صاحب‌خبر - سمیرا ابراهیمی
بر اساس برنامه ریزی های انجام شده در افق 1404، تولید فولاد کشور باید به 55 میلیون تن برسد و انتظار می‌رود به جایگاه هفتم جهان ارتقا پیدا کنیم. این هدفگذاری در حالی انجام شده است که در سال 95، تولید فولاد کل کشور حدود 24 میلیون و 360 هزار تن بوده که 19 میلیون و 413 هزار تن آن سنگ آهن و 4 میلیون و 947 هزار تن آن انواع فولاد خام ساخته شده است.
همچنین در آبان ماه سال جاری یک میلیون و 512 هزار و 671 تن شمش فولاد در کشور تولید شد که در مقایسه با آبان سال 96، 29 درصد رشد داشت. همچنین در هشت ماهه ابتدایی سال 96، تولید فولاد اسلب در گروه فولاد مبارکه (مبارکه، هرمزگان و سبا) به پنج میلیون و 645 هزار و 824 تن رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 15 درصد رشد داشته است.
بر پایه این گزارش، در مدت یاد شده تولید فولاد در
شرکت های خوزستان (اسلب، بلوم و بیلت فولاد) به 2 میلیون و 501 هزار و 662 تن رسید که در مجموع رشد پنج درصدی به ثبت رساند.
همچنین تولید بلوم در ذوب آهن اصفهان با یک درصد رشد در این مدت به یک میلیون و 524 هزار و 561 تن رسید.
در شرکت فولاد آلیاژی ایران، بلوم با 12 درصد رشد به 279 هزار و 97 تن رسید، ولی تولید بیلت گروه ملی صنعتی فولاد ایران 37 درصد نزول به 37 هزار و 49 تن کاهش یافت.
تا پایان آبان ماه امسال بیلت در شرکت فولاد کاوه جنوب به میزان 545 هزار و 465 تن تولید شد و تولید آن در شرکت فولاد خراسان به 498 هزار و 786 تن و در طرح ثامن چادرملو 190 هزار و 566 تن رسید.
سنگ آهن به عنوان اصلی ترین ماده اولیه تولید فولاد محسوب می شود که ذخیره شناسایی شده آن پنج میلیارد و 100 تن اعلام شده که از این رقم بیش از سه میلیارد تن ذخیره قطعی و بقیه احتمالی است. درشرایط فعلی مقادیر زیادی از سنگ آهن کشور به صورت خام به فروش صادراتی می رسد و یا در زنجیره تولید فولاد که مراحل استخراج، تولید گندله، تولید آهن اسفنجی و رسیدن به فولاد را در بر می گیرد، در مراحل پیش از رسیدن به فولاد، صادر می شود.
پرواضح است ارزش افزوده‌ای که یک تن فولاد به همراه دارد، از ارزش افزوده یک تن آهن، یک تن گندله و یا یک تن آهن اسفنجی کمتر است. بنابراین هدفگذاری برای تولید بیشتر فولاد در شرایطی که معادن غنی سنگ آهن در دسترس داریم، توجیه اقتصادی والاتری دارد.
خنثی شدن تهدید رشد فولاد با آب دریا
اما نکته‌ای که گاهی به عنوان تهدید در مقابل تولید فولاد در نظر گرفته می‌شود، آسیب‌های زیست محیطی است که از منظر استفاده فراوان صنعت فولاد از آب، بیان می شود.
البته کارشناسان صنعت فولاد معتقدند که رسیدن به این هدف، با استفاده از جانمایی درست صنعت فولاد قابل دسترس است که با اجرای طرح جامع فولاد و پروژه های جدید در کنار سواحل خلیج فارس، پارسیان هرمزگان و چابهار تا حد زیادی برطرف شده است .همچنین یکی از مشکلات دیگر در حوزه فولاد کمبود زیرساخت هایی به ویژه در حوزه حمل و نقل است که با همکاری های صورت گرفته با بخش حمل و نقل کشور خبرهای مثبتی در آینده ارائه خواهد شد. یکی از مهمترین
برنامه های 4 سال اخیر ایجاد توازن در زنجیره تولید فولاد بوده که در راستای رسیدن به آن کارخانجات فولاد گندله و آهن اسفنجی احداث شده و همچنین در بخش های جانبی فولاد نیز پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشتیم تا جایی که در برخی محصولات از واردات بی نیاز بوده‌ایم. بنابراین ارایه مشوق های صادراتی جداگانه در زنجیره فولاد از ضروریات این صنعت است و کاهش هزینه ها به خصوص در حوزه حمل و نقل باید مورد توجه قرار بگیرد.
از سنگ تا رنگ
شرکت فولاد مبارکه اصفهان که اکنون یکی از بزرگترین واحدهای صنعتی جمهوری اسلامی ایران است، در زمینی به مساحت 35 کیلومتر مربع در نزدیکی شهر مبارکه و در 75 کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان واقع است. عملیات اجرایی این مجتمع در سال 1360 آغاز شده و اولین کوره قوس الکتریکی واحد فولادسازی این مجتمع در مهر ماه سال 1370 راه اندازی و در 23 دیماه سال 1372 خطوط تولید این کارخانه بزرگ توسط رئیس جمهوری وقت افتتاح شد.
