کمیته حمایت از روزنامه نگاران، در گزارش سالانه خود، برای دومین سال پیاپی، ترکیه را بزرگترین زندان روزنامهنگاران اعلام کرده است. تعداد روزنامهنگاران زندانی در ایران پنج نفر اعلام شده است که این کشور را همراه با روسیه در رتبه نهم قرار میدهد.
کمیته حمایت از روزنامه نگاران، که نهادی غیر انتفاعی در آمریکا است، هرسال گزارشی از وضعیت خبرنگاران در جهان منتشر میکند. این موسسه، تعداد کل خبرنگاران زندانی در جهان را ۲۶۲ نفر اعلام کرده است که نیمی از آنها در سه کشور ترکیه، چین و مصر زندانی هستند.
چین، ترکیه و ایران، سه کشوری هستند که در یک دهه اخیر، بیشترین تعداد روزنامهنگاران زندانی را داشتهاند. نمودار زیر نوسان تعداد زندانیان این کشورها را در این مدت نشان میدهد.
این کمیته گفته، دلیل اختلاف آمارش با موسسات دیگر، تعریف روزنامهنگار است. که از نظر این موسسه، کسانی را شامل میشود که خبرها را پوشش میدهند یا درمورد مسائل عمومی جامعه نظر میدهند، و حاصل کارشان در مطبوعات، سیاتهای خبری، رادیو و تلویزیون، به صورت متن یا عکس منتشر میشود. به این ترتیب، فعالان اجتماعی و کسانی که در شبکههای اجتماعی فعال هستند یا وبلاگ شخصی دارند در این آمارها نیامدهاند.
روزنامهنگاران زندانی در ایران
در گزارش کمیته حمایت از روزنامهنگاران، نام پنج نفر به عنوان روزنامهنگاران زندانی در ایران منتشر شده است. گرچه بعضی از موسسات تعداد روزنامهنگاران زندانی در ایران را بیشتر از این تعداد میدانند.
وضعیت ایران درآمارهای این کمیته، بهتر شده است و همانطور که در نمودار بالا نشان داده شده است، در سالهای بعد از ۱۳۸۸ ، با افزایش فشار بر رسانهها و بازداشتهای گسترده، شمار روزنامهنگاران زندانی، بنا به تعریف این کمیته، به بالای ۴۰ نفر رسیده بود. اما از حدود سه سال پیش تعداد زندانیان کمتر شده است.
پنج روزنامهنگاری که به گفته کمیته حمایت از روزنامهنگاران در ایران زندانی هستند:
آفرین چیتساز
خبرنگار سرویس بینالملل روزنامه ایران که آبان دو سال پیش بازداشت شد و با اتهاماتی از جمله تبلیغ علیه نظام و اهانت به رهبری به دو سال زندان محکوم شد. در ماههای اخیر خبر اعتصاب غذای او در اعتراض به زمان حبسش منتشر شد.
ایرج جمشیدی
سردبیر روزنامه اقتصادی آسیا، که پیش انتخابات ریاست جمهوری بازداشت شد. هنوز از دلیل بازداشت آقای جمشیدی اطلاعات دقیقی در دست نیست اما او بعد از انتشار مطلبی علیه ابراهیم رئیسی، یکی از نامزدان انتخابات ریاست جمهوری بازداشت شد. کمیته حمایت از روزنامهنگاران هم اطلاعاتی درباره وضعیت آقای جمشیدی به دست نیاروده است.
سعید پورحیدر
روزنامهنگار ایرانی که از سال ۱۳۹۳ زندانی است و ظاهرا قرار است تا حدود سه ماه دیگر با پایان حکمش آزاد شود. او در سال ۱۳۸۸ بازداشت شده بود و حکم گرفته بود، اما از کشور خارج شده بود. او دوباره بعد از ورود به کشور ظاهرا از آمریکا، بازداشت و زندانی شد.
ساسان آقایی
ساسان آقایی، معاون سردبیر روزنامه اعتماد، مرداد ۱۳۹۶ بازداشت شد. او سال ۱۳۸۸ هم درجریان اعتراضها به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری بازداشت و بعد آزاد شده بود. قوه قضائیه ایران گفته که بازداشت او مربوط به مسائل امنیت ملی است، اما هنوز جزئیات بیشتری از پرونده او منتشر نشده است.
یغما فشخامی
خبرنگار وبسایت دیدبان ایران که مرداد ۱۳۹۶ بازداشت شد. بعضی از رسانهها به نقل از خانواده آقای فشخامی، اتهام او را تبلیغ علیه نظام عنوان کردهاند ،اما جزئیات بیشتری منتشر نشده است. یغما فشخامی در نشریات پیام ابراهیم و روزان هم که به اصلاح طلبان نزدیک هستند کار کرده است.
سرکوب در ترکیه
حق نشر عکس AFP Image caption اعتراض در استانبول به سرکوب روزنامه نگارانترکیه، با وجود آنکه امسال تعدای از روزنامهنگاران زندانی این کشور را آزاد کرد، برای دومین سال پیاپی، به عنوان بزرگترین زندان روزنامهنگاران شناخته شده است. امسال کمیته حمایت از روزنامه نگاران، تعداد روزنامهنگاران زندانی ترکیه را ۷۳ نفر اعلام کرده است. پارسال ۸۱ نفر در زندان بودند. دهها روزنامهنگار درحال محاکمه یا تحت تعقیب قضایی هستند. کمیته حمایت از روزنامه نگاران میگوید همه روزنامهنگارانی که زندانی هستند، با اتهامات اقدام علیه دولت مواجهند.
سرکوب روزنامهنگاران در ترکیه، از حدود دو سال پیش آغاز شد و بعد از کودتای ناموفق، شدت گرفت. بعضی از روزنامهنگاران زندانی، تنها به دلیل استفاده از اپلیکیشنهای پیامرسان یا داشتن حساب در موسسات مالی که دولت گفته مرتبط با فتح الهه گولن است، با اتهامات تروریستی مواجه شدهاند.
کمیته حمایت از روزنامه نگاران در گزارش امسال خود میگوید، سخنان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا علیه رسانهها و اینکه او در سخنان بعضی رسانهها و خبرنگاران را به دروغگویی و انتشار خبرهای کذب متهم میکند، به روند آزادی مطبوعات در جهان صدمه زده و دست کشورهای سرکوبگر را بازتر کرده است.