بدن ما انسان ها برای تولید ویتامین Dبه نور خورشید نیاز دارد. با مهاجرت انسان ها از آفریقا به کشورهای شمالی که برای تولید مقدار کافی ویتامین Dدر بدنشان به میزان لازم نور خورشید دریافت نمی کردند، بدن آن ها طوری تکامل پیدا کرد که رنگدانه ملانین حفاظتی کمتری بسازد. این رنگدانه جلوی تابش های فرابنفش (UVA)را می گیرد و از آسیبی که به پوست می زند جلوگیری می کند.
در پوست مردمان روشن پوست به جای ساخته شدن ملانین به طور مداوم فقط مقدار کمی از این رنگدانه تولید می شود، مگر این که خود پوست آسیبی از برخورد اشعه فرابنفش به پوست را شناسایی کند. در این صورت شروع به ساختن ملانین بیشتری می کند و حدود سه روز طول می کشد تا ملانین تولید شود. بنابراین اگر مدت قرارگیری در معرض خورشید پیش از این که تغییر رنگ ایجاد شود زیاد باشد، دچار آفتاب سوختگی می شویم.
ما نمی ‌توانیم تابش پرتو فرابنفش بر پوست خود را حس کنیم و تنها اثر آن وقتی است که بعد از مدتی متوجه می‌ شویم که پوست‌ ما سوخته است. به همین دلیل حتی در مناطقی که آب و هوای گرم ندارند، ممکن است آفتاب ‌سوخته شویم.
برنزه شدن فرایندی است که در آن رنگ پوست انسان تیره، قهوه ‌ای یا به اصطلاح برنزه می ‌شود. این فرایند معمولاً بر اثر قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش نور طبیعی خورشید انجام می ‌شود یا با استفاده از روش ‌های مصنوعی مانند استفاده از لامپ ‌های سولاریوم که برای برنزه کردن پوست ساخته شده ‌اند. بر خلاف تصور عمومی برنزه شدن پوست باعث نمی ‌شود که پرتوهای آسیب‌ زا در نور خورشید آسیب کمتری به پوست برسانند. برنزه شدن در واقع نشانه آن است که پوست بدن آسیب دیده است و سعی می‌ کند با این تغییر رنگ از خودش محافظت کند.
ما با برنزه کردن پوستمان در واقع به آن آسیب می زنیم؛ زیرا وقتی خود را برنزه می کنیم، فوراً مقدار اندکی تأثیر برنزه شدن در پوست ما ایجاد می شود، چون اشعه UVAکه طول موج بلندتری دارد به ملانین آسیب وارد می کند و سبب می شود که با اکسیژن ترکیب شود. این سبب تیره تر شدن آن می شود. ولی بیشتر برنزگی پوست ناشی از افزایش تولید ملانین است که این امر مدت بیشتری طول می کشد.
رنگ پوست ما بدون ملانین شبیه به رنگ درون دهان است. رنگ صورتی درون دهان ناشی از رنگ خون جریان یافته در مویرگ های ظریف و نیز انتشار نور توسط سلول های پوستی است. اگر قرمزی خون نبود، این سلول ها سفید دیده می شدند. از ترکیب قرمزی خون و سفیدی
سلول‌ها، رنگ صورتی پدید می آید.
دستگاه سولاریوم نیز عوارض زیادی دارد و به هیچ عنوان استفاده از سولاریوم برای برنزه کردن پوست توصیه نمی ‌شود.استفاده از سولاریوم با تولید امواجی که دارد باعث افزایش رنگدانه‌ های پوست شده و پوست را تیره ‌تر می ‌کند.
سوختگی‌هایی شبیه آفتاب سوختگی و ضایعات تاول مانند از عوارض استفاده از این دستگاه است.
اشعه فرابنفش به چند طریق به پوست صدمه می زند. این اشعه رشته DNAرا در هم
می‌شکند و به همین خاطر هم باعث بروز سرطان می‌شود. محصولات ناشی از تخریب DNAسبب فعال شدن فرایند برنزه شدن پوست می شوند. در نتیجه امکان ندارد که بدون صدمه زدن به پوست و افزایش احتمال ابتلا به سرطان به پوست برنزه شده برسیم. ولی خورشید علاوه بر DNAبه پروتئین هایی که سبب انعطاف پذیری پوست می شوند نیز آسیب وارد می کند. در نتیجه پوست خشک و چروکیده می شود که به این تغییر «پیری زودرس» می گویند، چرا که باعث می شود افرادی که زیاد در معرض نور آفتاب قرار دارند نسبت به افرادی که نور خورشید کمتری دریافت می کنند پیرتر به نظر برسند.
*رزیتا ابراهیمی

code