بسیاری طی چند روز گذشته با نگرانی پرسیده اند" تصمیم رئیس جمهورترامپ در اعلام بیت المقدس یکپارچه به عنوان پایتخت اسرائیل چه عواقبی به دنبال خواهد داشت؟". یافتن پاسخی روشن برای این سوال ساده نیست. اما نه به این دلیل که همه در برابر یک کارانجام شده قرار گرفته ایم.بلکه بیشتر به این اعتبار که بیش از درک چرایی تصمیم رئیس جمهور ترامپ،واکنش پایتخت های عربی ست که بر ابهام ها افزوده و جلب توجه می کند.همین ابهام به خودی خود توصیف کننده شرایطی ست که حتما به نفع فلسطینیان نیست. لطفا حیرت زده نشوید! رئیس جمهورترامپ ومشاوران امنیت ملی ایالات متحده با اطمینان از عدم واکنش موثر جامعه عرب، تصمیم خود که شورشی تمام عیار علیه قوانین بین المللی بود را بدون نگرانی اجرا کردند. به باور من نوع تصمیم رئیس جمهور ترامپ به خودی خود اتفاق نادری نیست،اما نشان میدهد رایزنی های 2 ماه گذشته کاخ سفید با متحدانی مانند مصر،عربستان و امارات نتایج ملموس و موفقی به دنبال داشته است. در نیویورک برخی منابع دیپلماتیک عرب شمال آفریقایی می گویند" کوشنر داماد و مشاور ارشد رئیس جمهوردر مذاکرات خاورمیانه، مسئول اصلی این هماهنگی موفق با هزینه ریاض و محوریت سیاسی تل آویو و قاهره وتا حدی اردن بوده است ولی امان ترجیح داده خود مستقیما وارد موضوع نشود و در حاشیه بماند".

برخی منابع خبری عربی در پاریس نیز تایید کرده اند" اواسط ماه اکتبر گذشته ملک سلمان در ملاقات با محمود عباس به او گفته "کشور مستقل فلسطین به 4 شرط می تواند تشکیل شود.1- فلسطینیان ازبخشی هایی از کرانه باختری چشم بپوشند.2- شهرک های اسرائیلی در کرانه باختری پا برجا بمانند.3-فلسطینی ها دیگر بیت المقدس شرقی را به عنوان پایتخت خود ندانند.4- آوارگان فلسطینی از حق خود برای بازگشت به اراضی فلسطینی صرف نظر کنند".روزنامه نیویورک تایمز نیز اوایل ماه نوامبر جاری اعلام کرد"محمد بن سلمان به رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین صراحتا گفته لازم است فلسطینیان از بیت المقدس به عنوان بخشی از پیش شرط مذاکرات صلح چشم پوشی کنند". اما یک دیپلمات ارشد عرب مقیم پاریس که مایل به افشای هویت خود نیست می گوید" رهبران عربستان به محمود عباس گفته اند "ریاض از مواضع ایالات متحده در مناقشه اسرائیل و فلسطینیان حمایت می کند.اگر او(محمود عباس) قادر به این همراهی نیست بهتر است به نفع صائب عریقات کناره گیری کند.اما درصورت همراهی کمک های سخاوتمندانه یی دریافت خواهد کرد."

رویترز نیز روز گذشته این خبر را تایید و اعلام کرد" پرنس محمد پیشنهاد کمکی 100 میلیون دلاری به عباس را داده است". این خبرگزاری اما مشخص نکرد محمود عباس این پیشنهاد را پذیرفته یانه؟. برخی منابع داخلی نزدیک به دفتر محمود عباس گفته اند اوبه پرنس محمد گفته " حتی اسرائیلی ها تاکنون چنین پیشنهاد هایی را مطرح نکرده بودند".اگر آنچه منابع خبری و دیپلماتیکی گفته اند صحت داشته باشد - که ظاهرا دارد - اکنون چرا باید ازتصمیم رئیس جمهور ترامپ متعجب شویم!؟در حالی که خود اعراب زمینه ساز آن بوده اند.پذیرش مسئولیت وعواقب تصمیم رئیس جمهور توسط عربستان نشان میدهد ریاض آگاهانه و به تنهایی مسئولیت اجرای سیاست خاورمیانه یی ایالات متحده را به عهده گرفته و هزینه های آن را هم پرداخت خواهد کرد. سیاستی که اسرائیل را به واقعیتی فراتر از مسئله بحران فلسطین در منطقه خاورمیانه مطرح و پذیرفتنی می کند.در این میان فلسطینیان تنها 2 راه پیش رو دارند. نخست تداوم وضعیت فعلی و ادامه هراز چند گاه انتفاضه . دوم ،پذیرش نفی هویت تاریخی و مکانی خود با پذیرش طرح عربستان ودر مقابل دریافت کمک و افزایش رفاه!!.حال با توجه به اینکه طرح عربستان حتی نافی قطعنامه های 194 و242 سازمان ملل است و عملا انضمام اراضی اشغالی سال 1967 توسط اسرائیل را به رسمیت می شناسد، آیا پروژه مشترک عربستان - اسرائیل با همکاری مصر به نتیجه مطلوب خواهد رسید؟.نمی دانم!،به ویژه که در این طرح موضوع تشکیل کشور مستقل فلسطینی در اراضی 1967 برخلاف نظرتنش آفرین ملک سلمان برای همیشه از بین خواهد رفت. چنین پروژه یی عملا وجود یک دولت با بلوک خالص یهودی در اسرائیل را به رسمیت خواهد شناخت که فلسطینیان به مثابه مردمی انضمامی درساختار اجتماعی آن حضوری حاشیه یی خواهند داشت. مشخص نیست ضمانت موفقیت چنین پروژه یی دقیقا چقدر است؟. اما با درک شرایط مشابه تاریخی و تجربی ما ونیز با استانداردهای موجود، این موفقیت به این دلیل که واقعیات قطعی را در نظر نگرفته شانس زیادی نخواهد داشت.از طرفی مسئله این است که حضور و فعال بودن برخی دولت های عربی با محوریت عربستان در نفی هویت فلسطینیان و موضوع اراضی اشغالی (که هردو موضوعاتی محوری در سازمان ملل هستند) ممکن است صورت نهایی ماجرا به گونه یی دیگر که فعلا نمی دانیم چیست رقم بخورد.این می تواند احتمالا به معنای افزایش خشونت ها در منطقه باشد، با این تفاوت که اسرائیل در مقابله با بحران های پیش رو دیگر تنها نیست وبرخی دولت های عرب با محوریت عربستان را در کنار خود دارد.مسئله این است و نه چیز دیگر!.matinmos@gmail.com