موضوع به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی این روزها به شدت خبرساز شده و موجبات خشم کشورهای اسلامی و همچنین برخی دولت‌های اروپایی را نیز فراهم آورده است. سیدعطاءالله مهاجرانی دراین نوشتار به بررسی سرنوشت بیت‌المقدس پس از این تصمیم ترامپ پرداخته است که در ادامه، این مقاله را می‌خوانید:
بیت المقدس به یک معنا با جامعیتی که دارد، مهمترین شهر مقدس پیروان ادیان ابراهیمی، یهودیان و مسیحیان و مسلمانان جهان است. تاریخی پرماجرا و پیچیده در پس این نام بزرگ وجود دارد. صهیونیست ها و یا برخی یهودیان افراطی در باره بیت المقدس به دو موضوع اشاره می کنند:
یکم: بر اساس تورات، بیت المقدس سرزمینی است که یهوه خدای یهود به آنها هدیه داده است.
دوم: بیت المقدس پایتخت حکومت یهودیان بوده است.
بر این دو باور که هر دو قابل تشکیک جدی و نقد و ردّ هستند؛ – در این باره بعدا خواهم نوشتُ انشاالله-این استراتژی بنیان نهاده شده است که بیت المقدس که نام عبری آن اورشلیم است، بایستی پایتخت اسرائیل باشد. تقریبا تمامی رهبران اسرائیل از آغاز تا به امروز بر این نکته اصرار داشته وموضوع بیت المقدس را در مذاکرات صلح، موضوعی جداگانه و غیر قابل بحث مطرح کرده اند.
ایهود باراک تنها نخست وزیر اسرائیل بود که در مذاکرات صلح با یاسر عرفات که در سال ۲۰۰۰در کمپ دیوید به ابتکار بیل کلینتون برگزار شده بود، تا حدی نسبت به قدس شرقی انعطاف نشان داده بود؛ به همین دلیل مورد انتقاد شدید قرار گرفت. وزیر خارجه اش استعفا داد. بعدا خود ایهود باراک به عنوان فردی که رفتارش برخلاف امنیت اسرائیل است از سوی رهبر حزب اسرائیل بیتنا (اسرائیل خانه ما) متهم شد و در سال ۲۰۱۲اعلام کرد که از سیاست کناره گیری می کند.
دور گلد مشاور نتانیاهو، در کتاب « جنگ برای اورشلیم » در همان بخش نخست، به تندی از ایهود باراک انتقاد کرده است. وی را به عنوان کسی که سلوکش و مواضعش بر خلاف مرشدش، اسحاق رابین بوده است، شماتت می کند. به ایهود باراک یاد آوری می کند که اسحاق رابین درست یک ماه قبل از ترورش، در ماه اکتبر ۱۹۹۵بیانیه ای منتشر کرد، مبنی بر این که بیت المقدس باید به عنوان پایتخت یکپارچه و غیر قابل تقسیم اسرائیل باقی بماند.
نمایندگان سنای امریکا ـ در حقیقت لابی اسرائیل که پشت صحنه را هم در سنا و هم در کنگره تدارک می کند- سناتور جمهوریخواه باب دال و سناتوردموکرات توم داشل، پیشنهادی به سنا دادند که با رای موافق اکثریت قاطع در سال ۱۹۹۵تصویب شد. مصوبه تاکیدی بر یکپارچه بودن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل بود. گویی سناتور ها در یافته بودند که بیل کلینتون در طرح صلحش به تقسیم بیت المقدس می اندیشید. برای ممانعت دو اقدام متوازی صورت گرفت. یکم: مصوبه سنا و دوم، افشای ماجرای مونیکا لوینسکی که به کتابخانه کاخ سفید به عنوان داوطلب افتخاری نفوذ داده شده بود.ماجرای لوینسکی در سال ۱۹۹۵بود .
از آن تاریخ تا ترامپ، شارون و نتانیاهو و دیگر رهبران احزاب اسرائیلی به ویژه رهبران رادیکال و افراطی مثل ایگور لیبرمن، بر همین موضوع پای فشرده اند. موضوع جدیدی به عنوان طرح دولت یهودی اسرائیل به میان آمد. به صراحت گفتند که فلسطینی ها اگر می خواهند فلسطینی باشند باید از اسرائیل بروند و یا اینکه به عنوان شهروند اسرائیلی، در جامعه یهودی هضم و حذف شوند. امیل حبیبی رمان نویس بزرگ فلسطینی ماجرای این هویت زدایی و ترویج و یا تزریق هویت جدید را بسیار هنرمندانه در رمان «المتشائل» آورده است.
