صاحب‌خبر - پرداخت بالاترین قیمت برای یک تابلوی نقاشی از نظر کارشناسان هنری یک کودتای مهم در عرصه هنر محسوب می‌شود. جمع‌آوری میراث فرهنگی جهان و خرید عتیقه، کاری است که کشورهای در حال رشد در عصر جدید برای مطرح شدن و کسب پرستیژ جهانی انجام می‌دهند. در واقع این عادت میلیونرهای آمریکایی در عصر طلایی یا همان قرن نوزدهم و پس از جنگ جهانی دوم بود. اگر چرخی در موزه هنر «متروپولیتن» نیویورک و دیگر موزه‌های آمریکا بزنید، متوجه می‌شوید که سیاستمداران این کشور برای جلب نظر ملت‌های جهان چقدر هزینه کرده‌اند. تابلوی نجومی اما در حوزه هنر اتفاق جدیدی افتاده است. ۱۵ نوامبر ۲۰۱۷ میلادی، یکی از تابلوهای داوینچی به نام «سالواتور موندی» در حراجی «کریستی» نیویورک به قیمت ۴۰۰ میلیون دلار آمریکا فروش رفت. البته به این مبلغ باید 50 میلیون و 312 هزار و 500 دلار را نیز به‌عنوان کمیسیون حراجی اضافه کنیم. در کل خریدار مبلغ 450 میلیون و 312 هزار و 500 دلار آمریکا برای خرید این اثر پرداخت کرد که این اثر را به گران‌ترین تابلوی نقاشی فروخته‌شده در تاریخ حراجی‌های هنری جهان تبدیل کند. هویت خریدار نهایی این اثر که از طریق تماس تلفنی در حراجی شرکت کرده‌ بود، مشخص نشد، ولی در میان اسامی که برای خریداران این تابلو ارائه شده بود نام «بدر بن عبدا... بن محمد بن فرهان آل‌سعود»، از شاهزادگان عربستان وجود داشت. همان موقع بسیاری از تحلیلگران به دلیل شهرت این شاهزاده سعودی به واسطه‌گری در معاملات، شک کردند که «بدر» مالک اصلی این اثر باشد. داوینچی در امارات ماه دسامبر فرا رسید و موزه لوور ابوظبی در کشور امارات متحده عربی اعلام کرد که قصد اکران عمومی تابلوی داوینچی را دارد، اما باز هم مشخص نشده بود که آیا این موزه مالک تابلو است یا نه. اما پس از گذشت یک هفته، روزنامه «وال‌استریت ژورنال» در گزارشی با تیتر «شاهزاده سعودی، خریدار تابلوی سالواتور موندی است»، «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان را خریدار این تابلوی نقاشی معرفی کرد. اما چه علتی باعث گرایش محمد بن سلمان برای خرید این تابلو شده بود؟ داوینچی در خدمت عربستان «سالواتور موندی» به معنای «منجی عالم»، نام یک اثر نقاشی از «لئوناردو داوینچی» است که در آن عیسی مسیح به تصویر کشیده شده‌است. اما تابلوی «سالواتور موندی» از جهات مختلفی تابلویی منحصربه‌فرد است و این موضوع زمانی جالب‌تر می‌شود که خریدار آن ولیعهد عربستان باشد. نکته اول این است که این اثر داوینچی فقط یک پرتره معمولی نیست؛ «سالواتور موندی» تصویری از عیسی مسیح است که به‌عنوان نجات‌دهنده جهان معرفی شده و یک هویت دینی برای مسیحیت به شمار می‌رود، ولی این تابلو توسط کشوری خریداری شده است که داعیه‌دار رهبری اسلام در جهان است. نکته دوم آن است که به دلیل کاهش شدید قیمت نفت طی دو سال اخیر، عربستان سعودی با مشکلات فراوان مالی از جمله کسری بودجه مواجه است ولی با تمام این مشکلات، هزینه 0.5 میلیارد دلاری برای خرید یک تابلو پرداخت می‌کند. اگر به جنبه اقتصادی آن توجهی نشود این نکته جالب‌تر می‌شود؛ خریدار این تابلو کشوری است که حتی وارد کردن «تسبیح رزاری» (نوعی تسبیح است که مسیحیان کاتولیک از آن برای