صاحب‌خبر - در جریان جنگ انگلستان با ایران بر سر هرات، نهم دسامبر 1856 (18 آذر) آن دسته از نیروهای انگلیسی که از هند عازم بوشهر شده بودند پای به گوشه ای از این بندر قدیمی ایران گذاردند که فاقد دفاع موثر بود. ورود آنان به بوشهر پس از گلوله باران شدن چندین روزه این شهر بندری، بندرگاه و سواحل اطراف آن توسط ناوگان اعزامی انگلستان صورت گرفته بود. بوشهر روزها گلوله باران می شد. با وجود پیاده شدن تفنگداران انگلیسی در ساحل بوشهر، مقاومت مردم معمولی در کوچه ها، خانه ها و حومه شهر ادامه داشت به عبارت دیگر؛ تعرّض انگلیسی ها به منطقه بوشهر به آسانی خوزستان نبود و تصرف آن تا یکم ژانویه 1857 تکمیل نشد. دولت لندن پس از چند اخطار که ایران شهر هرات و مناطق تاجیک نشین غرب افغانستان امروز را واگذار کند، یکم نوامبر 1856 به دولت تهران اعلان جنگ داده بود و شش روز بعد نیروهای انگلیسی مستقر در هند با سی کشتی نیروبر و هفت رزمناو عازم جنگ با ایران شدند. این نیرو مرکب از چند لشکر انگلیسی ـ هندی و گروهانهای مهندس و مین گذار بود که در مدرس و بمبئی بودند. این عملیات را سرلشکر «سر جیمز آوت رام» طرح‌ریزی و فرماندهی می‌کرد.
این اعلان جنگ و متعاقب آن لشکرکشی درپی بی اعتنایی تهران به اخطارهای انگلستان که نیروهای نظامی خودرا از هرات و غرب افغانستان خارج سازد صادر شده بود. انگلیسی ها که نگران پیشروی روسها [در اجرای آرزوی پتر کبیر] تا خلیج فارس و اقیانوس هند بودند پس از امضای یک قرارداد آشتی و پُر از وعده و وعید با دوست محمد خان (پشتون) در سال 1855 در پیشاور، سیاستشان را بر این پایه قراردادند که هرگز امکان تحقّق توصیه پتر کبیر به روس ها داده نشود و نخستین گام، ایجاد یک افغانستان [اسما] مستقل ولی تحت نفوذ لندن که حایل میان متصرفات آسیایی روسیه و هندوستان انگلستان باشد و نیز تضعیف هرچه بیشتر استعداد نظامی دولت تهران و بسط فساد دولتی در ایران بود. به باور مورخان، انگلیسی‌ها در تعقیب همین سیاست در دسامبر 1952 و زمانی که هنوز آیزنهاور رئیس جمهور منتخب آمریکا بود با اصرار به او قبولاندند که دولت مصدق باید به هر ترتیب و هرچه زودتر برکنار شود و استدلال کرده بودند که بقاء این دولت به روی کار آمدن هواداران مسکو در ایران منجر خواهد شد و اگر ایران در کنار مسکو باشد این دولت بر همه خاورمیانه نفتخیز و آسیای جنوبی مسلط خواهد شد و عرصه را بر بلوک غرب تنگ خواهد کرد و طرح جورج کِنان (محاصره شوروی و اقمارش ـContainment) عملا به اجرا در نخواهد آمد. مورخان و اندیشمندانی که در دسامبر 2001 نظرشان درباره علل این بزرگترین رویداد تاریخ بشر استعلام شده بود تایید کرده بودند که با رویداد 28 مرداد تهران و پس از آن ورود ایران به اتحاد نظامی با غرب، دولت مسکو نتوانست برخاور میانه مسلط شود و راه رشد اقتصاد غرب را ببندد و لذا سرانجام جنگ سرد را باخت و به تدریج از درون فروپاشید.∎