جورج بوش پسر، در۱۴آوریل ۲۰۰۴نامه ای برای شارون نخست وزیر اسرائیل نوشت. در این نامه بر دو نکته تاکید جدی شده است. امنیت اسرائیل و دولت یهودی اسرائیل. متن نامه در بخش پیوست های کتاب دور گلد منتشر شده است. (۱)
دولت ها و احزاب اسرائیل در کنار جریان سیاسی و شکل دهی صورت بندی حقوقی، مانند مصوبه سنای آمریکا، دروجه اجرائی و عملیاتی و به اصطلاح بر روی زمین، در بیت المقدس، برنامه ی مختلفی را اجرا کرده اند تا بیت المقدس هویت عربی فلسطینی اش محو شود. در سال ۲۰۱۰این موضوع توسط برخی رسانه های فلسطینی و پژوهشگران و نویسندگان فلسطینی مطرح شد که اسرائیل در صدد « تهوید قدس» است. یعنی پروژه یهودی سازی قدس٫ این موضوع را پنج سال پیش با دوست فلسطینی و وزیر فرهنگ سابق فلسطین یاسر عبد ربّه مطرح کردم. از تفصیل ماجراهایی که او تعریف کرد؛ دودم به سر بر آمد زان آتش نهانی !
در سال ۲۰۱۴، نویسنده لبنانی و سردبیر النهار سرکیس نعوم مقاله ای بسیار مهم در ۲۰نوامبر منتشر کرد، عنوانش همین یهودی کردن قدس بود. در یک برنامه با جزئیات تمام، اسرائیل می کوشد تا تمام فلسطینی های قدس‌، اشخاص و خانه ها، زمین ها و باغ ها و مزارع بایستی گام به گام حذف شوند. به عنوان نمونه نعوم در مقاله اش نوشته که تا ۲۰۱۴، حدود هزار خانه فلسطینی‌ها ویران شده است. در فیلم ها دیده اید جرثقیل ها به سوی خانه‌ها حرکت می کنند و با ضربه هایی مثل پتکی بزرگ بر سقف خانه می کوبند. یا بلدوزر ها دیوار ها را خراب می کنند. مردان و زنان فلسطینی در کنار ویرانه ها به خانه هایشان نگاه می کنند.شهرداری قدس به بهانه طرح هایی که دارد، رابطه باغداران و کشاورزان فلسطینی را با زمین هایشان قطع می کند. می خواهند برای ساخت خانه ای مجوز بگیرند، نمی دهند. تکه زمینی عاطل می ماند. بعداً شهرداری به جریمه این که چرا زمین مدتی عاطل مانده است، زمین را تصرف می کند. در یک کلام طرح این بوده و هست که تا سال ۲۰۲۰قدس کاملا هویتی یهودی پیدا کند.
بیانیه ترامپ و اعلام انتقال سفارت آمریکا به قدس، در واقع این طرح را جهانی کرد و بر آفتاب افکند. پرسش اصلی این است که آیا سرنوشت قدس به همین آسانی رقم خواهد خورد؟ همان گونه که در سال ۱۹۶۷قدس شرقی اشغال شد. در سال ۲۰۱۷اشغال تاریخی و حقوقی و سیاسی قدس کامل شده است؟ روزنامه یدیعوت آهارانوت روز- جمعه ۸دسامبرر ویژه نامه ای دارد، در باره بیانیه ترامپ. عکسی از ارتش اسرائیل متن دو صفحه را پوشانده است، ترامپ با کلاهخود اسرائیلی در میان ارتشیان اسرائیل است. عنوان صفحه چنین است: آزادی اورشلیم!
آیا این آزادی پایان ماجرای قدس است و یا آغاز دیگری است ؟
اگر در این پنجاه سال، از ۱۹۶۷تا ۲۰۱۷، شش اتفاق مهم نیفتاده بود، ترامپ و نتانیاهو می توانستند، نفسی تازه کنند که: تمام شد! اما:
یکم، جنگ تابستان ۲۰۰۶اسرائیل با حزب الله و لبنان
دوم،جنگ ۲۰۰۸-۲۰۰۹با حماس
سوم،جنگ ۲۰۱۲با حماس
چهارم، شکست داعش در عراق در ۲۰۱۷
پنجم،شکست داعش در سوریه در۲۰۱۷
ششم،شکست کودتای علی عبدالله صالح در یمن در ۲۰۱۷،
یادمان باشد که ژنرال شائول موفاز به عنوان مشاور نظامی در این کودتا – می گویند!- نقش داشته است.
در واقع ما با خاورمیانه جدیدی رویارو هستیم. نه خاورمیانه ای که شیمون پرز در کتاب « خاورمیانه جدید» خود، آرزو می کرد. (۲)
و نه آن خاورمیانه جدیدی که کندی رایس صدای درد های زایمانش را در بمباران های لبنان در تابستان ۲۰۰۶می شنید! آن خاورمیانه جدید متولد نشد! خاورمیانه جدیدی متولد شده و خواهد بالید که مرکز و محورش مقاومت است.هزار باده ناخورده در رگ تاک است و
به صبر کوش تو ای دل که حق رها نکند
چنین عزیز نگینی به دست اهرمنی !
***********
*پی نوشت:
(۱)- Dore Gold, the fight for Jerusalem, Regnery publishing, inc, Washington 2007, p 315-317
(2)-Shimon Peres, the new Middle East, Henry Holt, New York,1993