به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، نشست رسانه‌ای چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار، صبح امروز سه‌شنبه 22 آذر در تالار وحدت برگزار شد.
علی مغازه‌ای، دبیر هنری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار در ابتدای این نشست رسانه‌ای گفت: «همان طور که اطلاع دارید فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار با نگاه تخصصی به موسیقی اقوام ایرانی تلاش می‌کند فعالیت‌هایی را در حوزه فرهنگی موسیقی و آیین‌های اقوام مختلف ایران انجام دهد و خوشبختانه توانستیم طی سالهای گذشته سه دوره موفق را برگزار کنیم.»
او ادامه داد: «در سال اول گروه‌هایی از خراسان و سیستان، سال دوم گروه‌هایی از مناطق جنوبی ایران و سال سوم هنرمندانی از دامنه‌های زاگرس به اجرای آثار خود پرداختند که خوشبختانه این اجراها نیز با استقبال بسیار خوب مخاطبان مواجه شد.»
تمرکز بر موسیقی شمال غرب ایران
مغازه‌ای افزود: «امسال نیز طبق سیاستگذاری‌های انجام گرفته بنا بر این شد که موسیقی منطقه شمال غرب ایران با تمرکز روی موسیقی مناطق آذربایجان، اردبیل، زنجان و قم و به طور کلی قوم آذری زبان و همچنین اقوام دیگر ساکن این مناطق مانند آسوری‌ها و ارمنی‌ها را تحت پوشش قرار دهیم که هم اکنون مراحل پایانی انتخاب گروه‌ها انجام گرفته و طی روزهای ۲۹ و ۳۰ آذر و اول و دوم دی شاهد برگزاری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار در تالار رودکی تهران خواهیم بود.»
احسان رسول‌اف، رییس چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار نیز در این نشست رسانه‌ای تاکید کرد: «آینه‌دار یک سالانه هنری است که جنبه‌های فرهنگی آن بسیار ارزشمند است و روز به روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و این باعث افتخار گروه اجرایی ماست که می‌توانیم به این رویداد به عنوان یک کار افتخارآمیز حرفه‌ای که می‌تواند یک کار خاص فرهنگی نیز تلقی شود، نگاه کنیم. به هر حال این پروژه بسیار دشواری است که ما آن را از سال ۹۲ آغاز کرده‌ایم و از همان ابتدا تصمیم داشتیم که این رویداد به صورت دوسالانه در خدمت هنرمندان موسیقی نواحی ایرانی باشد.»
او ادامه داد: «از سال ۹۴ بعد از برگزاری دو دوره فستیوال فضا را به سمتی بردیم که بتوانیم بهترین پوشش را از فعالیت‌های هنرمندان موسیقی اقوام ایران انجام دهیم. به عبارتی آن‌چه مدنظر ما در این حوزه بود، رسیدن به یک شکل اجرایی منسجم از رویدادی بود که می‌تواند در دوره‌های آینده کل مساحت کشور را پوشش دهد. علاوه بر این رویکرد، روی این نکته نیز متمرکز بودیم که بتوانیم خروجی‌های ارزشمندی را نیز از آثار به صحنه رفته داشته باشیم که بر این اساس آرشیو ضبط شده آثار به صحنه رفته در فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار در قالب چند بسته صوتی ارزشمند به مخاطبان ارائه خواهد شد.»
رسول‌اف درباره برگزاری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه دار گفت: «این فستیوال طی سه روز میزبان علاقه‌مندان موسیقی نواحی در تالار رودکی تهران خواهد بود و ما بر اساس برنامه‌ریزی‌هایی که در این مورد انجام دادیم، بنا داریم که غیر از اجرای آثار، هر روز مرور تصویری از دوره‌های اول تا سوم فستیوال را برای مخاطبان نمایش دهیم.»
تنها بازماندگان موسیقی ارمنی و آسوری
مغازه‌ای بعد از صحبت‌های رسول‌اف در پاسخ به پرسشی درباره نحوه انتخاب آثار این دوره از فستیوال گفت: «معمولا در برگزاری فستیوال‌ها و جشنواره‌های موسیقی نواحی ماجرا به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌شود که انتخاب هنرمندان و گروه‌ها را به افراد دیگری واگذار می‌کند اما ما در فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار چنین کاری را انجام نمی‌دهیم بلکه در چند مرحله سفر با تک تک هنرمندان موسیقی قومی در منطقه‌ای که مدنظرمان است، آشنا می‌شویم و به کنکاش در روایت‌های موسیقایی می‌پردازیم که در حال از بین رفتن هستند. به عبارتی تلاش ما این است که آخرین بازمانده‌های موسیقی قومی ایران شناسایی شوند که بتوانیم از آن‌ها در اجراهای فستیوال استفاده کنیم و بسیار هم خوشحال هستیم که در این زمینه آرشیو مناسبی را تهیه و تولید کرده‌ایم.»
