تصمیمی که رئیس جمهوری آمریکا با نقض قطعنامه‌های سازمان ملل در زمینه اعلام قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی اتخاذ کرد باعث انتقاد و خشم جامعه جهانی شده است. بسیاری از رسانه‌ها این تصمیم را آغاز بازی خطرناکی می‌دانند که ممکن است پایان آن از عهده آمریکا خارج باشد.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا با بیان این نکته که استراتژی و تصمیم‌های گذشته نتوانسته است منازعه در خاورمیانه را حل کند، تصمیم گرفته است تا بیت المقدس را به عنوان پایتخت این رژیم اعلام کند. وی مدعی شد این تصمیم را با هدف دستیابی به صلح اتخاذ کرده است.رسانه‌های جهان حتی در ایالات متحده به بیان مخالفت کشورها و سازمان‌های بزرگ جهانی و منطقه‌ای پرداختند. بیشتر گزارش‌ها به این موضوع تمرکز کرده اند که ترامپ اعتقاد دارد دو دهه تلاش به توافقی در فلسطین منجر نشده است و وی اکنون می خواهد با این تصمیم به نتیجه بهتری دست پیدا کند. وی همچنین حتی یک قدم پیشتر رفت و به وزارت امور خارجه دستور داد تا زمینه انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس را فراهم کند. نکته ای که رسانه‌ها و تحلیلگران غربی به آن توجهی ندارند این است چیزی که باعث منازعه بیشتر و دور شدن از صلح در منطقه شده است سیاست‌های ایالات متحده و رژیم اشغالگر صهیونیستی است که به علت پایبند نبودن به هیچ قاعده، قانون و حتی قطعنامه‌های بین المللی مانع پیشرفت و ثبات و توجه به حقوق مردم فلسطین می شود.
واکنش یکصدای جهان به تصمیم ترامپ
اتحادیه اروپا، سازمان ملل متحد، پاپ و بسیاری رهبران کشورهای خاورمیانه و جهان، از تصمیم جدید ترامپ در مورد بیت المقدس انتقاد کردند و نسبت به پیامدهای آن هشدار دادند. خبرگزاری‌های رویترز و آسوشیتدپرس در گزارش‌هایی اعلام کردند: پاپ در سخنانی احترام به بیانیه سازمان ملل و حفظ وضع موجود قدس را خواستار شد. سازمان ملل متحد این اقدام را مخرب اوضاع و مانعی برای صلح از طریق گفت‌وگوهای مستقیم توصیف کرد. اتحادیه اروپا نیز آن را چالشی برای راه حل تشکیل دو دولت و ایجاد صلح در منطقه توصیف کرد. وزارت امورخارجه آلمان این اقدام را غیر سازنده دانست و نخست وزیر بریتانیا نیز بر مخالفت خود در زمینه اختصاص این شهر به یکی از دو طرف مخاصمه تاکید کرد. بسیاری از کشورهای منطقه و جهان نیز این اقدام را غیرقانونی و مغایر با توافق‌های صورت گرفته دانستند.پاپ در واکنش به این اقدام اعلام کرد: نمی تواند نسبت به آن ساکت بنشیند. سخنگوی سازمان ملل نیز از ناراحتی و نگرانی شدید خود سخن گفته است و اتحادیه اروپا هم نسبت به آن نگرانی جدی را ابراز داشت. نیویورک تایمز افزود: حتی متحدان آمریکا همچون بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایتالیا نیز این اقدام را اشتباهی بزرگ دانستند. به طور کلی رهبران جهان هم صدا با هم تصمیم ترامپ را دلیلی برای قطع روندها و قطعنامه‌های سازمان ملل عنوان کردند که می تواند آتش یکی از پرمنازعه‌ترین چالش‌های جهان را شعله ور تر سازد. روزنامه «تلگراف» به واکنش عربستان سعودی به این موضوع پرداخت که آن را اقدامی «غیرعادلانه و غیرمسئولانه» از سوی آمریکا اعلام کرد. اما ترامپ این عمل را بهترین راه در تامین منافع ایالات متحده در مسیر پیگیری فرایند صلح دانست. در اراضی اشغالی نیز مسئولان حماس و حکومت خودگران به این موضوع واکنش تند نشان دادند و نسبت به پیامدهای آن هشدار دادند. در سال ۲۰۱۲ واتیکان خواستار آن شده بود تا برای بیت‌المقدس وضعیت تضمین شده بین‌المللی تعیین شود تا از آزادی همه ادیان در آن مراقبت کند و همه بتوانند به راحتی و بدون مانع به مکان‌های مقدس دسترسی داشته باشند. این پیشنهاد با مخالفت رژیم صهیونیستی روبرو شد. پاپ اکنون هم نخستین شرط برای گفت وگوی موفق را احترام متقابل و تعهد برای تقویت آن عنوان کرد به گونه ای که حقوق همه مردم در آن به رسمیت شناخته شود.
