌آویو به این شهر، سیاستی را که برای دهه‌ها از سوی رؤسای جمهور پیشین این کشور اجرا می‌شد به کناری نهاد. تصمیمی که به باور بسیاری باعث شد که امیدها برای برقراری صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها به پایان برسد.
بیشتر بخوانید: واکنش‌های بین‌المللی به انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس
اما این تصمیم بحث برانگیز به ناگاه گرفته نشده بود؛ دونالد ترامپ در سپتامبر ۲۰۱۶ میلادی به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل قول داد که اگر در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شود، این کار را عملی کند.
بیشتر بخوانید: چه کسانی پشت پردۀ تصمیم ترامپ درباره بیت‌المقدس بودند؟
آقای ترامپ در زمان اعلام تصمیم خود در روز چهارشنبه ۶ دسامبر همچنین گفت که رؤسای جمهور پیش از او نیز چنین قولی داده بودند اما موفق به اجرای آن نشده بودند.
این ادعای آقای ترامپ به شهادت اسناد تاریخی درست است. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به مواضعی که رؤسای جمهوری پیش از او در قبال موقعیت سیاسی شهر بیت‌المقدس داشتند.
لازم به ذکر است که اسرائیل پس از اشغال کامل بیت‌المقدس در سال ۱۹۶۷ میلادی، این شهر را پایتخت واحد و همیشگی خود اعلام کرد؛ این درحالی است که «میانه روهای» فلسطینی‌ها معتقدند بخش شرقی این شهر باید پایتخت دولت آیندۀ فلسطین باشد. جامعه بین‌الملل نیز بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل و بخش شرقی آن را به عنوان بخشی از خاک اسرائیل به رسمیت نشناخته است.
در سال ۱۹۹۵ میلادی در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون در آمریکا، کنگرۀ این کشور قانونی را دربارۀ انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت‌المقدس تصویب کرد و قرار بود این انتقال در ۳۱ مه سال ۱۹۹۱ میلادی انجام شود. اما بندی در این قانون وجود داشت که به رئیس جمهوری اجازه می‌داد هر شش ماه یکبار، به نام امنیت ملی، این انتقال را به تاخیر بیندازد.
از آن زمان تا کنون تمام روسای جمهور آمریکا و حتی پیش از این دونالد ترامپ در ماه ژوئن، با امضای فرمانی این انتقال را به تاخیر انداخته بودند.
موضع باراک اوباما در قبال بیت‌المقدس
اگرچه باراک اوباما در آخرین نشست خبری خود به عنوان رئیس جمهوری آمریکا هشدار داد که انتقال سفارت این کشور به بیت‌المقدس می‌تواند نتیجه‌ای «انفجاری» به همراه داشته باشد اما در سال ۲۰۰۸ میلادی او دیدگاه متفاوتی به این موضوع داشت.
آقای اوباما در ۴ ژوئن سال ۲۰۰۸ و یک روز پس از آنکه توانست به عنوان نامزد دموکراتها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شود، در اولین سخنرانی خود در موضوع سیاست خارجی خطاب به کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل که یکی از قدرتمندترین گروههای لابی‌گری در ایالات متحده محسوب می‌شود گفت: «اجازه دهید واضح سخن بگویم. امنیت اسرائیل موضوعی مقدس و غیرقابل بحث است... فلسطینی‌ها به دولتی نیاز دارند که مستقل و منسجم باشد و چنین کاری به آنها اجازه می‌دهد تا موفق شوند. اما هر توافقی با مردم فلسطین باید بگونه‌ای باشد که هویت اسرائیل به عنوان یک دولت یهودی با مرزهای امن، به رسمیت شناخته شده و قابل دفاع باشد.»
او ادامه داد: «بیت‌المقدس پایتخت اسرائیل باقی خواهد ماند؛ پایتختی یکپارچه و غیرقابل تقسیم. اما من هیچ توهمی ندارم که رسیدن به چنین چیزی آسان خواهد بود.»
با این وجود آقای اوباما پس از رسیدن به ریاست جمهوری، این سخن خود را پس گرفت. او سپس در جریان مصاحبه‌ای با شبکه خبری «سی ان ان» دربارۀ ادعای فلسطینی‌ها در قبال بیت‌المقدس اعلام کرد که وضعیت بیت المقدس باید در جریان مذاکرات صلح خاورمیانه مشخص شود.
موضع جورج دبلیو بوش در قبال بیت‌المقدس
در سال ۲۰۰۰ میلادی جورج بوش پسر، نامزد جمهوریخواهان نیز وعده انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس را تکرار کرد.
او خطاب به کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل گفت: «هنگامیکه من رئیس جمهور شوم، اتفاقاتی روی خواهد داد. به محض اینکه شروع به کار کنم، روند انتقال سفارت آمریکا را به شهری که اسرائیل به عنوان پایتخت خود انتخاب کرده است، آغاز خواهم کرد.»
اما این وعده در جریان هشت سال زمامداری او عملی نشد.
او از مذاکرات صلح خاورمیانه و گفتگوی اعراب و اسرائیل حمایت کرد؛ با این امید که قبل از ترک کاخ سفید در نهایت توافقی با موضوع تشکیل یک دولت فلسطینی شکل گیرد.
موضع بیل کلینتون در قبال بیت‌المقدس
در سال ۱۹۹۳ میلادی بیل کلینتون نیز اعلام کرد که از «اصل» انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس حمایت می کند اما قولی در این باره نداد.
او در سال ۲۰۰۰ میلادی که مصادف با آخرین سال ریاست جمهوریش بود به یک خبرنگار اسرائیلی گفت: «من همیشه می‌خواستم که سفارتمان به بیت‌المقدس غربی منتقل شود... اما این کار را انجام ندادم زیرا نمی‌خواستم که توانایی مان به عنوان کارگزار در کمک به ایجاد یک صلح امن و عادلانه و پایدار برای اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها تضعیف شود.»
دولت ترامپ اعلام کرد که به دنبال شناسایی محلی برای تاسیس سفارت آمریکا در بیت‌المقدس است. انتظار می‌رود انتقال این سفارت، سالها به طول بینجامد.