او ادامه داد: «همان‌طور که گفتم ما در این دوره از اردبیل تا منطقه قره‌داغ وارد آذربایجان‌شرقی شدیم و بعد از شناسایی هنرمندان این منطقه، به شهرهای غربی کشور و حتی روستاهای مختلف آن نیز سفرهایی را انجام داده و نسبت به انتخاب هنرمندان اقدام کردیم. همچنین فضای کار به سمت روستاهای ارمنی‌نشین نیز کشیده شد که با کمال تاسف می‌توانیم اعلام کنیم موسیقی ارمنی و هنرمندان این عرصه تقریبا در حال از بین رفتن هستند. ما با هزاران مشقت و صحبت و مذاکره بالاخره توانستیم با هنرمندی به نام اوهان داوودیان که یکی از بازماندگان این نوع موسیقی است، وارد گفت‌وگو شده و او را راضی کنیم که او به عنوان نماد موسیقی ارمنی با اینکه توانایی اجرای برنامه ندارد، در کنار ما حضور داشته باشد. در حوزه موسیقی آسوری نیز که یکی از کهن‌ترین اقوام تاریخ هستند متاسفانه فقط با یک نماینده با نام یوسف اوحانس مواجه شدیم که بیش از ۹۰ سال سن دارد و به نوعی تنها بازمانده موسیقی این منطقه هستند که در این دوره از جشنواره حضور پیدا می‌کند.»
دبیر هنری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار ادامه داد: «متاسفانه در حوزه قوم قره‌پاپاق هم نوازنده‌های زیادی باقی نماندند و ما فقط موفق شدیم از هنرمند ۹۱ سالهای به نام اکبر یزدانی برای حضور در فستیوال دعوت کنیم. البته همان طور که پژوهشگران و علاقه‌مندان موسیقی می‌دانند، موسیقی آذری زبان‌ها در سه حوزه «موسیقی موقاماتی»، «موسیقی عاشیقی» و «موسیقی توی» محدود می‌شود که ما تلاش کردیم از تک تک این حوزه‌ها افرادی را به صورت جداگانه دعوت کنیم که بتوانند به بهترین شکل ممکن روایتگر موسیقی موردنظرشان باشند و جای این نکته هم خالی نماند. متاسفانه موسیقی موقامی ما تحت تاثیر کم کاری در داخل کشور و پرکاری در کشور آذربایجان در حال از بین رفتن است و آن‌چه که ما به عنوان اصالت از آن در این زمینه یاد می کنیم بسیار کمرنگ و شکل و شمایلی شبیه به موسیقی کشور آذربایجان پیدا کرده است. به هر حال در این حوزه نیز ما از استاد جوانشیر رازی دعوت کردیم که با تسلط خود در حوزه موسیقی موقامی، اصیل‌ترین برنامه‌ها را برای ما اجرا کند.»
چرایی غیبت محمدرضا درویشی و مریم قرسو
این پژوهشگر شناخته شده حوزه موسیقی اقوام ایران در بخش پرسش و پاسخ این نشست رسانه‌ای درباره غیبت محمدرضا درویشی و مریم قرسو در این دوره از فستیوال توضیح داد: «مطمئن باشید که محمدرضا درویشی همواره یار آینه‌دار است. ما همیشه استاد محمدرضا درویشی را دوست داریم و همواره از کمک‌های او برای سیاست‌های راهبردی فستیوال استفاده می‌کنیم اما همان طور که در سخنرانی‌های قبلی این هنرمند بزرگ عرصه موسیقی شنیدید، ایشان اصولا به همه جشنواره‌ها انتقاداتی دارند که من در قالب تعدیل شده‌تر آن، همه این نظرات را قبول دارم. آقای درویشی معتقد به این گونه برگزاری فستیوال‌ها نیست، اما جالب است بدانید که او همواره از فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار حمایت می‌کند و بر این باور است که این رویداد منطقی‌ترین فستیوال موسیقی قومی ایران است. از همین جهت می‌توانم به این نکته اشاره کنم که محمدرضا درویشی در کنار ما قرار دارد و هیچ گاه از بدنه فستیوال آینه‌دار خارج نمی‌شود.»
