پایگاه خبری 'دویچه وله' عربی روز شنبه با انتشار مقاله ای به قلم 'محی الدین حسین' نوشت: با وجود آنکه 'بنیامین نتتانیاهو' نخست وزیر رژیم صهیونیستی گفته بود که کشورهای بسیاری از تصمیم ترامپ در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل پیروی می کنند اما به دنبال این اقدام بسیاری خواستار انتفاضه ای جدید در فلسطین شدند و این تصمیم تنها تایید نسبی جمهوری چک را در پی داشت و وزارت خارجه آن با صدور بیانیه ای اعلام کرد که جمهوری چک، قدس غربی را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت می شناسد و در همان زمان تاکید کرد که قدس پایتخت دولت آینده فلسطین نیز هست.
اما پر واضح است که تصمیم ترامپ برخی بازیگران منطقه ای را در موقعیتی سخت و در دو راهی ادامه تایید آمریکا به عنوان شریکی قدرتمند و فشار افکارعمومی مخالف با رژیم صهیونیستی قرار داده است.
*عربستان سعودی و میدان مین
با وجود آن که عربستان هم پیمان دیرینه ایالات متحده محسوب می شود، دیوان پادشاهی عربستان با صدور بیانیه ای اقدام ترامپ را نامسئولانه و غیرقابل توجیه اعلام کرد. روزنامه اسرائیلی ها آرتص هم نوشت که 'بن سلمان' ولیعهد عربستان در موقعیتی سخت قرار گرفته است و فرایند صلح میان رژیم صهیونیستی و فلسطینیان یک میدان مین برای ولیعهد عربستان محسوب می شود.
این روزنامه اسرائیلی افزود: به نظر می رسد راهی طولانی پیش روی بن سلمان است که ناگزیر باید از آن عبور کند تا بتواند سیاست های خود را در خاورمیانه دیکته کند.
'جورجیو کافیرو' رئیس موسسه «Gulf State Analytics» معتقد است که ریاض می خواهد به اسرائیل نزدیک شود تا به کمک آن از نفود ایران در منطقه جلوگیری کند.
کافیرو در گفتگو با فرانس پرس تاکید کرد که سعودی ها تلاش می کنند از هر جنبش یا سکوتی در راستای حمایت از تهران – ونه ریاض - به عنوان پایتخت خاورمیانه که به دفاع از موضوع فلسطین می پردازد، جلوگیری کنند.
**مصر و واکنش محتاطانه
با وجود آن که 'عبد الفتاح السیسی' رئیس جمهور مصر هشدار داده بود که انتقال سفارت آمریکا به قدس شرایط را پیچیده می کند اما بسیاری از سیاستمداران مصری خواستار اتخاذ مواضعی سختگیرانه تر در قبال تصیمیم رئیس جمهور آمریکا بودند حتی برخی از آن ها قاهره را به حمایت از رژیم صهیونیستی متهم کرده و افزودند که مصر اکنون به جای حمایت از فلسطین به قراردادهای اقتصادی توجه می کند.
در همین راستا 'خالد علی' کاندیدای احتمالی ریاست جمهوری مصر در بیانیه خود گفت : ' مصر به جای توجه به عادی سازی روابط و همکاری اقتصادی، باید از مردم فلسطین در رسیدن به راه حلی عادلانه حمایت کند'.
در همین راستا 'محمد کامل السید' استاد علوم سیاسی در دانشگاه قاهره در گفتگو با فرانس پرس تاکید کرد که با وجود دعوت برخی سیاستمداران مانند 'حمدین صباحی' به بستن سفارت آمریکا و اسرائیل در مصر و دعوت های الازهر به یک انتفاضه جدید، نباید تغییراتی مهم در روابط رسمی واشنگتن و هم پیمانانش انتظار داشته باشیم.
گفتنی است که مصر از سال 2011 میلادی پس از برکناری دو رئیس جمهور، از بحران اقتصادی رنج می برد و واشنگتن سالانه 1.3 میلیارد دلار به قاهره کمک می کند.
*اردن و دعوت های بی سابقه به تظاهرات
اردن در پی تصمیم ترامپ، به شکلی بی سابقه و برای اولین بار مردم خود را به تظاهرات و مقابله با این تصمیم فراخواند.
