به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، روزنامه های امروز سه شنبه 21 آذر ماه مهمترین محورهای خبری و تحلیلی خود را به مسایلی چون بررسی بندهایی از لایحه بودجه 97 چون افزایش عوارض خروج از کشور و کاهش منابع یارانه نقدی اختصاص دادند. همچنین سفر غیر منتظره رییس جمهوری روسیه به سوریه مورد توجه روزنامه ها قرار گرفت.
**عوارض خروج در ترازوی نقد روزنامه ها
روزنامه «ابتکار» در گزارش خود نوشت: کارشناسان گردشگری معتقدند که این سیاست نه تنها موجب افزایش درآمد گردشگری می‌شود بلکه می‌تواند بر اقتصاد ایران تاثیر منفی بگذارد. تا پیش از این عوارض خروج از ایران برای بسیاری از ایرانیانی که هنوز فکر سفرهای خارجی به سرشان نزده بود، ناشناخته بود و برای آنان که در اوضاع گرانی سفرهای داخلی در این چند سال اخیر سفر به کشورهای خارجی منطقه را گزینه‌ای برای تفریح خود انتخاب کرده بودند و هر از چند گاهی راهی ترکیه و ارمنستان و روسیه می‌شدند، به خاطر هزینه ناچیزی که بابت عوارض خروجی پرداخت می‌کردند آنقدرها ناراضی نبودند. اما حالا با تقدیم بودجه 97 دولت دوازدهم به مجلس و طرح افزایش 3 برابری این پول، عوارض خروج از ایران به یک چالش تبدیل شده است.
روزنامه «آرمان» در گزارشی اظهارات «محمود واعظی» رییس‌دفتر رییس‌جمهوری در خصوص این موضوع را بازتاب داد. به نوشته آرمان، رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه درآمد حاصل از افزایش عوارض خروج از کشور و کاهش بودجه یارانه نقدی، صرف مواردی چون بیمه سلامت و کمک به اقشار ضعیف جامعه می‌شود، گفت: با این همه، قطعا دولت همواره به نظرات مردم توجه کرده است و هر جا تصمیم گرفته شده دولت با عکس‌العمل اجتماعی مناسبی مواجه نشده، نظر نهایی خود را با خواست مردم تطبیق داده است.
در گزارش روزنامه «جهان صنعت» با عنوان «مهار مسافرت از کشور با اهرم عوارض خروج» می خوانیم: شاید زمانی که «محمد محب خدایی» از ناراحتی رییس‌جمهور نسبت به خروج مردم از کشور سخن می‌گفت، کسی تصورش را هم نمی‌کرد عواقبش چندین برابر شدن عوارض خروج باشد. عوارضی که معلوم نیست برای جلوگیری از خروج گردشگران است یا بهانه‌ای برای کسب درآمد از جیب مردم. این اقدام که با واکنش گسترده منفی مردم در شبکه‌های مجازی هم روبه‌رو شده است با اظهارات عجیب و غیرمعقول مسوولان دولتی در چند روز گذشته شدت گرفته. جایی که سخنگوی دولت در اظهاراتی عجیب این اقدام را مشارکت عمومی دانست و گفت «افرادی که به کشورهای خارجی می‌روند یک مقدار هم به گردشگری کشور خودشان کمک کنند.» یا واکنش‌های ضدو نقیض علی‌اصغر مونسان، رییس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی که در ساعات اولیه ارائه بودجه در جمع خبرنگاران از مشورت با رییس‌جمهور برای افزایش این رقم خبر داد و اما روز گذشته در چرخشی عجیب با انتشار متنی در توئیترش به این رقم اعتراض کرد و گفت چرا با ما مشورت نشده.
