علاقه فراوان مردم پاقلات به طبیعت سرزمین مادری و همت کمنظیر آنها در حراست از عرصههای طبیعی موجب شده در سالهای اخیر زیستبوم آنها تا حدودی احیا شود، چراکه پاقلاتیها چند سالی است به صورتی خودجوش به آگاهسازی عمومی و ارائه آموزشهای زیستمحیطی پرداختهاند.
حیدر حاتمی، عضو انجمن سبزگستران پاقلات در این باره میگوید: امروزه هیچ حیوانی در این روستا از دست مردم آزار نمیبیند و حتی پرندگان نیز براحتی و بدون ترس از شکار شدن در آسمان پاقلات پرواز میکنند؛ چراکه در چند سال گذشته، حفاظت از طبیعت و حیاتوحش، به وظیفهای همگانی میان مردم روستا تبدیل شده است.
فراگیر شدن حفظ محیطزیست در پاقلات از زمانی آغاز شد که تعدادی از جوانان روستا دریافتند زیستبوم زادگاهشان در حال نابودی است. آنها وقتی روند تخریب محیطزیست و کاهش گونههایی مانند کبک، تیهو، هوبره، کل و بز را دیدند نتوانستند دست روی دست بگذارند تا ویرانی طبیعتی را که هدیه الهی و یادگار نسلهای پیشین برای اهالی منطقه است، تماشا کنند.
این شد که این افراد دست در دست هم گذاشتند و انجمن مردمی سبزگستران پاقلات را تشکیل دادند. علی نصیری که امروز در راس این انجمن قرار دارد، درباره روند آغاز به کار سبزگستران به جامجم میگوید: سال 82 همراه تعدادی از جوانان روستا به تهران و وزارت کشور رفتیم تا برای ثبت رسمی تشکلمان درخواست مجوز کنیم، اما نامه ما مدتها در پیچوخمهای اداری این وزارتخانه گیر کرد و بعد از چهار سال دوندگی، بالاخره در سال 86 مجوز ما صادر شد.
بعد از ثبت رسمی انجمن سبزگستران، نصیری و دوستانش موتورهای شخصیشان را به کار گرفتند و هر روز به دشتها و ارتفاعات اطراف روستا سرکشی کردند تا بفهمند چه کاری برای احیای محیطزیست این محدوده از دست آنها ساخته است. ابتدا توجه اعضای سبزگستران به از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه جلب شد و آنها برای رفع این معضل، نهالها و بوتههای بومی را در بخشهای خاصی از این ناحیه کاشتند.
بعد از آن به فکر حیات وحش افتادند و با جلب نظر کارشناسان اداره محیطزیست، محدوده شکار ممنوع را در منطقه برقرار کردند؛ محدودهای که وسعتش به بیش از 53 هزار هکتار میرسد و تمام ارتفاعات، دشتها و تالاب اطراف روستا را در برمیگیرد.
به گفته مدیر انجمن سبزگستران، ده سالی است اعضای این انجمن شبانهروز در این محدوده گشتزنی میکنند و مانع فعالیت شکارچیان میشوند. نصیری تاکید میکند برای برخورد با دشمنان حیاتوحش سختیهای زیادی را تحمل میکنند، چراکه محدوده شکار ممنوع هنوز به لحاظ قانونی مورد تایید سازمان حفاظت محیطزیست قرار نگرفته است.
تلاشهای اعضای این تشکل برای حفظ زیست بوم بتدریج نتیجه داد و سبب شد تا حدودی گونههای گیاهی و جانوری منطقه احیا شوند، اما نتایج این تلاشها محدود به این اتفاق نمیشود و میتوان گفت مهمترین اثر این فعالیتها، ترویج فرهنگ احترام به محیطزیست میان اهالی پاقلات بوده است. به گفته حاتمی، امروزه بیشتر مردم روستا به نوعی یار و یاور سبزگستران هستند و هم در پاک نگه داشتن محیط روستا حساسیت خاصی به خرج میدهند و هم در حفظ گونههای گیاهی و جانوری منطقه به آنها کمک میکنند.