هم اکنون این غول جهانی صنعت فولاد، یک درصد از تولید ناخالص داخلی را تامین می کند و بزرگترین تولیدکننده ورق های فولادی تخت در خاورمیانه و شمال آفریقا با سهم 20 درصدی، بزرگترین تولید کننده آهن اسفنجی در جهان با ظرفیت تولید 12 میلیون تن در سال با 12 واحد احیاء مستقیم، بزرگترین شرکت بورسی با 75000 میلیارد ریال سرمایه ثبت شده است و ارزش فعلی گروه فولاد مبارکه بیش از 280 هزار میلیارد تومان است.
زنجیره تولید در گروه فولاد مبارکه، از استخراج سنگ از معادن آغاز شده و در نهایت محصولات گالوانیزه، گالوانیزه رنگی، قلع اندود را به عنوان محصول نهایی عرضه می کند. این واحد صنعتی که از سال های پیش راه اندازی واحدهای فولادی جدید را اغاز کرده است، اکنون صنایع معدنی فولاد سنگان، فولاد امیرکبیر کاشان، مجتمع فولاد سبا، ورق خودرو چهارمحال، فولاد سفید دشت، الکترود گرافیتی اردکان، ورق های پوشش دار تاراز و فولاد هرمزگان را در ذیل مجموعه خود دارد.
اگر نگاهی به روند توسعه گروه فولاد مبارکه بیاندازیم، مشاهده می کنیم که از سال 1385 با تولید 4.9 میلیون به تولید 10.3 میلیون تن در سال 95 رسیده و پیش بینی می کند که تا سال 1404، تولیدی بالغ بر 25 میلیون تن داشته باشد که این رقم، فراتر از نیمی از تولید فولاد هدفگذاری شده درافق 1404 است.
بهرام سبحانی، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه، در نشستی که پس از بازدید اصحاب رسانه در محل این شرکت برگزار شد، گفت: هدفگذاری فولاد مبارکه مبنی بر این بود که فرآیند سنگ را رنگ را طی کنیم که به این هدف دست یافتیم.
این مقام مسئول با بیان اینکه تقاضا تا سال ۲۰۲۵ در جهان روندی افزایشی خواهد داشت و میزان تقاضا از ۱.۷ میلیارد تن در حال حاضر به ۲ میلیارد تن خواهد رسید، گفت: مولفه‌های متعددی از جمله قیمت نفت و میزان تقاضا روی قیمت جهانی فولاد اثرگذار است و با توجه به تمام این مولفه‌ها به نظر می‌رسد قیمت جهانی فولاد در سال آینده میلادی با تغییرات جزئی و معمول همراه خواهد بود و نوسان زیادی را تجربه نخواهد کرد.
وی در عین حال گفت که ایران همچنان می تواند یکی از تامین کنندگان اصلی محصولات فولادی در منطقه باشد.
تداوم سودآوری در سه ماهه پایانی امسال
وی درباره وضعیت سودآوری فولاد مبارکه تا پایان امسال هم گفت: امسال در گزارش‌های سه ماهه‌ای که به سازمان بورس ارائه شده، در همگی تعدیل مثبت داشتیم و گزارش سه ماهه بعدی که به بورس ارائه خواهد شد نیز با تعدیل مثبت همراه است.
کاهش فعلی تعرفه، منطقی نیست
سبحانی درباره کاهش تعرفه واردات فولاد گفت: ما درخواست کاهش تعرفه را یکسال قبل و زمانی ارائه دادیم که قیمت های جهانی بالا رفته بود و کاهش تعرفه می‌توانست باعث شود قیمت در بازار داخلی با قیمت جهانی متعادل سازی شود اما بعد از گذشت یکسال از آن درخواست، تازه تعرفه را کاهش داده اند، که الان زمانی مناسبی برای کاهش تعرفه نبود.
وی همچنین ایراد اتهام به ایران درباره دامپینگ فولاد را مردود خواند و گفت: وضع تعرفه بر واردات فولاد ایران به اروپا، اعمال جریمه درباره دامپینگ نبود بلکه یک اقدام تعرفه ای از سوی اتحادیه اروپا درباره تمام ۱۰ شرکت صادرکننده فولاد به این اتحادیه بود و به طوری که برای کشورهایی همچون روسیه و اوکراین هم این تعرفه‌ها وضع شد و اتفاقا تعرفه کمتری بر فولاد ایران وضع شد.
او گفت: تعرفه وضع شده بر نورد گرم ایران ۵۷ یورو به ازای هر تن، روسیه ۹۶ یورو به ازای هر تن و اوکراین ۶۳ یورو به ازای هر تن بوده است.
سبحانی تاکید کرد: سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا نیز اخیرا رسما اعلام کرد که درباره فولاد ایران، هیچ بحثی مبنی بر دامپینگ مطرح نبوده است.∎