شناسهٔ خبر: 22958572 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: اعتدال | لینک خبر

از برجام و زاغری تا برگزیت و روابط دوجانبه ایران و انگلیس

انگلیس گامی بلند را به سوی خروج از اتحادیه اروپا برداشته و همین مساله این کشور را بر آن می دارد تا برای تحکیم و تقویت روابطش با برخی دولتهای مهم در خاورمیانه، تلاش کند؛ که در رأس آنها ایران قرار دارد

صاحب‌خبر -
روزنامه بریتانیایی «ایندیپندنت» با انتشار گزارشی اشاره می‌کند که هدف اصلی بوریس جانسون از سفر به تهران تلاش برای آزادی « نارنین زاغری راتکلیف» تبعه ایرانی‌تبار بریتانیایی است.

به گزارش اعتدال، این روزنامه می‌نویسد: «این مادر بریتانیایی (نازنین) ممکن است محکومیت‌اش افزایش یابد. همسر او می‌گوید که امیدوار است با پینشهاداتی که جانسون در سفر خود به ایران به مقام‌های ایرانی ارائه می‌دهد اتفاقات بهتری بیفتند. نازنین زاغری سال گذشته در جریان سفر در تعطیلات به ایران بازداشت شد. او به همراه «گابریلا» فرزند ۲۲ ماهه‌اش برای دیدار با خانواده به ایران سفر کرد اما متهم به تلاش برای براندازی نرم شد. او در حال حاضر به اتهام جاسوسی در دادگاه محاکمه می‌شود. این امکان علیه او وجود دارد که حکم پنج سال زندان‌اش افزایش یابد». 

ایندیپندنت اشاره می‌کند که آقای راتکلیف همسر خانم زاغری به آن روزنامه گفته است که بی‌صبرانه منتظر بازگشت همسرش است. گابریلا اکنون سه سال و نیمه است و از زمان بازداشت مادرش در ایران به سر می‌برد. پدرش می‌گوید او انگلیسی صخبت کردن را فراموش کرده است و در زمان بازداشت مادرش نمی‌فهمید چه اتفاقی می‌افتد. او می‌گوید که ارتباط‌ با فرزندنش از طریق مترجم صورت می‌گیرد. فرزندش نقاشی‌هایش را از راه دور به او نشان می‌دهد. او تنها متوجه می‌شود که نازنین در زندان است». 

انتقاد از انفعال غرب درباره مخالفت ترامپ با توافق هسته‌ای

«فایننشال تایمز» نیز با اشاره به این‌که بوریس جانسون در تهران با مقام‌های ایرانی بر سر آزادی زاغری مذاکره می‌کند، نوشته است این گفت‌و‌گوها «صادقانه» هستند. این روزنامه می‌افزاید: «تهران از انفعال غرب درباره مخالفت ترامپ با توافق هسته‌ای انتقاد می‌کند. این گلایه مقام‌های ارشد ایران از جانسون در مورد برجام بوده است به خصوص پس از آن که ترامپ پایبندی ایران به آن را تایید کرد. علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفته است که جمهوری اسلامی به طور مناسب به اقدام ترامپ پاسخ خواهد داد». 

فایننشال تایمز در ادامه اشاره می‌کند که پوشش اندک بازدید جانسون در رسانه‌های ایران سبب شده تا گمانه‌زنی‌ها درباره این که ایران ممکن است موافقت کند که خانم زاغری راتکیلف آزاد شود، افزایش یابد. 

این روزنامه می‌نویسد تحلیلگران انتظار دارند که خانم زاغری راتکلیف به دلیل آن که طبق قانون یک سوم از مدت پنج ساله دوران محکومیت‌اش را گذرانده بتواند برای تعطیلات کریسمس شوهر و دخترش را ببیند. این روزنامه می‌نویسد از زمان بازداشت، درخواست روادید همسر خانم زاغری برای سفر به تهران از سوی ایران رد شده است. همسر او گفته است که پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران که به دلیل تحریم‌های نظامی علیه ایران پرداخت نشده است، ایران را تشویق می‌کند تا از تعهدات بین‌المللی خود پیروی کند این در حالیست که دولت بریتانیا این موضوع که پرونده زاغری مرتبط با بدهی‌هاست را رد کرده است. 