ذکر و دعا استفاده می‌کنند) و سایر لوازم دین مسیحیت به این کشور ممنوع است. ولخرجی برای خودنمایی حالا با توجه به نکاتی که ذکر شد باید هدف اصلی از خرید این تابلو را این‌گونه بیان کنیم که ولیعهد عربستان در ادامه تحرکات اخیر خود و شعار «ارائه‌ شکلی متعارف‌تر از اسلام در عربستان» این تابلو را خریداری کرده است. خرید اثر داوینچی‌ این پیام را به کشورهای مسیحی می‌دهد که عربستان به دنبال میانه‌روی دینی است و دیگر نمی‌خواهد افراط‌گری وهابی را پیش ببرد. با این حال، این تنها خرید 9 رقمی ولیعهد ثروتمند و 32 ساله سعودی نیست. دو سال پیش، زمانی که او تعطیلات خود را در جنوب فرانسه سپری می‌کرد، یک قایق بادبانی 440 فوتی متعلق به یکی از سرمایه‌داران شرکت تولید مشروبات الکلی به نام «یوری شفلر» چشمش را گرفت و از طریق یک واسطه 500 میلیون دلار برای شفلر فرستاد و همان روز مالک کشتی شد. او همچنین در حال ساخت مجتمعی بزرگ در حاشیه شهر جده است که شامل هفت قصر برای خانواده وی می‌شود و همه آنها در اطراف یک دریاچه مصنوعی بزرگ در حال ساخت است. چند وقت پیش هم عربستان در اقدامی عجیب «سوفیا» (ربات انسان‌نمای چینی) را به صورت رسمی شهروند خود خواند. به نظر می‌رسد پسر پادشاه عربستان در صدد است قدرت خود را به‌طور مداوم تقویت ‌کند تا تغییرات اجتماعی و اقتصادی را در این کشور ایجاد کند و شاید عربستان را از وابستگی به نفت نجات دهد. عربستان به دنبال حذف قطر اکثر مفسران این خرید را بخشی از نقشه جنگ عربستان علیه قطر دانستند. نمایش عمومی این تابلو در امارات هم تلاشی برای بالا بردن سطح فرهنگی این کشور متحد عربستان در برابر قطر است. قطر طی دو دهه اخیر اقدامات بسیاری را برای نشان دادن خود به‌عنوان قطب فرهنگ و هنر در منطقه غرب آسیا انجام داده است و موزه‌های معروف و جدیدی در قطر به نمایش آثار خود مشغولند و می‌توان گفت که نشان دادن تابلوی داوینچی در ابوظبی، حرکتی با هدف خنثی‌کردن تلاش‌های قطر در زمینه فرهنگی در منطقه است. همچنین در حوزه گردشگری باید انتظار داشت خیل عظیمی از گردشگران برای دیدن این تابلوی ابوظبی سفر کنند و همین موضوع می‌تواند صنعت گردشگری در قطر را هدف بگیرد. داروی بی‌اثر معلوم نیست تابلوی «داوینچی» درنهایت کجا آویخته خواهد شد، اما حداقل برای مدتی، به لوور ابوظبی می‌رود تا «بن سلمان» با در اختیار گذاشتن آن تا حدی بتواند مرهمی بر تنش‌های به وجود آمده اخیر برای متحدش بگذارد؛ چراکه حمله موشکی یمن به تاسیسات اتمی امارات زنگ‌های خطر را برای سرمایه‌داران و سرمایه‌گذاران در این شیخ‌نشین حاشیه خلیج فارس به صدا درآورد و اگر بدانیم که اقتصاد امارات بر پایه سرمایه‌گذاری خارجی و گردشگری بنا شده است، متوجه خواهیم شد ناامن شدن این شیخ‌نشین خطر ورشکستگی و خارج شدن سرمایه‌ها را در پی خواهد داشت. همان‌طور که «بلومبرگ» یادآور می‌شود قرار گرفتن این اثر گران‌بها در موزه لوور ابوظبی اعتبار و «قدرت نرم» امارات را در منطقه تقویت می‌کند. اما تنش‌های ایجادشده توسط عربستان در منطقه و به‌خصوص حمله نظامی به یمن می‌تواند منافع ریاض و کشورهای متحد آن را در منطقه به خطر بیندازد و اقدامات ولیعهد عربستان تنها تاثیرات مقطعی خواهند داشت.∎​