صاحب‌خبر - مساله «پژوهش و فناوری» یکی از گذرواژه‌هایی است که طی چند سال اخیر فضای دانشگاهی کشور را درگیر خود کرده است؛ مساله‌ای مهم که با افزایش پایان‌نامه و رساله‌های دانشجویی که اکثر «غیرکاربردی» نیز هستند مسئولان آموزش عالی کشور را به فکر راه‌حلی برای «نجات» از این وضعیت کرده است که یکی از آن راه‌حل‌ها ورود به مسائل پژوهشی و «فن‌آور» در قالب حمایت از پارک‌های علم و فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان است. «هفته پژوهش و فناوری» که از سال 84 در هفته آخر آذرماه به این اسم نامگذاری شده، بهانه خوبی است که ظرفیت‌های موجود علمی و پژوهشی کشور مورد نقد و بررسی قرار گیرد، ظرفیت‌هایی که طی چند سال اخیر در یک «مکان» جمع می‌شوند و دستاوردهای این حوزه به نمایش گذاشته می‌شود. حضور بیش از 3 هزار محصول پژوهشی امسال نیز هجدهمین دوره نمایشگاه از روز گذشته با شعار «پژوهش تقاضامحور و تجاری‌سازی فناوری، زیربنای تولید و اشتغال» در نمایشگاه بین‌المللی تهران آغاز شد و تعداد سه‌هزار و 441 محصول موسسات پژوهشی دولتی و خصوصی که از این تعداد، 50 درصد متعلق به دانشگاه‌ها، 16 درصد متعلق به پارک‌های علم و فناوری، 11 درصد متعلق به مراکز رشد و 9 درصد متعلق به پژوهشگاه‌هاست، در این نمایشگاه حضور دارند. البته همزمان با افتتاح این نمایشگاه از 45 محصول فناورانه و کاربردی رونمایی می‌شود که این محصولات در حوزه‌هایی مانند نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و الکترونیک است. افتتاحیه با حضور وزیر علوم دانشگاه‌ها پول‌ساز شده‌اند اما در افتتاحیه این نمایشگاه که با رونمایی از 64 دستاورد شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم و فناوری همراه بود، منصور غلامی وزیر علوم و سورنا ستاری معاون علمی رئیس‌جمهوری به سخنرانی پرداختند. وزیر علوم با اشاره به این موضوع که «سرمایه فکری و اصلی کشور منابع انسانی است»، گفت: «در سال ۹۵ حدود ۷۷ میلیارد تومان قرارداد حاصل برگزاری فن‌بازارها منعقد شد. علاوه‌بر میزان قراردادهای منعقدشده در زمینه فن‌بازارها، فروش دانش فنی در پارک‌ها به ۲۰۰ میلیارد تومان رسید.» وی خاطرنشان کرد: «در سال ۹۵ دوهزار و ۴۰۰ محصول فناورانه در پارک‌ها و مراکز رشد تولید شدند که بیش از ۵۰ درصد آنها به مرحله تجاری‌سازی رسیده است.» او در پایان از اختراع 470 محصول طی سال اخیر خبر داد. سورنا ستاری دیگر سخنران مراسم روز گذشته بود؛ معاون علمی رئیس‌جمهوری بازهم از آماری قابل‌تامل از درآمدزایی استارت‌آپ‌های دانشگاهی خبر داد و گفت: «امروز استارت‌آپ‌های دست دوم ما ماهی ۷۰۰ میلیون سرمایه‌گذاری دارند. همچنین استارت‌آپ‌های حوزه خدمات در هفته 10 درصد رشد می‌کنند. این اتفاقات باعث شده مسئولان کشور به دانشجویان حساس شوند.» او در ادامه با بیان اینکه «شرکت‌های دانش‌بنیان سفیران ما هستند»، گفت: «آنها می‌توانند فرهنگ و اقتصاد را تغییر دهند، باید بتوانیم برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته را پیاده کنیم.» حضور فعال دانشگاه آزاد اسلامی اما حضور محصولات پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی در این