روزنامه «ایران» در یادداشتی با عنوان «عوارض خروج از کشور عادلانه یا تبعیض آمیز» آورد: این استدلال که با هدف توسعه گردشگری داخلی و همچنین اخذ مالیات بیشتر از طبقه مرفه، باید نرخ عوارض خروج از کشور به یکباره به 3 برابر افزایش پیدا کند، اتفاقاً بیشتر از همه، آسیب‌هایی را متوجه اقشار متوسط کمتر مرفه خواهد کرد. چه آنکه قشر مرفه در پرداخت مبلغ مذکور توانمندی دارد و دغدغه‌ای از این بابت و حتی پرداخت مبالغ بالاتر ندارد، اما اقشار متوسط و ضعیف جامعه که بشدت در محاسبات مالی خود به سبد رفاهی و مخارج خانواده چشم دوخته است از این بابت فشار مضاعفی را متحمل خواهد شد.
در سرمقاله روزنامه «آفتاب یزد» هم می خوانیم: به نظر می رسد دستانی در کار است تا طبقه متوسط جامعه بیش از پیش عذاب و رنج بکشد. ماجرای درخواست دولت از مجلس برای سه براببر شد عوارض خروج از کشور نیز در این راستاست.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در یادداشتی به بررسی نسبت عوارض خروج با آزادی های شهروندی پرداخت و نوشت: کی از حقوق و آزادی‌های اساسی به رسمیت شناخته شده در اسناد گوناگون بین‌المللی و داخلی، حق آزادی تردد است. در ماده 48 منشور حقوق شهروندی که دولت منتشر کرده، قید شده است «حق هر شهروند است که آزادانه در داخل کشور رفت و آمد کند و از ایران خارج یا به ایران وارد شود، مگر اینکه به موجب قانون این حق محدود شده باشد.» اگرچه از ظاهر این ماده به‌نظر می‌رسد که می‌توان با وضع قانون، حق آزادی رفت و آمد در داخل کشور یا به خارج از کشور را محدود کرد، اما باید توجه داشت قوانینی که موجب محدودیت حقوق بشر می‌شوند باید ضروری و دارای توجیه و همچنین، نباید با اسناد بین‌المللی حقوق بشری مغایر باشند،
این روزنامه در یادداشتی دیگر به بررسی مسیر جایگزین افزیش عوارض خروج پرداخت و آورد: مقایسه رقم اخذ شده برای عوارض خروج از کشور با مالیات‌هایی که سایر کشورها وضع می‌کنند حکایت از تفاوت فاحش رقم پیش‌بینی‌شده در ایران با آن کشورها دارد. گرچه فلسفه عوارض با مالیات متفاوت است، اما کارشناسان معتقدند حتی اگر دولت براساس کارکرد مالیات‌ها به دنبال ساماندهی سفرها و افزایش درآمداز محل افزایش عوارض باشد، راه سخت و ناپایداری را برگزیده است. آنها پیشنهاد می‌دهند با واقعی کردن نرخ ارز علاوه بر تحقق این دو هدف می‌توان نارسایی در دیگر بخش‌ها را نیز برطرف کرد.
