دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت.
او در حالی که مایک پنس، معاونش او را همراهی می‌کرد با اشاره به مصوبه کنگره این کشور در سال ۱۹۹۵ برای انتقال سفارت ایالات متحده از تل آویو به بیت‌المقدس، تاکید کرد که "زمان اجرایی کردن آن مصوبه مدت‌ها بود که به تاخیر افتاده بود".
آقای ترامپ همچنین رسما دستور انتقال سفارت این کشور از تل آویو به بیت‌المقدس را صادر کرد اما گفت ایالات متحده همچنان به راه حل ایجاد دو کشور مستقل پایبند خواهد ماند.
با وجود آن که انتظار می‌رود این تصمیم آقای ترامپ التهاب جدید در خاورمیانه به راه بیندازد اما رئیس‌جمهور آمریکا طی سخنانش تاکید کرد که به رسمیت شناختن بیت‌المقدس از سوی آمریکا به معنای موضع‌گیری کاخ‌سفید به نفع یکی از طرفین مخاصمه نیست و تصمیم نهایی درباره مرزبندی و تقسیم بیت‌المقدس با اسرائیل و فلسطینیان است.
حق نشر عکس AFP Image caption رئیس‌جمهور آمریکا پس از این سخنرانی ۱۱ دقیقه‌ای سند رسمی مربوط به این تصمیم را در برابر دوربین‌ها امضاء کردتنها چند دقیقه پس از اعلام رسمی این تصمیم آقای ترامپ، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای گفت: "از لحظه اول بر عهده گرفتن دبیر کلی سازمان ملل متحد، مخالفتم را با هرگونه تصمیم یک جانبه که مساله صلح میان اسرائیل و فلسطینیان را به خطر بیندازد اعلام داشته‌ام."
"اکنون در این لحظه التهاب‌آور، یک بار دیگر می خواهم تاکید کنم که هیچ راه حلی به غیر از تشکیل دو کشور مستقل وجود ندارد. راه حل جایگزینی وجود ندارد."
دبیرکل سازمان ملل متحد همچنین تاکید کرده است: "موضوع بیت‌المقدس آخرین موضوعی است که باید در جریان مذاکرات میان دو طرف طرح شود و هرگونه تصمیمی درباره آن باید با مشارکت و مداخله شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد و قطع‌نامه مصوب این نهاد صورت گیرد."
واکنش‌ها به این تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا را در پوشش زنده وبسایت بی‌بی‌سی فارسی دنبال کنید
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل که هم در واکنشی فوری ضمن تشکر از "سخنان شجاعانه" رئیس جمهوری آمریکا از این تصمیم او قدردانی کرده اما همچنان تاکید کرده است که این تصمیم "هیچ تغییری در وضعیت اماکن مذهبی در بیت‌المقدس" به وجود نخواهد آورد.
در برابر این واکنش نخست وزیر اسرائیل، حماس، که کنترل نوار غزه را بر عهده دارد در واکنشی تند نسبت به این تصمیم اعلام کرده: "این اقدام به مثابه باز کردن جهنم به روی منافع آمریکا در منطقه است."
واکنشی که می تواند تهدیدی علنی علیه منافع آمریکا در خارومیانه محسوب شود.
پیش از این واکنش هم وزارت خارجه آمریکا با صدور اطلاعیه‌ای از شهروندان خود خواسته بود به علت "هشدارهای امنیتی" در چند روز آینده از سفر به این منطقه پرهیز کنند.
حق نشر عکس EPA Image caption بنیامین نتانیاهو در چند روز گذشته موضع علنی درباره تصمیم آقای ترامپ نگرفته بودآقای ترامپ در حالی ظهر چهارشنبه (۶ دسامبر - ۱۵ آذر) این تصمیم را اعلام کرد که در چند روز گذشته بسیاری از رهبران و شخصیت‌های جهان نسبت به عواقب این اقدام هشدار داده بودند.
ساعتی پیش از سخنرانی آقای ترامپ، پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان در سخنانی بیت‌المقدس را "شهری منحصر به فرد، مقدس برای یهودیان، مسیحیان و مسلمانان" خواند و خواستار آن شد که موقعیت این شهر طبق مصوبات سازمان ملل متحد و قوانین بین‌المللی تعیین شود.
سازمان ملل متحد با توجه به آخرین معاهده صلح میان اسرائیل و فلسطینی‌ها (۱۹۹۳ اسلو) بخش شرقی بیت‌المقدس را از اراضی اشغالی فلسطینیان می‌داند و ساخت و سازهای اسرائیل در این مناطق را غیرقانونی می‌شمارد.