پادشاه اردن پیشتر تاکید کرده بود که کشورش از حقوق تاریخی و قانونی فلسطینیان به طور کامل حمایت کرده و در تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی با پایتختی قدس شرقی تلاش می کند.
در همین راستا 'عریب الرنتاوی' مدیر مرکز مطالعات استراتژیک قدس در گفتگو با فرانس پرس گفت : ' تصمیم ترامپ بر مشروعیت دینی حکومت اردن تاثیر خواهد گذاشت به ویژه آن که این کشور پس از معاهده صلح با اسرائیل در سال 1994 میلادی بر مقدسات اسلامی شهر قدس نظارت دارد.
*واکنش شدید ایران و ترکیه
به بسا شدیدترین مواضع مخالف از سوی ایران و ترکیه باشد به طوری که ایران ضمن آن که تصمیم ترامپ را به شدت محکوم کرد، به وقوع انتفاضه ای جدید هشدار داد. وزارت خارجه ایران نیز با صدور بیانیه ای اعلام کرد که تصمیم تحریک آمیز و نامعقولانه ایالات متحده آمریکا باعث تحریک مسلمانان، شعله ور شدن آتش انتفاضه ای جدید، تشدید تندروی و رفتارهای خشم آلود و خشونت آمیز بیشتر خواهد شد.
'رجب طیب اردوغان' رئیس جمهور ترکیه نیز ضمن محکومیت انتقال سفارت آمریکا به قدس، هشدار داد که اتخاذ چنین تصمیماتی دنیا و به ویژه منطقه را به آتش می کشاند.
اردوغان با تاکید بر این که قدس خط قرمز مسلمانان است، به آمریکا هشدار داده بود که تا پایان به مبارزه با این تصمیم ادامه خواهد داد و حتی ممکن است روابط دیپلماتیک خود با رژیم صهیونیستی را نیز به پایان برساند.
روزنامه 'فرانکفورتر آلگمانیه' آلمان نیز در خصوص مواضع شدید ایران و ترکیه نوشت که تصمیم ترامپ مانعی برای ایران و ترکیه که مدافع منافع اسلامی قدس و فلسطین هستند، به شمار می آید.
*التزام آلمان و اروپا به تصمیمات بین المللی
تصمیم ترامپ با واکنش منفی و رد هم پیمانانش در ناتو نیز رو به رو شد. 'انگلا مرکل' صدر اعظم آلمان تاکید کرد که کشورش به قطعنامه سازمان ملل، متعهد است. 'فدریکا موگرینی' مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز هشدار داد که تصمیم ترامپ منطقه را به دوره هایی تاریک تر می برد و تمامی طرف ها را به خردورزی و عدم تنش دعوت کرد.
به نظر می رسد که اکثریت قریب به اتفاق بازیگران منطقه ای و بین المللی مخالف انتقال سفارت آمریکا به قدس هستند و واشنگتن در خاورمیانه تنها مانده است چرا که با این اقدام بخشی از درگیری های قدس شده است به ویژه آن که بسیاری شرکای آمریکا در پیمان ناتو شدت با آن مخالفت کرده و از عواقب تصمیم ترامپ نگران هستند چرا که ممکن است به فرایند صلح در خاورمیانه و تشکیل دو دولت مستقل آسیب بزند.
از دیدگاه جهان عربی اسلامی، بیم آن می رود که اقدام ترامپ هویت قدس را به عنوان مهد ادیان به طور کامل تخریب کرده و درگیری ها به جای سیاسی بودن رنگی ایدئولوژیک به خود بگیرند و این یعنی شکست اندیشه دموکراتیکی که کشورهای دنیا دم از آن می زنند.
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا روز چهارشنبه طی سخنانی در کاخ سفید، قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت و به وزارت امور خارجه آمریکا دستور داد که مقدمات انتقال سفارت این کشور از تل آویو را به قدس مهیا سازد. این اقدام رئیس جمهور آمریکا که برخلاف قعطنامه های سازمان ملل و نظر اکثر کشورهای دنیا از جمله متحدین آمریکا در اروپا و کشورهای عرب و اسلامی است، با واکنش منفی بسیاری از دولت های جهان روبه رو شده و تظاهرات متعددی در بسیاری از کشورهای جهان علیه این تصمیم ترامپ برگزار شده است.
خاورم**3224 ** 1064
مترجم: پرستو سعیدی