به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو از اصفهان، چشمه سهرابی، عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان امروز در همایش پژوهش تقاضا محور و تجاری سازی فناوری، زیر بنای تولید و اشتغال بیان داشت: برداشتها از علم متفاوت است برخی علم را به معنای دانستن، روش، علوم طبیعی، شناخت، پژوهش، دانش، فن و رشته علمی دانستهاند.
وی با بیان اینکه علم، مطالعه نظاممند ویژگیهای جهان فیزیکی است، بیان کرد: علم پیکره سازمانیافتهای از معرفت حاصل از مشاهداتی است که با پژوهشهای بیشتر قابل تائید و آزمون است و پژوهشی که صورت میگیرد نیاز به تائید دارد و هر کسی که در حوزه پژوهش فعالیت میکند در جرگه اهل علم قرار میگیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان با بیان این که برای پذیرش مسؤولیت، باید شهامت داشته باشیم و بنا بر توانایی و تخصص خود، هر مسئولیتی را نپذیریم و این یعنی داشتن روحیه علمی و پژوهشی، عنوان کرد: مقاله برای ما علم است و یک رقابتی بین ما شکل گرفته است که اگر مقاله ننویسیم از گردونه حذف میشویم اما چه چیزی را مینویسیم و منتشر میکنیم؟
وی با بیان اینکه داشتههای علمی افراد، دانشگاهها و کشور را با تعداد مقالات سنجیدن، اشتباه است، مطرح کرد: بخشی از آن چیزی که منتشر میشود اصلاً علم نیست، در سال 1989 بیش از 60 آزمایشگاه اعلام کردند که به هم جوشی هستهای سرد دست یافتند که این همه کار پژوهشی برای یک کار انجام شده است و یا دو جایزه نوبلی که به دو کشف علمی اعطا شود و بعدها مشخص شد که کشفهای کاذبی بودهاند.
سهرابی ادامه داد: اسپتاین مقالهای در دو نسخه با دادههای آماری یکسان در حوزه فعالیتهای اجتماعی فرستاد که 74 نشریه مقالهای که نتیجه گیری مثبت داشت و 73 نشریه، مقاله که نتیجه گیری منفی داشت را پذیرش کردند و این نشان نقص سیستم داوری مقالات علمی است.
وی با بیان این که در برخورد با انتشار مقالات، نگاه های مختلف اثرگذار است، تصریح کرد: سنت پژوهشی قوی نداریم و هر برونداد پژوهشی علمی نیست؛ چرا که عدهای باید با بررسی مسیر علمی پژوهش، باید نسبت به صحت آن نظر دهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، خاطرنشان کرد: شکل گیری علم فرایندی دارد که باید چرخه آن درست رعایت شود، علم ترمودینامیک حاصل اختراع ماشین بخار بود و از طریق بررسی روند کار ماشین بخار، قوانین ترمودینامیک به دست آمد.
وی با بیان این که از نظر مفهومی چالشهایی در مقابل پژوهش قرار دارد، یادآوری کرد: اگر بپذیریم علم تولید کردنی است پس فرهنگ نیز تولید کردنی است و اگر علم تولید کردنی است چرا کشور به علم به صورت یک کالای مصرفی نگاه میکند و باید بگویم امروز با پدیدههای بت وارگی علم و بت وارگی مقاله مواجه هستیم.
سهرابی با بیان اینکه چرا نتیجه رتبه پانزدهم علمی ایران را در داخل کشور و در قالب تبلور در محصولات علمی نیست، تأکید کرد: تعداد مقالات، نشان دهنده تولید علم، افزایش رشد علمی و توسعه یافتگی علمی نیست، مقالات علمی نشان دهنده جایگاه علمی کشور نیست و نمیتوان به عنوان معیاری برای پیشرفت علمی کشور محسوب شود.
وی با بیان اینکه در هیچ کشوری جز دانشگاههای ایران، علم سنجی آموزش داده نمیشود، بیان کرد: برای تعیین رسالت و مأموریت دانشگاه علوم پزشکی باید فلسفه ارزشیابی علم و پژوهش مشخص شود، فلسفه ارزشیابی را به آن شکلی که باید، در نظر نمیگیریم.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، افزود: پیش از ایران نیز کشورهای مانند کانادا، فرانسه و انگلیس به معضل چاپ پژوهش بی وقفه، دچار بودند؛ اما برای کنترل این موضوع، برنامه ارزشیابی پژوهش را در کشورهای خود اجرا کردند و این نظام بر اساس کیفیت و مطلوبیت، جایگاه علمی افراد را مشخص میکند.
وی در خصوص رویکردها و شاخصهای پژوهشی، مطرح کرد: رویکرد غالب در ارزشیابی پژوهش کشور، رویکرد کمی است و درونداد و برونداد پژوهش حقیقی نیست و علم را به سیاست گره زدیم و کسانی در خصوص علم، سیاست گذاری کردند که شناخت درستی از آن ندارند.
سهرابی با بیان اینکه با انبوهی از مقالات در کشور رو به رو هستیم که استفاده کنندهای ندارد، در پایان گفت: با سرطان مقالات و پژوهش رو به رو هستیم و این حرکت باید اصلاح شود.