با وجود اعلام رسمی تصمیم آمریکا برای انتقال سفارتش به بیت‌المقدس، ناظران می‌گویند که عملی کردن این تصمیم با توجه به زمان لازم برای ساخت ساختمان سفارت جدید، عملا افتتاح این سفارتخانه را به چند سال بعد و حتی پس از دوره فعلی ریاست‌جمهوری آقای ترامپ موکول خواهد کرد.
Image caption وضعیت عملی و حقوقی بیت‌المقدس بسیار پیچیده استدر همین حال، صبح چهارشنبه، رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا در برابر خبرنگاران تلویحا اشاره کرد که وزارت خارجه تحت امر او نقش محوری در این تصمیم‌گیری نداشته است.
او ضمن حمایت از این تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: "از لحظه ورود دولت جدید به کاخ‌سفید یک تیم ویژه مجدانه روی این مسئله کار کرده است. آنها با اعتقاد جدی به صلح خاورمیانه در تلاشند که رویکرد جدیدی برای برون رفت از بن بست موجود ایجاد کنند و من را هم در جریان کار خود قرار داده‌اند..."
برخی از تحلیل‌گران سیاسی در رسانه‌های آمریکا، این سخنان وزیر خارجه را فاصله گرفتن او از تصمیم انتقال سفارت ایالات متحده به بیت‌المقدس تفسیر کردهاند.
واکنش‌ها به این تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا را در پوشش زنده وبسایت بی‌بی‌سی فارسی دنبال کنید
از زمان تشکیل کشور اسرائیل، بخش غربی بیت‌المقدس در اختیار این کشور قرار گرفت در حالی که بخش شرقی، که شامل اکثر اماکن مذهبی مقدس برای یهودیان، مسیحیان و مسسلمانان است، تحت مدیریت اردن قرار گرفت و همچنان تولیت این اماکن تحت نظر پادشاه اردن است.
بخش شرقی بیت‌المقدس همراه با اراضی کرانه باختری رود اردن در جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ به تصرف اسرائیل درآمد، اما سازمان ملل متحد این بخش از شهر را هم مصداق تعریف اراضی اشغالی می‌داند و دخل و تصرف اسرائیل از جمله ایجاد شهرک های یهودی‌نشین در این بخش از شهر را از لحاظ حقوق بین‌الملل غیرقانونی اعلام کرده است.
سفارت اکثر کشورهایی که با اسرائیل رابطه سیاسی دارند در تلآویو واقع است هر چند برخی از کشورها در بیت‌المقدس کنسولگری تأسیس کردهاند.
تصمیم اولیه برای انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس در سال ۱۹۹۵ و در کنگره آمریکا به تصویب رسید، اما از آن زمان تا امروز همه روسای‌جمهور این کشور با وجود اینکه در جریان انتخابات قول عملی کردن این مصوبه را داده بودند، به بهانه "بحران خاورمیانه و حساسیت آن" و تاثیری که می‌توانسته بر "امنیت ملی آمریکا" داشته باشد، پس از ورود به کاخ‌سفید از به اجرا گذاشتن این مصوبه طفره رفته‌اند.
اما دونالد ترامپ که انتقال سفارت کشورش به بیت‌المقدس را به جامعه قدرتمند یهودیان در آمریکا وعده داده بود، بارها از وفا کردن به عهدش سخن گفته و از همان روزهای نخست ورود به کاخ‌سفید جراد کوشنر، مشاور ارشد ویژه و داماد خودش را مأمور پیگیری مسائل مربوط به صلح خاورمیانه کرده بود.
با وجود مخالفت‌های جهانی با این تصمیم، مقام‌های آمریکایی در توجیه تصمیم آقای ترامپ می‌گویند که شناسایی بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل یک واقعیت عینی را مورد شناسایی قرار می‌دهد زیرا نهادهای حکومتی اسرائیل عملا در این شهر مستقر هستند.
حق نشر عکس Reuters Image caption جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد ویژه آقای ترامپ رهبری تلاش های کاخ‌سفید برای مداخله در بحران خاورمیانه را بر عهده داشته استواکنشهای جهانی به تصمیم آمریکا
در چند روز گذشته و هم‌زمان با بالاگرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره اعلام رسمی تصمیم آقای ترامپ برای انتقال سفارت کشورش به بیت‌المقدس، موجی از مخالفت‌ها از سوی رهبران و چهره‌های جهانی به راه افتاد.
- ترزا می، نخست وزیر بریتانیا گفت که در نظر دارد در این مورد با آقای ترامپ صحبت کند. وی تأکید کرد: "موقعیت بیت‌المقدس باید در جریان مذاکرات منجر به صلح بین اسرائیل و فلسطینیان تعیین شود."