روزنامه «شرق» افزایش عوارض خروج را «تصمیمی احمدی نژادی» خواند و از قول «محسن حاجی‌سعید» عضو هیئت‌مدیره فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری نوشت: تهیه‌کنندگان لایحه بودجه 97 به‌نظر این‌طور تصور می‌کنند که سفر یک کالای لوکس است و با این تصمیم دنبال راهکاری بازدارنده هستند. به اعتقاد من این تصمیم مشابه دستورات و تصمیمات اجرائی یک‌شبه و بدون پشتوانه زمان دولت احمدی‌نژاد است که به یکباره اعلام می‌کردند باید فلان کار در حوزه گردشگری انجام شود، بدون اینکه هیچ پشتوانه کارشناسی و پژوهشی داشته باشد
**اما و اگرهای برنامه دولت در مورد یارانه نقدی
به نوشته روزنامه «خراسان»، سخنگوی دولت در نشست خبری در پاسخ به پرسش خراسان درباره این که رقم بودجه یارانه نقدی از 42 هزار میلیارد تومان در سال های گذشته به 23 هزار میلیارد تومان کاهش یافته است که برای تحقق آن باید یارانه بیش از34 میلیون نفر حذف شود و آیا به عوارض اجتماعی چنین تصمیمی فکر کرده اید، گفت: ما تلاش می کنیم مجوزی که به مجلس می بریم یک مجوز موسع باشد، امسال نیز اجازه 48 هزار میلیارد تومان منابع ناشی از افزایش قیمت حامل های انرژی را از مجلس داشتیم که می توانستیم قیمت بنزین را چند هزار تومان محاسبه کنیم، در حالی که قصدمان این نیست. ما با مجلس توافق کردیم که یارانه ها را معطوف به افراد نیازمند کنیم ولی قرارنیست به همین صورت نقدی بین همه تقسیم کنیم بلکه برای فقرزدایی و کاهش فقر مطلق استفاده می کنیم. نوبخت افزود: در سال 97 هیچ فردی نخواهد بود که دستگاه های حمایتی و نظارتی احراز کنند که نیازمند به یارانه است و یارانه اش قطع بشود، بنابراین این اعداد و ارقام منعطف و آثار اجتماعی آن مشخص است چون می خواهیم یارانه بیشتری به همه نیازمندان بدهیم که این آثار اجتماعی خوبی خواهد داشت.
روزنامه دنیای اقتصاد هم آورد: کاهش 5/ 10 هزار میلیارد تومانی رقم پیشنهادی دولت برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی به خانوارها حکایت از قطعی شدن حذف بخشی از دریافت‌کنندگان یارانه در سال 1397 دارد. بر اساس محاسبات صورت گرفته، در صورت تحقق حداکثری ارقام پیشنهاد شده از سوی دولت در سال آتی، حدود 34 میلیون نفر و در صورت استفاده از منابع بودجه برای پرداخت یارانه‌ها حدود 21 میلیون نفر از لیست یارانه‌بگیران حذف خواهند شد.
اما واکنش نوبخت درخصوص حذف یا اضافه تعداد یارانه‌بگیران، بیشتر معطوف به تصمیم‌گیری دولت و مجلس بود. اما او در برابر سوالات متعدد خبرنگاران به یک جمله کلیدی اشاره کرد: «هیچ نیازمندی از دریافت یارانه محروم نخواهد شد.»
روزنامه «ایران» در یادداشتی با عنوان «هدفمندی یارانه ها روی ریل اصلی» نوشت: رلایحه بودجه سال آینده، دولت با کاهش حدود 19 هزار میلیارد تومانی اعتبار یارانه نقدی قصد دارد تا با حذف پردرآمدها و اقشار متوسط یارانه نقدی را به دست افراد مستحق و نیازمند برساند. بدین ترتیب به جای اینکه ماهانه مبلغ 45 هزار و 500 تومان میان حدود 75 میلیون نفر توزیع شود، با حذف حدود نیمی از یارانه بگیران، سهم بیشتری به تحت پوششان نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد و بهزیستی اختصاص می‌یابد.
در ادامه آمده است: البته با وجود اینکه کاهش بودجه یارانه نقدی و غیرنقدی یکسان برای خانوارها اقدام مثبتی در لایحه بودجه سال 97 به شمار می‌رود اما ایده آل نیست، ایده آل این است که هزینه کم شده یارانه‌های نقدی به‌سمت توسعه و تکمیل زیرساخت‌های بهداشت و درمان و تأمین اجتماعی هدایت شود که یکی از وظایف دولت در کنار کاهش بودجه یارانه‌ها تلقی می‌شود.
**پایان ماموریت تزارها در سوریه
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه طی فرمانی، دستور خروج نیروهای این کشور از سوریه را صادر کرد که بخش اصلی و فعال مشارکت روسیه در مبارزه با تروریست‌ها در این کشور به پایان می‌رسد.
