بهناز قاسمی
وزير جهاد‌كشاورزي بدون اشاره به فروش خاك ايران به كشورهاي عربي حاشيه خليج‌فارس از بي‌توجهي به حفاظت از خاك ابراز نارضايتي كرد و گفت: متأسفانه وضعيت حفاظت از منابع عظيم خاك در كشور مناسب نيست و در اين زمينه از نظر فرهنگ عمومي با بي‌توجهي به اين نعمت تجديدناپذير مواجه هستيم؛ چراكه بدون هيچ بهايي در اختيار همه قرار مي‌گيرد.
بازار خاك از پرسودترين بازارهاي دنيا و ارزش آن بيش از هر كالاي اقتصادي است. اين کالای با ارزش كه توليد يك سانتيمتر مربع آن، بيش از 500 سال زمان مي‌برد، در بازار منطقه خاورميانه مشتريان زيادي دارد، سال‌هاست كه سودجويان در شهرهاي جنوبي كشور به بهانه توليد سيمان، خاك كشور را به كليكر تبديل و بار كشتي كرده و به كشورهاي عربي حاشيه خليج‌فارس صادر مي‌كنند. البته با رسانه‌اي شدن اين موضوع ظاهراً صادرات خاك كشور كاهش يافته، اما متوقف نشده است.
روز گذشته در مراسم بزرگداشت روز جهاني خاك، وزير جهاد‌كشاورزي از بي‌توجهي به عوامل فرسايش خاك سخن گفت و رئيس منتقد سازمان محيط‌زيست كه همواره به بهانه كمبود آب و فرسايش خاك مخالف افزايش توليد محصولات كشاورزي بوده از قانون برنامه ششم انتقاد كرده و آن را تحميلي دانست. محمود حجتي در مراسم بزرگداشت روز جهاني خاك اظهار كرد: اگر ارزش خاك بيشتر از آب نباشد، كمتر از آن نيست، اما متأسفانه آنطور كه بايد به خاك توجه نمي‌شود. وي از توجه و پشتيباني مقام معظم رهبري تقدير و تصريح كرد: به‌رغم نارسايي‌هاي درآمدي و بودجه‌اي كشور، حمايت‌هاي خوبي از سوي رهبر معظم انقلاب و دولت دكتر روحاني در زمينه آب و خاك كشور شده است.
وي افزود: امروز بايد به اين مقوله در دو زمينه عرصه‌هاي توليدي و حفاظت از فرسايش و آلودگي توجه كرد كه در اين زمينه طرح‌هايي مانند كشاورزي حفاظتي و غيره در دستور كار قرار گرفته است. وزير جهاد‌كشاورزي با بيان اينكه استفاده از آب‌هايي كه از دسترس خارج مي‌شوند، براي تقويت و تغذيه سفره‌هاي زيرزميني در دستور كار قرار گرفته است، گفت: در برخي مقاطع با دور زدن قوانين و مقررات، بخشي از اين منبع عظيم از دست مي‌رود و همانطور كه كارشناسان معتقدند بخش عظيمي از فرسايش بادي و خاكي آب به خاطر بي‌توجهي‌هاي بشر است كه با بهره‌برداري‌هاي بيش از حد و غيراصولي باعث از بين رفتن پايداري و پوشش گياهي مناسب خاك مي‌شود. حجتي تأكيد كرد: طرح‌هايي مانند مقابله با ريزگردها، بيابان‌زدايي، پوشش گياهي، حفاظت از خاك و عرصه‌هاي طبيعي، آبخيزداري و... از اولويت‌هاي مهم و پيش روي وزارت جهاد‌كشاورزي است كه در دستور كار اين وزارتخانه و دولت قرار گرفته و به عنوان طرح‌هاي اقتصاد مقاومتي نيز به تصويب رسيده است.
حمله به كشاورزي و برنامه ششم
در اين مراسم كه رئيس سازمان محيط‌زيست سخن مي‌گفت، برنامه ششم را كه در دولت يازدهم نوشته شده است، تحميلي خواند و ادعا كرد: از بالا تحميل مي‌شود كه چقدر بايد توليد (محصولات كشاورزي) كنيم بدون اينكه توجه شود ظرفيت چقدر وجود دارد.