او با تاکید بر این نکته که فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار به هیچ عنوان رقابتی نخواهد شد، به غیبت مریم قرسو که سال گذشته به عنوان دبیر علمی فستیوال فعالیت داشت، اشاره کرد و گفت: «خانم قرسو در سال گذشته به عنوان دبیر علمی فستیوال با قدرت کارشان را انجام داده و در این بخش در ارزشمندترین شکل ممکن کنار ما قرار گرفتند اما ما بعد از یک دوره آزمون و خطا در برگزاری فستیوال، متوجه شدیم که نیازی نیست تا بستر علمی را روی فضای هنری فستیوال سوار کنیم و این دانشگاه‌ها و مجموعه‌های علمی هستند که می‌توانند کارهای پژوهشی و علمی حوزه موسیقی نواحی را هدایت کنند، به همین خاطر ترجیح دادیم که فضای کار به سمتی کشیده شود که بخش علمی به نهادهای علمی و بخش هنری در قالب فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار برگزار شود. حتی ما در این دوره نشست‌های تخصصی را برگزار نمی‌کنیم و به جای آن تصمیم داریم از آثار دوره قبل در قالب نمایش فیلم بهره‌مند شویم.»
نگرانی برای آرشیو موسیقی اقوام ایرانی
احسان رسول‌اف نیز در تایید صحبت‌های مغازه‌ای گفت: «اولویت‌های ما بحث کردن علمی نیست، ما در این فستیوال فقط نگران آرشیوی از موسیقی اقوام ایران هستیم که در حال از دست رفتن است. ما به سهم خود تلاش داشتیم تا از همان ابتدا که برخی از رویدادها و جشنواره‌های دولتی حوزه موسیقی نواحی بنا به دلایل مختلف به تعطیلی و توقف کشیده شد، با برگزاری این فستیوال، دوباره احیا شده و فضا به سمتی کشیده شود که میراث فرهنگی نامحسوس ما ثبت و ضبط شود.»
او ادامه داد: «تمام تمرکز فستیوال آینه‌دار به سمت ثبت موسیقی‌هاست. موسیقی قدیمی‌‌ترین جلوه تمدن بشری ماست که ما تصمیم داشته و داریم که در قالب این رویداد سالانه که به صورت کاملا خصوصی برگزار شده و حتی عواید حداقلی آن صرف موسیقی نواحی می‌شود ادای دینی به آن داشته باشیم. این رویداد به نوعی یک زکات فرهنگی برای ما به حساب می‌آید و امیدوارم در این راه توانسته باشیم به سهم خود در گسترش توجه مخاطب به موسیقی اقوام ایران کارهایی را انجام داده باشیم.»
مغازه‌ای هم بعد از صحبت‌های رسول‌اف گفت: «در این دوره از برگزاری فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار تمام تلاش و کوشش خود را انجام دادیم تا با برجسته‌ترین عاشیق‌های منطقه آذربایجان در ارتباط باشیم و جالب است بدانید بستر موسیقی عاشیقی همین قهوه‌خانه‌های شهرها و روستاهایی است که نوازندگان و هنرمندان این عرصه به اجرای برنامه می‌پردازند. وقتی که این زمینه فرهنگی در جریان است، ما چرا باید درگیر مسائل دفتری باشیم و از اتاق اداره یا شرکتمان نسبت به دعوت این گروه‌ها اقدام کنیم؟ ما به این نکته هم دست پیدا کردیم که این عزیزان نیازمند حمایت‌های بسیاری از سوی دولت از جمله دریافت مقرری ماهانه هستند که بتوانند به حیات خود ادامه دهند. شما مطمئن باشید همکاران من در فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار معتقد به انجام بهترین کار نیستند اما تفاوت ما با جشنواره‌ها و رویدادهای دیگر این است که اشتباهات دیگران را نداشته باشیم، گرچه شاید خودمان هم در این زمینه دارای اشکالاتی باشیم.»
او تصریح کرد: «متاسفانه طی سالهای گذشته اتفاقاتی در برگزاری جشنواره‌های موسیقی نواحی ایران افتاد که فضا را به سمت رقابتی کردن موسیقی اقوام ایران و دور کردن آن از مخاطبانی که با موسیقی نواحی آشنایی چندانی ندارند، برد.»
دبیر هنری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار در بخش پایانی این نشست رسانه‌ای با اشاره به موضوع دوره بعدی فستیوال گفت: «بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته سال آینده بنا داریم موسیقی و آیین‌های شمال کشور به ویژه حاشیه دریای خزر را پوشش دهیم که شامل تنوع موسیقایی بسیار است و می‌تواند برای علاقه‌مندان موسیقی اقوام ایران جالب توجه باشد.»
57242