نکته جالب در گزارش روزنامه نیویورک تایمز، این است که رئیس جمهوری آمریکا در سخنان خود به احتمال شکل گیری مقاومت و اعتراض‌ها نیز اشاره کرد. وی بر لزوم انجام اقدام‌های امنیتی از سوی نهادهای گوناگون اطلاعاتی و امنیتی آمریکا برای حفظ منافع و مکان‌های وابسته به آمریکا تصریح کرد.روزنامه تلگراف انگلیس نیز نوشت: به دنبال سخنرانی ترامپ، سفارتخانه‌های آمریکا در کشورهای خاورمیانه ضمن پیش بینی وقوع برخی حملات، ترتیبات امنیتی خود را گسترش دادند. وزارت امور خارجه آمریکا نیز هشداری جهانی را برای شهروندان آمریکایی صادر و به آن‌ها توصیه کرد نسبت به احتمال وقوع آشوب‌های سیاسی، خشونت، اعتراض و اقدامات مجرمانه هوشیار باشند.
رسانه‌های جهان ارزیابی‌های گوناگونی از این اقدام دونالد ترامپ ارائه کردند. بسیاری از تحلیلگران این اقدام را دارای پیامدهای داخلی و خارجی اعلام کردند. به طور تقریبی جز مقام‌های رژیم صهیونیستی، هیچ فرد دیگری در جهان از این اقدام ایالات متحده خوشنود نشده است. روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشی اعلام داشت: حرکت ترامپ ریسک بزرگی است. این گزارش با اشاره به روندهای تاریخی مربوط به قدس در چند دهه گذشته آورده است که ترامپ گفته است این اعلامیه به معنی به رسمیت شناختن وضع واقعی منطقه است. ترامپ حتی سیاست‌های روسای جمهوری پیشین آمریکا را شکست خورده عنوان کرد اما ممکن است این خط مشی و سخنان وی باعث مخاطرات بسیاری برای وضعیت سیاسی منطقه و آمریکا شود. به نوشته واشنگتن پست این رویکرد از سوی بسیاری از متحدان آمریکا مورد انتقاد قرار گرفته است. در این شرایط که حتی موافقان راه حل‌های پیشین در منطقه هم به صف مخالفان پیوسته اند دستیابی به پیشرفت و صلح با همکاری متحدان آمریکا سخت خواهد شد .
این گزارش تاکید دارد این اقدام ترامپ و شرایط کنونی منطقه موجب به عقب رانده شده متحدان سنی آمریکا و موقعیت برتر برای رویکردهای ایران می شود.نشریه «آتلانتیک» در گزارشی با عنوان «انتقال سفارت» نوشت: ترامپ اقدام اخیر خود در بیت المقدس را مانوری برای حل و فصل مسائل منطقه و ساکت کردن دشمنان سیاسی در ایالات متحده می‌بیند. برخی اعتقاد دارند وی به دنبال ایجاد موجی برای تحرک بخشیدن به سیاست داخلی آمریکا است زیرا این تصمیم تنها چند روز پس از محکومیت مایکل فلین مشاور پیشین امنیت ملی وی گرفته شد . بنابر این تحلیل، اقدام چالشی آمریکا دارای سه مولفه است؛ نخست این که رئیس جمهوری آمریکا درگیر چالش‌های سیاسی گوناگونی است. دوم ، تلاش وی با واکنش‌های خارجی دارد همراه می شود که در نهایت می تواند موجب افزایش احساسات میهن پرستانه در آمریکا شود. سومین موضوع نیز چرخش سیاسی کامل و خالص در سیاست‌های آمریکا را نشان می دهد.