«فایننشال تایمز» در ادامه اشاره می‌کند که دولت روحانی که تحت فشار از سوی دولت ترامپ قرار دارد تلاش می‌کند تا روابط خود را با کشورهای اروپایی بهبود بخشد. 

فایننشال تایمز می‌نویسد دیپلمات‌های غربی در تهران می‌گویند که منازعه در یمن می‌تواند نقطه شروع مناسبی برای مذاکره با ایران باشد؛ جایی که رقابت میان عربستان سعودی و ایران از طریق نیروهای یمنی طرفدارشان در جریان است. 

احتمال پرداخت ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران در ازای آزادی زاغری

روزنامه «گاردین» نیز با انتشار گزارشی اشاره می‌کند که دیدار وزرای امور خارجه ایران و بریتانیا در حالی صورت می‌گیرد که نگرانی درباره اظهارات خصمانه ترامپ، موضوع توافق هسته‌ای ایران و افزایش تنش در منطقه از جمله بحران در سوریه و بحران انسانی در یمن مطرح است. این روزنامه اما می‌نویسد موضوع مهم‌تر آن است که جانسون در جریان این سفر در تلاش است کاری کند که نازنین زاغری از زندان آزاد شود. یک منبع آگاه گفته است که در دو ساعت مذاکره ظریف با همتای بریتانیایی‌اش آن دو به طور صریح درباره موانع گسترش رابطه کشورهای‌شان با یکدیگر صحبت کردند؛ از جمله نگرانی وزیر امور خارجه درمورد پرونده کنسولی و تبعیض‌های و نقض‌های مقررات دوحانبه بریتانیا و ایران». 

این روزنامه اشاره می‌کند که دیدار جانسون با «علی لاریجانی» رییس مجلس و «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی در مورد مسائل کلیدی امنیتی منطقه‌ای نیز حائز اهمیت بوده است. 

گاردین اشاره می‌کند که انتظار می‌رود بحث‌های گسترده‌تر از جمله حل و فصل محدودیت‌های بانکی که ایران می‌گوید بهره‌مندی از لغو تحریم‌های اتحادیه اروپا را دشوارتر کرده نیز در دستور کار قرار گیرند. 

این روزنامه با اشاره به احتمال پرداخت ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران در ازای آزادی زاغری می‌نویسد: «این پول از سال ۱۹۷۶ میلادی از سوی ایران برای سفارشات بزرگ نظامی و تسلیحاتی ارائه شده بود اما از سوی بریتانیا پس از انقلاب بازپرداخت نشد. بریتانیا اصرار دارد که بگوید هیچ ارتباطی میان پول و تلاش‌های جانسون برای آزادی زاغری وجود ندارد با این حال، امریکا نیز با استفاده از پرداخت مشابهی از این موضوع به عنوان اقدامی برای تضمین آزادی سال گذشته پنج شهروند امریکایی در ایران در جریان تبادل زندانیان استفاده کرده بود». 


پیام های سیاسی سفر تهران بوریس جانسون به کاخ سفید

البدیل چاپ مصر نیز نوشت: وزیر خارجه انگلیس، بوریس جانسون، طی یک سفر استثنایی به تهران رفت تا این دیدار در نوع خود پیامهای سیاسی متعددی را در برداشته باشد؛بویژه آنکه این سفر پس از توافق تاریخی انگلیس با اتحادیه اروپا در مورد شروط برگزیت و ایجاد برخی تغییرات در لحن لندن، در برخورد با برخی بحرانهای منطقه، صورت گرفته است.

