بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس روز گذشته برای دیدار و رایزنی با مقامات جمهوری اسلامیایران وارد تهران شد. جانسون در نخستین برنامه کاری خود با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود در ساختمان وزارت خارجه دیدار و رایزنی کرد. بوریس جانسون در این دیدار با اشاره به اینکه برجام از اهمیت و ارزش بالایی برای انگلستان برخوردار است، بر تعهد این کشور بر اجرای کامل آن تاکید کرد. وزیر امور خارجه انگلستان همچنین خواهان گسترش همکاری ها و روابط و نیز تداوم رایزنی ها با جمهوری اسلامیایران شد. رییس دستگاه دیپلماسی بریتانیا در ادامه نخستین روز اقامت خود در ایران با رییس مجلس و دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان دیدار کرد. بوریس جانسون در دیدار با علی شمخانی با اشاره به ضرورت تلاش بیشتر برای حل و رفع مشکلات و موانعی که در مسیر اجرای کامل تعهدات برجام به ویژه در بخش مبادلات مالی و روابط بانکی وجود دارد اظهار کرد: برجام توافقنامهای چند جانبه و بینالمللی است که اجرای کامل آن به نفع صلح و ثبات جهانی است. وزیر امور خارجه انگلیس با تاکید بر مخالفت لندن با تصمیم ایالات متحده آمریکا در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسراییل و انتقال سفارت خود به این شهر افزود: اقدامات یکجانبه دستیابی به صلح را دشوار میکند. جانسون خاطرنشان کرد: انگلیس تصمیمیبرای انتقال سفارت خود به قدس ندارد.
در حالی که نشریه های بریتانیا مساله نازنین زاغری، زندانی دو تابعیتی ایرانی انگلیسی را مهمترین هدف سفر رییس دستگاه دیپلماسی انگلیس عنوان میکنند؛ رایزنی در خصوص تحولات بینالمللی، تعاملات دو جانبه به ویژه روابط مالی و بانکی از جمله مهمترین محورهای مذاکراتی اعلام شده از سوی وزرای امور خارجه دو کشور است. نازنین زاغری ـ راتکلیف در خرداد 95 در جریان سفری که به ایران داشت، به اتهام دست داشتن در فعالیتهای ضد نظام بازداشت و پس از محاکمه در دادگاه به پنج سال حبس محکوم شد. البته به نظر میرسد جانسون که به دلیل اظهار نظری در خصوص وضعیت نازنین زاغری چندی پیش از سوی سیاستمداران، خانواده زاغری و افکار عمومیبه شدت تحت فشار قرار گرفته بود، تلاش کند تا ضمن رایزنی با مقامات جمهوری اسلامیایران پرونده نازنین زاغری را نیز محور گفتوگوها قرار دهد. گمانه ای که با دیدار وزیر امور خارجه انگلیس با پادشاه عمان پیش از سفر به تهران شدت گرفت. بوریس جانسون چندی پیش در یک جلسه در کمیته روابط خارجی پارلمان انگلیس گفت که نازنین زاغری، شهروند ایرانی ـ انگلیس در زمان سفرش به تهران به جوانان آموزش خبرنگاری داده است. این در حالی است که خانواده زاغری و مقامات لندن پیشتر مدعی بودند وی تنها برای دیدار با اعضای خانوادهاش به ایران سفر کرده بود. این اظهارات وزیر امور خارجه انگلیس درباره واقعیت و انگیزههای سفر نازنین زاغری به ایران با واکنشهای تند رسانههای انگلیسی و خانواده این شهروند دو تابعیتی مواجه شد. آنها تاکید داشتند که صحبتهای جانسون وضعیت محکومیت زاغری را با مشکل مواجه خواهد کرد.
موضوع مهم دیگر که میتواند از اهداف سفر رییس دستگاه دیپلماسی بریتانیا به تهران باشد، موضوع یکی از طولانیترین اختلافات حقوقی ایران و انگلیس است. چندماه پیش همزمان با مطرح شدن سفر وزیر خارجه بریتانیا ، بحث پرداخت مطالبه 450 میلیون پوندی انگلستان به ایران از سوی رسانه های دو کشور مطرح و مورد تایید مسئولان دو کشور قرار گرفت. در سال های 1974 و 1976 حکومت محمد رضا شاه پهلوی با شرکت تسلیحاتی خدمات بین الملل نظامی(IMS ) انگلیس که به وزارت دفاع بریتانیا وابسته است ، دو قرارداد امضا میکند که براساس یکی از این قراردادها بریتانیا متعهد میشود 1500 تانک چیفتن را به ارتش ایران تحویل دهد. تا سال پیروزی انقلاب حدود 185 تانک را به ایران تحویل میدهند؛ اما بعد از انقلاب اسلامیانگلستان به عمده تعهدات خود پایبند نمانده و 1315 تانک باقی مانده، به دست ایران نمیرسد و بر اساس برخی اخبار منتشر شده این تانکها به صدام حسین فروخته میشوند. در این سالها تهران این پرونده را رها نکرده و به طرق مختلف آن را پیگیری کرده است. در سال 2009 میلادی اتاق بینالمللی بازرگانی انگلستان و ایران درارتباط با پرونده (IMS ) به دادگاه میروند، اما از این جلسه نتیجه مشخصی حاصل نمیشود و انگلیسیها ادعا میکنند که ایران پس از انقلاب این قرارداد را لغو کرده است. با وجود این ادعا در سال 2001 دادگاه لاهه به نفع ایران رای داده و براساس این رای لندن موظف شد بدهی و خسارات ناشی از آن را پرداخت کند اما دادگاه انگلستان برای اجرای این حکم تصویب کرد که برای پرداخت کامل این بدهی از سوی شرکت (IMS ) تعیین مبلغ قطعی ضروری است. در همین راستا این دادگاه طرف انگلیسی را ملزم به سپرده گذاری مبلغی در حدود 380 میلیون دلار در صندوق دادگاه به عنوان تضمین کرد که این کار انجام شد. با این وجود آنها تحریم های اعمال شده از سوی اتحادیه اروپا علیه ایران را عاملی بر سر راه پرداخت این پول دانستند. به باور بسیاری از صاحبنظران سیاسی شدن این پرونده مالی مانع از حل و فصل سریع آن شد، با این حال ایران در این مدت تلاش کرد تا به دور از مناسبات سیاسی این پرونده را حل کند. در سال 2009 دادگاه با صدور حکمیمبلغ پرداختی از سوی انگلیس به ایران را تعیین کرد ، اما تیرگی روابط سیاسی بین تهران و لندن و تحریم های هستهای بار دیگر بر پرداخت مطالبه ایران سایه انداخت و تصویب قطعنامه 1929 شورای امنیت در سال 2010 و پایهگذاری نظام جدیدی از تحریمهای گسترده شورای امنیت علیه ایران هم مزید بر علت شد و شاهد بودیم که اجرای این حکم تا سال 2012 به تاخیر افتاد. در این سال بانک مرکزی که دریافت کننده رسمی مبلغ این مطالبه بود هم به لیست تحریمهای اروپا اضافه شد و طرف انگلیسی هم به همین بهانه عملا از اجرای این حکم دادگاه برای انتقال بدهی به ایران سر باز زد. با اجرایی شدن برجام و برداشته شدن تحریمهای بانک مرکزی در سال 2016 ایران خواستار پرداخت کامل بدهی از سوی انگلستان شد. بازگشایی سفارت این کشور در تهران و ارتقای روابط دیپلماتیک دو کشور درسطح سفیر و پذیرش پرداخت بدهی از سوی انگلستان احتمال پرداخت غرامت بریتانیا به تهران یا تسهیل این امر را در سفر وزیر خارجه انگلستان به تهران تقویت کرده است.
سفر رییس دستگاه دیپلماسی بریتانیا به ایران جانسون:
با تصمیم آمریکا در انتقال سفارت به قدس مخالفیم
صاحبخبر -
نظر شما