به نوشته روزنامه «همدلی»، حضور رئیس جمهوری روسیه در پایگاه حمیمم در استان لاذقیه مانند دیدارهای قبلی وی بدون اطلاع قبلی صورت گرفت و پوتین در این پایگاه دستور داد نیروهای روسی از سوریه خارج شوند.
رئیس جمهوری روسیه در همین حال تصریح کرد: اگر تروریست‌ها بار دیگر در سوریه حملات خود را آغاز کنند ضربات مرگباری به آنها وارد خواهد شد.
در گزارش رونامه «قانون» می خوانیم: وضعیت سوریه آنقدر امن شده که حالا رییس جمهور روسیه در یک سفر پیام دار به این کشور سفر می کند تا به همه جهان بفهماند که مسکو با همکاری متحدانش یعنی ایران، ترکیه و نیروهای مقاومت، سرزمین شام را به صلح و آرامش رسانده است.
سفر پوتین در یک دهه اخیر بی سابقه بود و دیدارش با همتای سوری در پایگاه هوایی لاذقیه، نقطه عطفی در تحولات منطقه به شمار می رود.
روزنامه «جامعه فردا» در گزارش خود آورد: با استقبال ایرانی‌ها وارد سوریه شدند؛ آمدنشان با تبلیغات گسترده و جذاب آغاز شد، صبح روز 7 اکتبر 2015 چهار کشتی جنگی این کشور در دریای خزر 26 موشک کروز به مواضع داعش در سوریه شلیک کردند، موشک‌ها از آسمان ایران و عراق عبور کرد و به گفته مقامات روس همه اهداف داعش با موفقیت منهدم شد، حضور آنها در سوریه همیشه با حاشیه‌های خاص خود نیز همراه بوده است، مانند روزهایی که در خان طومان نیروهای مقاومت به‌شدت با تروریست‌ها درگیر بودند و چند صد کیلومتر آن سوتر روس‌ها در پالمیرا کنسرت موسیقی برپا کرده بودند تا احتمالا بر طبل‌ها کوبیده و اعلام شود که عظمت و شکوه تزارها بار دیگر به کرملین باز گشته است، هر چه روس‌ها در سوریه بیشتر درگیر شدند، حاشیه‌هایش برای طرف ایرانی که قرار بود متحد استراتژیک تهران نیز باشد بیشتر می‌شد، از نشستن بمب‌افکن‌ها در یک پایگاه هوایی که صدای مجلس را در آورد تا پیشنهاد عجیب ولادیمیر ژیرینوفسکی، نماینده دوما که گفته بود سربازان روسی در ایران مستقر شوند. حالا ولادیمیر پوتین که از سال گذشته بارها تکرار کرده بود که از سوریه خارج می‌شویم در طی سفر به مصر با عجله خودش را به پایگاه حمیمیم لاذقیه رساند، اقدامی غافلگیرکننده که هیچ کدام از کلنل‌های روسی هم از آن خبر نداشتند.
به نوشته این روزنامه، درهای پایگاه نیز باز شد و اسد هم به جمع فرماندهان اضافه شد، پوتین در کنار وزیر دفاعش قرار گرفت و با صدای محکم گفت: «نیروهایمان را از اینجا خارج می‌کنیم، اما اگر دوباره تروریست‌ها بازگردند به آنها اخطار می‌دهم که برخوردی قاطع‌تر با آنها خواهم کرد.» او بدون اینکه منتظر اظهارنظر بشار اسد شود ادامه داد: «هیچ‌گاه قربانیان و تروریست‌ها را فراموش نمی‌کنم.» سرگئی شویگو، فرمانده ارشد روسی، گفته بود فقط خدا می‌داند که ما چگونه از سوریه خارج می‌شویم، اما انگار برنامه‌های خروج به سرعت در حال طی شدن است و روس‌ها به‌جز دو پایگاه مهم حمیمیم و طرطوس باقی نیروها را از سوریه خارج خواهند کرد.
پژوهشم**9275**9279**تنظیم: اعظم حمیدپور**انتشار: سید محمد موسی کاظمی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.