صاحب‌خبر - از فعالیت داوطلبانه که سخن به میان بیاید، ناخودآگاه فعالیت‌های خیریه در ذهن همه ما شکل می‌گیرد و مصادیقش هم فراوان وجود دارد، بعضی از این فعالیت‌ها دائمی هستند مثل فعالیت‌های خیریه و حتی خدمات نگهداری از کودکان بی‌سرپرست و سالمندان و امثال اینها که سازمان بهزیستی از متولیان دولتی آن در کشور است و بعضی دیگر در مواردی خاص شکل می‌گیرند، به‌عنوان مثال می‌توان از امدادرسانی به مناطق زلزله‌زده اخیر در کرمانشاه نام برد. اما شاید کنار هم قرار گرفتن عبارت گردشگری و فعالیت‌های داوطلبانه کمی نامأنوس به نظر بیاید. به گفته بعضی بزرگان صنعت گردشگری، گردشگری داوطلبانه به مثابه راه نجات از زوال تدریجی برای صنعت گردشگری دنیا محسوب می‌شود. شاید سفرهای مبلغان دینی که در گذشته با هدف ارائه دین و شریعت خود به‌عنوان دین و شریعت برتر صورت می‌گرفت را بتوانیم گونه‌ای از گردشگری داوطلبانه بنامیم که در این صورت سابقه گردشگری داوطلبانه به قرن‌ها قبل برمی‌گردد. در عصر امروز که زندگی‌ها رفته‌رفته رنگ و بوی مجازی به خود می‌گیرد و فاصله بین انسان‌ها زیاد شده، گاهی افراد برای پر کردن این خلأ نیاز به انجام فعالیت‌های داوطلبانه پیدا می‌کنند. بزرگ‌ترین و بهترین ارمغان شرکت در این‌گونه فعالیت‌ها برای شخص داوطلب، حس مفید بودن و رضایت درونی از این امر است. دیگر ویژگی مهم فعالیت‌های داوطلبانه این است که در این نوع فعالیت‌ها به دلیل وجود حس مسئولیت‌پذیری عموما از راندمان بالایی برخوردار هستند و این مزیت فعالیت‌های داوطلبانه نسبت به فعالیت‌های غیرداوطلبانه است. در گردشگری داوطلبانه شرط اول مسئولانه برخورد کردن با موضوع است. شرط ضروری دیگر، وجود حس شور و اشتیاق برای انجام کار داوطلبانه است و درنهایت شرط دیگر این است که هدف از شرکت در فعالیت داوطلبانه صرفا مادی نباشد و شخص بیشتر با هدف بهبود معیشت جامعه میزبان این فعالیت‌ها را انجام بدهد. با مواردی که مطرح شد می‌توان به این تعریف تقریبا جامع رسید که یک گردشگر داوطلب کسی است که به صورت داوطلبانه و سازمان‌یافته برای کمک به کاهش فقر در برخی از گروه‌های جامعه، بازسازی و احیای محیط‌زیست یا انجام تحقیقات اجتماعی و زیست‌محیطی و حتی آموزش در یک مقصد گردشگری به سفر مبادرت می‌ورزد. این در حالی است که کارکردهای دیگر گردشگری داوطلبانه علاوه‌بر ایجاد منافع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شاید راهکاری برای ارتقای دیپلماسی عمومی در سطح بین‌المللی و همبستگی اجتماعی در سطح ملی باشد. با پذیرش این واقعیت برای تشریح موضوع و هم‏فضا شدن تمامی ذی‌نفعان حوزه گردشگری و نهادهای مدنی نشست‌های تخصصی در این زمینه ضروری است. نکته حائز اهمیت این است که هدف گردشگر در گردشگری داوطلبانه نباید صرفا مادی باشد، به این معنا که نباید اهداف مادی نسبت به حس مسئولیت فرد ارجحیت داشته باشد اما می‌تواند درنهایت بهره مادی نیز از این فعالیت ببرد. البته در کشورهای توسعه‌یافته که سطح رفاه اجتماعی در آنها بالاست، معمولا هیچ‌گونه هدف مادی به هر شکل ممکن را برای فعالیت‌های داوطلبانه قابل قبول نمی‌دانند و این اهداف را مغایر با ذات فعالیت داوطلبانه به شمار می‌آورند. در پایان لازم است به این موضوع اشاره شود که در حال حاضر بیش از 150 کشور دنیا به واسطه بیش از 800 سازمان در حوزه گردشگری داوطلبانه فعال هستند و در مجموع به‌طور میانگین سالانه ۵/۱ میلیون سفر داوطلبانه ملی و فراملی صورت می‌گیرد.∎​