در پروژه‌ای با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول‌های بنیادی معاونت علمی، محققان پژوهشگاه رویان در همکاری با محققانی از آلمان و استرالیا،microRNA هایی را شناسایی کرده‌اند که حالت پایه پرتوانی را تنظیم می‌کنند.
به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، دکتر شریف مرادی، عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان و پژوهشگر ارشد این مطالعه گفت: سلول‌های بنیادی رویانی، نوعی از سلول‌های بنیادی پرتوان هستند که قادرند علاوه بر تولید سلول بنیادی مشابه خود، به مشتقات سلولی هر سه رده زایای اکتودرم، مزودرم و آندودرم تمایز پیدا کنند. در این راستا، تحقیقات ما نشان می‌دهد که حالت پایه پرتوانی در سلول‌های بنیادی رویانی، توسط گروهی ازmicroRNA ها که در جایگاه ژنومی موسوم بهDlk1-Dio3  قرار دارند، تنظیم می‌شود. مولکول‌های microRNA، مولکول‌های RNA تنظیمیِ کوچکی هستند که بیان ژن‌ها را در سطح پس از رونویسی کنترل می‌کنند.
مرادی در ادامه تصریح کرد: حالت پایه پرتوانی، وضعیتی است که در آن خودنوزایی و بنیادینگیِ سلول‌های بنیادی پرتوان به واسطه مهار کارآمدِ مسيرهای تمایزی درونزاد، ایجاد و حفظ می‌شود و ما نشان دادیم که گروهی از microRNAها نقش های کلیدی را در این حالت پرتوان ایفا می‌کنند. در واقع حالت پایه پرتوانی، حالتی از پرتوانی است که حداقل نشتی تمایزی را دارد و به دلیل همین ویژگی، مزایای مهم دیگری نسبت به سایر حالت های پرتوانی دارد. وی با بیان این که خودنوزایی (تکثیر نامحدود) و پرتوانیِ سلول‌های بنیادی رویانی، تحت تأثیر microRNAهای بیان شونده در این سلول‌ها قرار دارد، خاطرنشان کرد: این پژوهش نشان می‌دهد که سلول‌های بنیادی رویانیِ حالت پایه، مجموعه متفاوتی از مولکول‌های microRNA را در مقایسه با سلول‌های بنیادی رویانیِ کشت شده در محیطِ سرم دار بیان می‌کنند.
دکتر حسین بهاروند، سرپرست این پروژه و رییس پژوهشکده سلول‌های بنیادی پژوهشگاه رویان، در رابطه با این پژوهش عنوان کرد: که یافته جالب در این پژوهش آن است که بیشتر مولکول‌های microRNA خاصِ سلول‌های بنیادی رویانیِ حالت پایه، توسط یک ناحیه ژنومیِ اثرگذاری شده واقع در کروموزوم‌ ۱۲ به نام ناحیه ژنومیِ Dlk1-Dio3 رمزگردانی می‌شوند، در حالی که بیشتر microRNAهای خاصِ سلول‌های بنیادیِ کشت شده در محیط سرم دار در جایگاه اثرگذاری شده Sfmbt2 واقع در کروموزوم‌ ۲ رمزگردانی شدند.
بهاروند خاطرنشان کرد: آنالیزهای عملکردی در آزمایشگاه نشان دادند کهmicroRNA های مدفون در ناحیه ژنومیِ Dlk1-Dio3، خودنوزایی سلول‌های بنیادی رویانی را تحریک و پرتوانی را در این سلول‌ها به واسطه مهار تمایز چنددودمانیِ این سلول‌ها تقویت می‌کنند. در مجموع نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که پرتوانیِ حالت پایه دارای الگویی خاص و منحصربه‌فرد از بیان مولکول‌های microRNA  است که قابلیت خودنوزایی و بنیادینگی را در حالت پایه پرتوانی، به هزینه تمایز تحریک می‌کنند.
گفتنی است در انجام این پروژه تحقیقاتی که با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول های بنیادی معاونت علمی صورت گرفت، پژوهشگران دیگری از پژوهشگاه رویان از جمله دکتر علی شریفی زارچی، دکتر امیرحسین احمدی، دکتر قاسم حسینی سالکده، سپیده ملامحمدی و همچنین پژوهشگرانی از موسسه ماکس پلانک قلب و ریه در آلمان شامل دکتر توماس براون، دکتر استفان گونتر، دکتر الکساندر استابنوول و همچنین از دانشگاه کوئینزلند استرالیا، دکتر ساسان عسگری نیز مشارکت داشتند.
پایان پیام/29