نمایشگاه قابل توجه است، به‌طوری که نزدیک به 150 محصول توسط شرکت‌های دانش‌بنیان این دانشگاه حضور دارند. یکی از مسئولان غرفه این دانشگاه که در سالن هشت پذیرای علاقه‌مندان است، درباره این محصولات گفت: «این محصولات در 6 بخش تخصصی شامل بخش محصولات مکاترونیک الکترونیک رباتیک، بخش مربوط به نرم‌افزار و اپلیکیشن موبایل، بخش محصولات کشاورزی و صنایع غذایی، بخش محصولات صنایع شیمیایی و نانو، بخش محصولات مهندسی پژشکی و بایو و بخش محصولات حوزه عمران و سازه ارائه شده است.» او ادامه داد: «از نکات قابل توجه کاربردی‌بودن این محصولات است که متقاضیان می‌توانند با مراجعه به نمایشگاه، نسبت به عقد قرارداد اقدام کنند.» از نکات قابل توجه دستاوردهای دانشگاه آزاد اسلامی در این نمایشگاه به نمایش گذاشتن خودروی ملی «یوز» است، محصول دوسرنشینه شرکت دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین که سال گذشته رئیس‌جمهور در محوطه ساختمان هیات دولت از این خودروی برقی دیدن و با آن رانندگی کرد. این خودرو قرار است در خط تولید و شماره‌گذاری قرار گیرد. به گفته یکی از مسئولان غرفه دانشگاه آزاد اسلامی، این خودروی برقی مجهز به یک موتور برقی در محور عقبی است که توانایی تولید 20 اسب بخار قدرت یا kw 15 را داراست و با هربار شارژ که در حدود سه ساعت و 30 دقیقه به طول می‌انجامد، توانایی پیمایش مسیری معادل 100 کیلومتر را دارد. یکی دیگر از دستاوردهایی که مورد استقبال علاقه‌مندان قرار گرفت، ویلچر تمام‌هوشمند است. به گفته سازندگان این ویلچر، عملکرد این ربات باعث رفع مشکل افراد ناتوان جسمی شده و این افراد با استفاده از حرکات سر و چشم خود قادر به کنترل ویلچر خواهند بود. همچنین این ویلچر توانایی حرکت خودکار را نیز برای افراد خاص دارد. موتور برقی، خودروی آفتابی، نسل جدید ربات پرنده و دستاوردهای تازه در حوزه نانو از دیگر موارد رونمایی‌شده در این نمایشگاه است. البته در کنار برگزاری این نمایشگاه، واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی نیز اقدام به برگزاری نمایشگاه و به نمایش گذاشتن دستاوردهای پژوهشی خود کردند. بیژن رنجبر، معاون پژوهش و فناوی این دانشگاه در یک نشست خبری با ارائه جزئیات برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی در این هفته گفت: «برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهش و فناوری و فن‌بازار، رونمایی از دستاوردهای جدید، برگزاری جشنواره تجلیل از برگزیدگان پژوهش و فناوری، برگزاری نشست‌های تخصصی، سمینارهای علمی، همایش‌های استانی، برگزاری کارگاه‌ها، سخنرانی‌های علمی و پژوهشی و... ازجمله برنامه‌هایی است که در هفته پژوهش و فناوری اجرا خواهد شد.» او ادامه داد: «همانند سال‌های گذشته ضمن اطلاع‌رسانی به واحدهای دانشگاهی تابعه و تشکیل ستاد هفته پژوهش و فناوری در آن استان مقرر شد واحدها نسبت به انتخاب و معرفی یک نفر از پژوهشگران برگزیده آن استان در هریک از گروه‌های هفت‌گانه اقدام کنند و از افراد معرفی‌شده توسط واحدهای دانشگاه به‌عنوان پژوهشگران برتر دانشگاه آزاد اسلامی تقدیر خواهد شد.» این نمایشگاه تا 26 آذرماه ادامه خواهد داشت.∎​