شناسهٔ خبر: 22936519 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه جام‌جم | لینک خبر

یادداشت

نجات کوهستان با مشارکت مردم‌

ضوابط تعیین شده برای حفاظت از عرصه‌های طبیعی، کوهستان‌ها را به لحاظ وضعیت پوشش گیاهی به انواع مختلفی تقسیم می‌کند. به‌عنوان مثال، ممکن است پوشش گیاهی در منطقه کوهستانی‌جنگل باشد و در منطقه دیگر مرتع. همچنین ممکن است برخی کوه‌ها صخره‌ای و دارای معادن سنگ باشد و برخی دیگر به لحاظ مناظر طبیعی، ارزشمند تلقی شود. بنابراین در بررسی مسائل مربوط به ‌عرصه کوهستانی، باید توجه کرد که آن عرصه از چه نظر جزو منابع طبیعی کشور محسوب می‌شود.

صاحب‌خبر -

در سال‌های گذشته، برخی کوهستان‌ها که به لحاظ تنوع گونه‌های گیاهی یا حیات‌وحش جنبه خاص حفاظتی داشته‌اند، در اختیار سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گرفته و این سازمان متولی حراست از آنهاست. اما حراست از دیگر مناطق کوهستانی که در حوزه منابع طبیعی تعریف می‌شود به‌عهده سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری است و این نهاد باید از هرگونه دخل و تصرف در این مناطق جلوگیری کند.

با وجود این در سال‌های اخیر، تخلفات بسیاری در کوهستان‌های ایران مشاهده شده و سازمان جنگل‌ها با موارد مختلف قطع درختان، از بین بردن مراتع، شخم زدن و ساخت و ساز غیرمجاز در کوهستان‌ها در سراسر کشور مواجه بوده است. این سازمان به‌عنوان متولی حفاظت از اراضی ملی، اقداماتی را در جهت برخورد با متخلفان در این عرصه‌ها صورت داده و پرونده‌هایی توسط این نهاد در مراجع قضایی تشکیل شده است.

با این حال، باید توجه داشت تشکیل پرونده و شکایت از متخلفان و برخورد قضایی و جریمه آنها برای جلوگیری از پدیده کوه‌خواری لازم است، ولی کافی نیست. آنچه می‌تواند راهکار اصلی از بین بردن این پدیده باشد، پیشگیری از آن با مشارکت مردم و جوامع محلی است. به این صورت که سازمان جنگل‌ها برای حفاظت از عرصه‌های گوناگون منابع طبیعی اعم از کوه، دشت و جنگل باید براساس نیاز هر منطقه، طرح‌هایی را تعریف و با همکاری جوامع محلی و بویژه سازمان‌های مردم‌نهاد هر منطقه به انجام برساند؛ چراکه با در نظر گرفتن کمبودهای این سازمان و با توجه به وسعت عرصه‌هایی که توسط این سازمان محافظت می‌شود، می‌توان دریافت که حراست از منابع طبیعی بخصوص کوهستان‌های کشور بدون مشارکت همگانی مردم امکان‌پذیر نیست.

مسعود منصور

معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور