به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، بهار اکبری کارشناس نوشت:
سازمان بین دولتی FATF با ادعایی ظاهرا فنی اما با عملکرد و رفتاری سیاسی، عروسک خیمه‌شب‌بازی و ملعبه کشورهای عضو برای اجرای تحریم‌های ثانویه پولی و بانکی علیه ایران شده است.
FATF یک گروه بین‌دولتی است که به ابتکار کشورهای عضو گروه G7 تشکیل شد. هدف این سازمان بین‌دولتی بررسی‌هایی به‌منظور مبارزه با پولشویی است و نتایج آن در جلسات هر چهار ماه یک‌بار به اطلاع کشورهای عضو می‌رسد تا این کشورها بتوانند ریسک مالی سرمایه‌گذاری در کشورهای هدف را بررسی کنند. این سازمان غیردولتی در سال 2001، گرایش خود رامتفاوت کرد و قرار بر این شد که این کشورها مبارزه خود علیه تامین مالی تروریسم را افزایش دهند.
FATF در سال 2007، ایران را به علت حمایت از گروه‌های مقاومت در لیست کشورهای حامی تروریسم قرار داد و در مورد ارتباط با ایران هشدار داد؛ اما در روز 4 تیرماه 1395 و بعد از هشت سال، با خروج ایران از لیست سیاه موافقت کرد تا در دو قسمت مهم ترانزیت مالی و حواله‌های ارزی برای کشور، مقررات کلی‌اش را اجرا کند و به تصمیم نهایی برسد. این در حالی است که اما و اگرهای FATF برای ماندن یا نماندن ایران در لیست سیاه هنوز به خط پایان نرسیده است. طی روزهای اخیر، FATF در بیانیه‌ای اعلام کرده است که ایران تا ماه نخست سال 2018، یعنی بهمن‌ماه 1396 وقت دارد تا به تعهدات خود در برابر FATF عمل کند تا بعد از ارزیابی، ایران در لیست سیاه بماند یا از آن خارج شود.
FATF یک سازمان سیاسی است تا یک سازمان فنی و مستقل
به گفته مجید مسعودی، کارشناس دیپلماسی اقتصادی، «FATF یک نهاد سیاسی است تا یک نهاد فنی. اسناد فراوانی نیز در این زمینه وجود دارد. رفتار این سازمان به‌طور کامل از سیاست خارجی آمریکا بعد از حادثه سپتامبر 2001 پیروی می‌کند. دراین‌بین آمریکا از سیطره پولی و مالی‌اش برای پیشبرد این اهداف استفاده می‌کند.»
همچنین به اعتقاد رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس «رفتار FATF یک رفتار سیاسی است که تحت‌فشار و نفوذ کشورهایی نظیر عربستان، اسرائیل و آمریکا اعمال می‌شود و در صورت ادامه یافتن این رفتارهای سیاسی، جمهوری اسلامی ایران درخصوص ادامه همکاری با این سازمان تجدیدنظر خواهد کرد.»
با توجه به ماهیت سیاسی این سازمان، این نهاد رفتاری سیاسی دارد و نه فنی. نباید تصور کرد که اگر ایران تمامی بندهای 41 گانهAction Plan را اجرا کند، این رفتار تغییر خواهد کرد. باید این همکاری را ادامه داد، اما در نظر داشت که پذیرش تعهدات FATF و عمل به آنها باید ناظر به منافع ملی باشد و درواقع باید گزینشی با آن برخورد کرد.
بازی FATF در بازی کلان تحریم‌های ثانویه بانکی
FATF به‌عنوان یک بازو و مرجع به‌طور مشخص مباحث بانکی را پیگیری می‌کند. در تحریم‌های ثانویه، اهرم فشار آمریکا بر سایر کشورها برای اعمال این تحریم‌ها، سیستم مالی بین‌المللی یا همان چرخه دلار است.
در ارتباط با برنامه اقدام FATF، سه نهاد مهم کشور شامل بانک مرکزی، وزارت اقتصاد (شورای عالی پولشویی) واحد FIU و وزارت خارجه درگیر هستند. 5/1 سال قبل و پس از اجرای برجام، تبادلات بانکی به‌خوبی برقرار نشد. کارشناسان معتقد بودند یکی از عمده دلایل این مساله، قرار داشتن ایران در لیست سیاه FATF است. به همین دلیل، ایران به سمت پذیرش تعهد سیاسی 41 بندی اقدام پیش رفت.
چرخه دلار همان شاه‌کلیدی است که در دست آمریکاست. باید این شاه‌کلید را با رفتن به سمت قراردادهای پولی دو و چندجانبه بی‌اثر کرد. چین در جنگ ارزی‌ای که علیه آمریکا به راه انداخته، در این مسیر پیشگام است و الگویی دلگرم‌کننده برای گام برداشتن در این مسیر به شمار می‌رود. نقشه آمریکا بعد از اجرای برجام از تحریم‌های فلج‌کننده به تحریم‌های هوشمند تغییر جهت داد. به عبارتی آمریکا با انتخاب هوشمندانه مصادیق تحریمی و با استفاده از بندهای 21 و 31 برنامه اقدام FATF (تضمین شناسایی ذی‌نفع واقعی و اطلاعات آن) ابزار مهمی برای آمریکا جهت اعمال تحریم علیه ایران است.
درنهایت باید گفت که نباید فریب بازی سازمان‌های به‌اصطلاح بین‌المللی اما بین دولتی‌ای نظیر FATF را خورد و تا آنجا این بازی را ادامه داد که به منافع ملی و اولویت‌های کشور صدمه‌ای وارد نشود. در عوض باید توان و انرژی دیپلماسی و قدرت نرم کشور را به زمین بازی کاهش سلطه دلار برد.
نویسنده : بهار اکبری کارشناس
نظر شما