این تحلیل با بررسی روندهای تاریخی سیاست‌های آمریکا در مورد بیت المقدس این گونه نتیجه گرفت: مشخص نیست که کاخ سفید ترامپ پیامدهای بازی با گزینه بیت المقدس و هشدارها به آن را تا چه اندازه درک کرده است. هنوز سوالات زیادی در مورد انگیزه‌های داخلی ترامپ وجود دارد اما این تاکتیک انحرافی ممکن است در لحظه هوشمندانه به نظر برسد. همانطور که جورج بوش به ترامپ هشدار داد ممکن است رئیس جمهوری آمریکا بتواند اقدامی را شروع بکند اما این خطر وجود دارد که نتواند راه را به درستی به پایان رساند.نشریه «اسلیت» نیز در تحلیلی با عنوان «چشم انداز آتش» نوشت واکنش‌ها به اعلامیه ترامپ در مورد بیت المقدس بیش از آنکه بر زمینه‌های اخلاقی و قانونی این تصمیم گیری متمرکز باشد به واکنش کشورها به ویژه اعراب توجه کرده است.
همچنین روزنامه گاردین این اقدام را حرکت در سرزمینی پر از خار و تیغ آن هم بدون لباس توصیف کرد که می تواند باعث صدمات زیادی شود. این احتمال زیاد است که اراضی اشغالی شاهد انتفاضه دیگری باشند که چند سال خون، جنگ و آتش را به همراه داشته باشد .این تحلیل نوشت: واکنش تند به ویژه از سوی اعراب به دلیل پیشینه تاریخی این موضوع و شهر بیت المقدس تا حدودی طبیعی است اما این بار ممکن است انتفاضه ای متفاوت به راه بیافتد. دور جدید درگیری‌ها نه میان فلسطینی‌ها و ارتش اسرائیل به خاطر بیت المقدس خواهد بود بلکه به این دلیل است که موازینی همچون حقوق بشر، حق شهروندی و حاکمیتی نقض شده است.
در این حال،«خیام الزعبی» تحلیلگر مسائل فلسطین معتقد است تصمیم دونالد ترامپ برای انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به قدس هیچ تغییری در واقعیت‌های تاریخی قضیه فلسطین ایجاد نمی‌کند و وحدت و مقاومت تنها راه آزادسازی قدس و سرزمین‌های فلسطین است.«دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا پس از ماه‌ها کش و قوس بر سر اعلان تصمیم کاخ سفید در مورد به رسمیت شناختن پایتختی بیت المقدس برای رژیم صهیونیستی، دستورالعمل انتقال سفارت این کشور از تل آویو به بیت‌المقدس را امضا کرد. گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، برای واکاوی این موضوع با «خیام الزعبی» کارشناس مسائل فسطین گفت و گویی را انجام داده است. وی دراین گفت وگو با تاکید بر اینکه تنها راه آزادسازی قدس مقاومت در برابر اشغالگران است خواستار وضع راهبردی فراگیر در این زمینه شد.متن کامل این گفت وگو در زیر آمده است:
قضیه فلسطین دغدغه دائمی سوریه
جمهوری عربی سوریه با همه نهادهای خود نیاز به برهان و دلیل ندارد تا مواضع تاریخی سوریه درباره مساله فلسطین را ثابت کند. این کشور نیاز به دلیل و برهان ندارد تا بیان کند که مساله فلسطین دغدغه دائمی آن است و در هر زمان و مکانی آن را دنبال می کند. سوریه و رهبری آن نیاز به تاکید این موضوع ندارد که علت اصلی همه تحرکات دیپلماسی در محافل بین المللی، مساله فلسطین است. فلسطین بخشی از ذات سوریه است. نه فلسطین می تواند بدون سوریه آزاد شود و نه سوریه می‌تواند به فلسطین بی توجه باشد. زیرا در این صورت مانند بسیاری از کشورهای عربی که از قضیه اصلی خود چشم پوشی کرده اند مفهوم و نقش خود را از دست خواهد داد. مساله فلسطین برای سوریه یک رسالت و سرنوشت است. هیچ یک از گفتمان‌های سوریه از توجه به درد و رنج‌های فلسطین، مردم و قضیه عادلانه آن خالی نیست. موضع ثابت سوریه درباره قضیه فلسطین پشتوانه واقعی مردم فلسطین است و سوریه طی دهه‌های گذشته تاوان این موضع‌گیری را پس داده است و در راه این مساله متحمل زیان‌های فوق العاده‌ای شده است.