عيسي كلانتري اظهار كرد: در گذشته 15 تا 20 ميليون نفر جمعيت در كشور داشتيم و هرچه خواستيم آب و خاك را استفاده كرديم، اما با افزايش جمعيت نيازها اضافه شد كه آن چيزي كه بي‌ارزش بود ارزش پيدا كرد و در مواردي مانند خاك به بحران رسيديم و در آب از بحران گذشته‌ايم. اكنون جمعيت به 80 ميليون نفر رسيده است و براي خيلي‌ها شايد نحوه استفاده از منابع محدود مهم نباشد. رئيس سازمان محيط‌زيست تصريح كرد: قوانين تحميلي مانند برنامه ششم خارج از ظرفيت‌هاي موجود تحميل شده است و اين برنامه با امكانات موجود در كشور سازگار نيست، بنابراين خارج از پايداري منابع استفاده مي‌كنيم.
وي تصريح كرد: وقتي كه نياز به گوشت بيشتر داريم تعداد دام‌ها را افزايش مي‌دهيم و با اين كار پوشش گياهي از بين مي‌رود و در نتيجه آن خاك نيز از بين خواهد رفت و آب باران ديگر در سنگ مادر نفوذ نمي‌كند، جنگل ضعيف مي‌شود، درختان خشك مي‌شوند و يك رفتار نادرست به‌طور زنجيره‌وار همه چيز را بر هم مي‌ريزد و با محيط‌زيستي مواجه مي‌شويم كه از همه نظر تجديدناپذير است؛ در اين محيط‌زيست يوزپلنگ از بين مي‌رود و بعد به‌دنبال پروژه‌هاي نژاد مي‌رويم. كلانتري تصريح كرد: ما از پايه درباره مسائل زيست‌محيطي مشكل داريم و وقتي از اول اصول را زير پا مي‌گذاريم تا آخر ديوار كج مي‌شود.
رئيس سازمان محيط‌زيست افزود: بايد مشخص شود كه چقدر آب و خاك و ظرفيت داريم و در نهايت محيط‌زيست تخريب مي‌شود، اما از بالا به ما تحميل مي‌كنند كه به چه‌اندازه توليد كنيم و نگاه نمي‌كنند كه چقدر ظرفيت داريم. وي افزود: اين نسل يكي از بدترين نسل‌هاي سرزمين است و چيزي براي نسل‌هاي بعد باقي نگذاشته است و معلوم نيست كه آيندگان درباره ما چگونه قضاوت مي‌كنند. بايد به وظايف خود عمل كرده و امكانات تجديدپذير را تجديدناپذير نكنيم و حقوق‌هاي نسل آينده را باقي بگذاريم. رئيس سازمان محيط‌زيست در خطاب به شخصي كه به نظر مي‌رسيد محمود حجتي، وزير جهاد كشاورزي باشد، اظهار كرد: آيا هرچه سياستگذاري مي‌شود و خواسته مي‌شود بايد تسليم شويم، به چه‌قيمتي؟!
وي گفت: خاك مانند آب دارد به‌سمت ورشكستگي مي‌رود و با ايجاد سازمان جديد، افزايش بودجه يا ايجاد وزارت خاك و جنگل مشكلات برطرف نمي‌شود. رئيس سازمان محيط‌زيست گفت: بايد در ابتدا فرهنگ را درست كنيم و بگوييم اي مردم ظرفيت‌هاي اين كشور محدود است و با اين حجم استفاده از ظرفيت‌ها نمي‌توانيم براي نسل‌هاي آينده چيزي باقي بگذاريم. كلانتري افزود: هي نگوييم ما كشور بزرگي هستيم! منابع ما محدود است، باقيمانده نيازمان را بايد وارد كنيم و در صورتي كه قصد افزايش جمعيت داريم اين افزايش جمعيت بايد منوط به واردات باشد.