- چین نسبت به نقش احتمالی این تصمیم بر وقوع خشونت و تنش‌های تازه در خاورمیانه هشدار داده است.
- آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران گفت: "این که دشمنان ادعا می‌کنند می‌خواهند قدس را پایتخت فلسطین اشغالی اعلام کنند، از عجز و ناتوانی آن‌هاست. در مسئله فلسطین دستشان بسته است و نمی‌توانند اهدافشان را پیش ببرند."
- کشورهای عرب از این تصمیم انتقاد شدید کردهاند و گفته می‌شود که ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی در تماس تلفنی با رئیس‌جمهوری آمریکا مخالفت و نگرانی عمیق خود را در این زمینه ابراز کرده است. وی هشدار داده است که چنین تصمیمی می‌تواند باعث افزایش تنش و تقویت موضع گروه‌های افراطگرا در منطقه شود.
- امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه به دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا گفته که "نگران" است او به طور یک جانبه بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت بشناسد. آقای مکرون گفته هر تصمیمی در مورد موقعیت این شهر باید "در چارچوب مذاکرات میان اسرائیلی ها و فلسطینی ها باشد."
- محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی نسبت به "پیامدهای خطرناک چنین تصمیمی برای فرآیند صلح، امنیت و ثبات منطقه و جهان" اخطار داده است.
- ملک عبدالله، پادشاه اردن که تولیت اماکن مذهبی در بیت‌المقدس را همچنان بر عهده دارد، گفته این تصمیم "تلاش‌ها برای از سر گرفتن فرآیند صلح" را تضعیف خواهد کرد و باعث تحریک مسلمانان خواهد شد.
- رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اخطار داده انتقال سفارت آمریکا از تل آویو "خط قرمز مسلمانان" است و در صورت شناسایی بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا، کشورش ممکن است تا سر حد قطع روابط با اسرائیل واکنش نشان دهد.
- اسماعیل هنیه رهبر گروه اسلام‌گرای حماس که غزه در کنترل آن است گفته جابجایی سفارت و به رسمیت شناختن این شهر به عنوان پایتخت اسرائیل به معنی "عبور از همه خطوط قرمز" خواهد بود.
- اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب هم نگرانی خود را ابراز کرده اند.
- عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر آقای ترامپ را ترغیب کرد "وضعیت در منطقه را پیچیده تر نکند."
در برابر این واکنش‌ها، مقام‌های دولت اسرائیل با استقبال از این تصمیم گفته‌اند خود را آماده رویارویی با تبعات آن کردهاند.
اسرائیل کاتز وزیر اطلاعات اسرائیل به رادیو ارتش این کشور گفته برای "همه گزینه ها آماده می‌شود" از جمله برای رویارویی بروز خشونت.
نفتالی بنت، وزیر آموزش و پراکندگی جمعیتی اسرائیل که دیروز در واکنش به سخنان آقای اردوغان سخن می‌گفت، تاکید کرد: "همیشه کسانی خواهند بود که مخالفت می‌کنند، اما در نهایت، بهتر این است که ما به فکر یکپارچه کردن بیت‌المقدس باشیم تا همدلی با آقای اردوغان."
در همین حال روز چهارشنبه از بیت‌المقدس گزارش شد که تدابیر امنیتی در مناطق غربی و شرقی این شهر افزایش یافته و سکنه واکنش‌های متفاوتی به این تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا نشان داده‌اند.
در حالی که اسرائیلی‌های مقیم غرب بیت‌المقدس با خشنودی از عملی شدن این تصمیم قدیمی کنگره امریکا، خود را برای جشن و پایکوبی آماده می‌کنند، فلسطینیان ساکن بیت المقدس نسبت به آغاز مجدد درگیری‌ها میان معترضان به این تصمیم و نیروهای امنیتی و انتظامی اسرائیل ابراز نگرانی کردهاند.
بیشتر بخوانید
ترامپ بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت خواهد شناخت
ترزا می: آینده بیت‌المقدس باید در مذاکرات صلح تعیین شود
جنجال سر انتقال سفارت آمریکا از تلآویو به بیت‌المقدس
اردوغان: پایتخت شناختن بیت‌المقدس خط قرمز است
حق نشر عکس EPA Image caption معترضان در غزه حتی پیش از اعلام رسمی تصمیم آقای ترامپ، تصویر او و پرچم آمریکا را در کنار عکس بنیامین نتانیاهو به آتش کشیدند