این روزنامه در ادامه آورده است: جانسون در تهران اظهار داشت که قصد دارد موضوع آزادی بازداشت شدگان دو ملیّتی، بحث توافق هسته ای و راه حلی برای بحران یمن و تضمین  رسیدن کمک های انسانی به آن را مورد بررسی قرار دهد. علاوه بر اینکه به بهبود روابط دو طرفه با ایران ناز سال 2011 تا کنون اشاره و تاکید کرد حتی در شرایط دشوار نیز می توان به پیشرفت روابط دست یافت.

براساس دیدگاه ایران، از جمله نکات مثبت در مذاکره با انگلیس، می تواند ارائه کمک های انسانی به یمن و تاکید بر ضرورت شکستن محاصره آن باشد؛ در حالی که تهران از لندن انتظاری بیش از این دارد؛ که در توقف صادرات اسلحه به عربستان سعودی، برای فشار بر سعودیها در راستای توقف حملاتشان به ملت یمن، نمود می یابد.

ایران در عین حال تلاشهای رسانه های انگلیسی برای برقراری ارتباط بین مساله نازنین زاغری و دیگر مسائل مهم بین دو کشور را رد کرده و تصریح می کنند روابط ایران و انگلیس بسیار فراتر از موضوع زندانیان است؛همانطور که سفیر ایران در انگلیس یکی از مهمترین موضوعات مطرح شده بین دو کشور در این دیدار را زمینه های همکاری اقتصادی می داند.

 برخی تحلیلگران بین سفر وزیر خارجه انگلیس به عمان، ایران و امارات و توافق انگلیس با اتحادیه اروپا در مورد شروط برگزیت ارتباط برقرار می کنند؛ توافقی که به هر دو طرف اجازه انجام مذاکراتی دشوار در مورد آینده روابط خود پس از جدایی را می دهد.

با این توافق، انگلیس گامی بلند را به سوی خروج از اتحادیه اروپا برداشته و همین مساله این کشور را بر آن می دارد تا برای تحکیم و تقویت روابطش با برخی دولتهای مهم در خاورمیانه، تلاش کند؛ که در رأس آنها ایران قرار دارد؛بویژه پس از توافق هسته ای که با ایران صورت گرفت و با اثبات نقش و نفوذ گسترده این کشور در منطقه، یعنی در بحران سوریه، لبنان، خلیج فارس، یمن و عراق.

 با از میان رفتن نفوذ آمریکا و سیاست نادرستش در منطقه؛ که عربستان سعودی نیز بر همان مسیر رفته و با اطاعت از اوامر صهیونیستی، بعنوان سر افعی، بحرانهایی را در کشورهای همسایه اش ایجاد می کند، دولتهای اروپایی و حتی عربی به سمت بی اعتمادی به عربستان سوق داده شده اند؛ چرا که این کشورها معتقدند بحران های داخلی و جهانی به زودی سعودیها را به مرز فروپاشی می کشاند.

در این میان، تغییر سیاسی بارزی را در بین اغلب رهبران دولتهای اروپایی ملاحظه می کنیم که برجسته ترین آنها انگلیس و آلمان هستند؛ دو دولتی که تغییرات چشم گیری در تعامل با بحرانهای منطقه ای و جهانی داشته اند و بارزترین موضع آنها، مخالفت با طرح ایجاد دو دولت در فلسطین و انتقاد گسترده از اقدامات اخیر ترامپ درباره قدس است.

دو بحران قطر و لبنان، اضطراب و دوگانگی سیاست انگلیس در زمانهایی حساس را مشخص کرد؛ چرا که از یک سو لندن می کوشید موضع بی طرفانه ای در این رابطه داشته باشد، از سوی دیگر، برخی اوقات به سمت انتقاد از محور آمریکایی سعودی، گرایش می یافت.

می توان بحران سوریه و عقب نشینی انگلیس از درخواست کناره گیری بشار اسد را نیز در چارچوب تغییرات سیاسی جای داد که در لحن سیاسی لندن ایجاد شده است؛ در این باره جانسون تصریح کرده است که معارضان سوریه گزینه های زیادی ندارند و باید بقای اسد در دمشق را بپذیرند.