رویکرد تازه آمریکا درباره فلسطین برای اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل اقدامی است که می‌خواهد به عنوان یک انگیزه به رژیم صهیونیستی بدهد تا این رژیم با همکاری کشورهای عربی و با استفاده از انواع اختلاف‌ها، آشوب‌های سیاسی طرح بسیار خطرناک درباره مساله فلسطین را پیش برد.کارشناسان مسائل راهبردی و سیاستمداران معتقدند ترامپ با این اقدام و گرفتن قدس از صاحبان آن خواسته است لابی یهود را خرسند سازد و پس از اینکه جایگاه سیاسی او در داخل آمریکا به لرزه در آمده است به یکی از وعده‌های انتخاباتی خود عمل کند.در این زمینه نظام سوریه تصمیم آمریکا برای انتقال سفارت خود از تل آویو به قدس و اعلام قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل را محکوم کرد و مخالف هر گونه پیامدهای آن است. همچنین سوریه بارها اعلام کرده است که پیش بردن چنین تصمیم‌های یکجانبه‌ای مخالف قوانین بین الملل است و چنین تصمیم‌هایی نمی تواند وضع قانونی قدس را که یک شهر زیر اشغال به شمار می رود، تغییر دهد. مساله فلسطین تا زمان برپایی دولت فلسطین با پایتختی قدس زنده خواهد ماند و آینده فلسطین را یک دولت و یا رئیس جمهوری مشخص نخواهد کرد. بلکه آینده این شهر را تاریخ، اراده و عزم وفاداران به مساله فلسطین مشخص خواهد کرد و این مساله تا زمان برپایی دولت فلسطین با پایتختی قدس در وجدان امت عربی زنده خواهد ماند.
مقاومت فراگیر تنها راه آزادسازی فلسطین و قدس
خیام الزعبی در ادامه گفت: می توانم بگویم ما اکنون در برابر یک چالش بزرگ قرار داریم که نیاز دارد راهبردها و سازوکارهای خود را تغییر دهیم. زیرا دیگر با شیوه‌های گذشته نمی توان به نتایج ملموسی رسید. رژیم اسرائیل روند سیاسی و همه طرح‌ها و ابتکارعمل‌هایی را که برای حل مساله فلسطین مطرح می‌شود، نمی پذیرد. اکنون بهترین گزینه برای مقابله با اشغالگران بازگشت به مبارزه و مقاومت با همه شیوه‌ها و شکستن سکوت در برابر روند شهرک‌سازی اسرائیل و یهودی‌سازی مداوم قدس است. به طور خلاصه می‌توان گفت: هرچند که دشمنان امت عربی تلاش کنند مساله فلسطین را از ذهن مردم عربی پاک کنند بازهم مساله فلسطین را نمی‌توان از بین برد. زیرا این مساله حق و حقی تاریخی است. قدس در قلب همه مردم سوریه باقی خواهد ماند و از ذهن آنان پاک نخواهد شد و این شهر عامل تحرک خواهد بود. قدس شریف نخستین قبله مسلمانان باقی خواهد ماند و رمز عزت مردم فلسطین است. شهر قدس و مسجد‌الاقصی را تنها با انواع مقاومت و در راس آن مقاومت مسلحانه می تواند بازگرفت.
خیام‌الزعبی در پایان گفت : همه باید این موضوع را درک کنند که تنها با مقاومت می توان در برابر دشمن به پیروزی رسید. بنابراین باید با اتحاد یک راهبرد آشکار، ثابت و دائمی را برای رسواسازی، به ذلت کشاندن و رویارویی با اشغالگران دنبال کرد و با همه انواع مقاومت نظامی، رسانه ای و قضایی برای از بین بردن اشغالگران در همه سرزمین‌ها و مقدسات فلسطین تلاش کرد.
ادامه دارد