کرسی‌های آزاداندیشی، عنوان بحثی است که همه ساله، در ایام نزدیک به روز دانشجو، توجه دانشگاهیان را به خود جلب می‌کند، گویی برپایی این کرسی‌ها مختص به این روزهاست و دانشگاه نحملی برای تضارب آراء و اندیشه‌های صاحب‌نظران و دانشجویان می‌شود، گذشته از نحوه برپایی و شور و هیجان دانشجویان در حاشیه این کرسی‌ها، خود مفهوم آزاداندیشی است که آن‌گونه که باید در اذهان صاحب‌نظران و برگزار کنندگان این کرسی‌ها، تعریف مشخصی ندارد و این را می‌توان از رویه برگزاری این کرسی‌ها و بحث‌های مطرح شده در آنها مشاهده کرد.
در این‌باره رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای انجمن اهل قلم در سال 81 فرمودند: «اگر بخواهیم در زمینه گسترش و توسعه واقعى فرهنگ و اندیشه و علم حقیقتا کار کنیم، احتیاج داریم به اینکه از مواهب خدادادى و در درجه اول آزاداندیشى استفاده کنیم. آزاداندیشى در جامعه ما یک شعار مظلوم است. تا گفته مىشود آزاداندیشى، عدهاى فورى خیال مىکنند که بناست همه بنیان‌هاى اصیل در هم شکسته شود، و آنها چون به آن بنیان‌ها دلبستهاند، مىترسند. عدهاى دیگر هم تلقى مىکنند که با آزاداندیشى باید این بنیان‌ها شکسته شود. هر دو گروه به آزاداندیشى -که شرط لازم براى رشد فرهنگ و علم است- ظلم مىکنند. ما به آزاداندیشى احتیاج داریم».
با وجود تاکیدات رهبری در عمل تنها کرسی‌های نظریه پردازی و آن هم بیشتر در حوزه‌های علمیه و کمتر در دانشگاه‌ها و تا حدودی کرسی‌های پاسخ به سوالات و شبهات برگزار شدند و می‌توان گفت از آن زمان تا کنون نتیجه عملی و ملموسی که حاکی از تغییر فضای حوزه و دانشگاه به سمت تحقق اهداف مدنظر ایشان، به دست نیامده و کرسی‌های آزاداندیشی امری بر زمین مانده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ابوترابی‌فرد، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در پاسخ به این پرسش که چرا برپایی کرسی‌های آزاداندیشی رویکرد مشخصی ندارد و هنوز این امر در دانشگاه‌ها محقق نشده، اظهار کرد: برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی الزاماتی دارد و اگر الزامات برگزاری این کرسی‌ها را مقداری مورد توجه قرار دهند، زمینه برای برگزاری این کرسی‌ها در سطح دانشگاه‌ها فراهم خواهد شد.
وی با اشاره به الزاماتی که آنها را لازمه برپایی چنین کرسی‌هایی در سطح دانشگاه می‌داند، گفت: اولا باید مجریان و برگزار کنندگان این کرسی‌ها از توانایی، مقبولیت و ظرفیت‌های لازم در آن حوزه‌ای که می‌خواهند متولی امر باشند، برخوردار باشند. اگر در عرصه سیاسی است، افراد مقبول، دارای ظرفیت و توانایی مناسب و جامع برای این کار باشند، اگر این افراد متصدی و متولی این امر باشند، راه برای برگزاری این کرسی‌ها هموار خواهد شد.
نائب رئیس اسبق مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر الزامات رعایت شود و نگاه فراجناحی باشد، این کرسی‌ها دستاورد خوبی خواهد داشت، تصریح کرد: من دعا می‌کنم بتوان به این مهم پرداخت و در هر حوزه‌ای، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاست خارجی و ... باید افرادی با توانایی، مقبولیت، ظرفیت و با اشراف نسبی به آن موضوع و با یک نگاه به معنای واقعی کلمه فراجناحی در چارچوب اصول و مبانی انقلاب و ارزش‌ها و اصول اخلاقی این کار را مدیریت کنند، در این صورت می‌تواند دستاوردهای خوبی داشته باشد.