گروه اقتصادی: فاز نخست بندر شهید بهشتی چابهار در روز گذشته با حضور رییس جمهور و نمایندگان 17 کشور جهان افتتاح شد. این بندر بخشی اساسی از کریدور بینالمللی 7 هزار و 200 کیلومتری شمال-جنوب و در واقع مهمترین ابزار در تبدیل این کریدور به یک مسیر ترانزیتی بسیار استراتژیک در دنیاست. بندر شهید بهشتی چابهار برای ایران اهمیتی حیاتی دارد و به تنهایی میتواند ایران را به یک هاب ترانزیتی بسیار مهم در دنیا تبدیل کند. اما اهمیت افتتاح فاز نخست این بندر برای ایران، بسیار بیشتر از این است!به گزارش مردمسالاری آنلاین، ظرفیت بندر شهید بهشتی چابهار در فاز نخست هشت و نیم میلیون تن در سال است و برای ساخت و تجهیز این طرح، یک میلیارد دلار سرمایهگذاری صورت گرفته است. قرار است با تکمیل 5 فاز توسعه، ظرفیت این بندر به 77 میلیون تن در سال برسد که هدف بسیار بلندپروازنهای محسوب میشود. در صورت تحقق این امر، بندر چابهار به یکی از مهمترین بنادر ترانزیتی در دنیا تبدیل خواهد شد.
فرصتهای اقتصادی ناشی از توسعه بندر چابهار در صورتی که به مرور زمان انباشت شود، ایران را در خارج از خلیج فارس به یک ابزار ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک مهم تجهیز میکند و به نوعی بازدارندگی اقتصادی کشور را به شدت تقویت میکند.این بندر یکی از مهمترین بخشهای کریدور بینالمللی شمال-جنوب است. کشورهای آسیای مرکزی و همچنین افغانستان محصور در خشکی هستند و از طرف دیگر هند یک اقتصاد صادرکننده کالا است که منافع بسیاری در بازار این کشورها دارد. توسعه بندر شهید بهشتی چابهار، هزینه دسترسی به بازار کشورهایی نظیر افغانستان، آذربایجان، روسیه، ترکمنستان، قزاقستان، اوکراین و غیره را به شدت کاهش میدهد و این یک فرصت استثنائی برای ایران است تا خود را در کانون یک کریدور ترانزیتی بسیار مهم قرار دهد. علاوه بر این، چین نیز که بزرگترین اقتصاد صادرکننده کالا در دنیا است با استفاده از این بندر میتواند هزینه حمل و نقل کالاهای صادراتی خود به آسیای میانه را کاهش دهد. چین تاکنون سعی کرده است با سرمایهگذاری در بندر گوادر پاکستان، امنیت ترانزیتی خود را بهبود بخشد اما با توجه به بیثباتی و ناآرامیهای موجود در پاکستان، به نظر میرسد بندر چابهار گزینه بسیار بهتری نسبت به بندر گوادر پاکستان برای چینیها نیز باشد. در کل، کریدور بینالمللی شمال-جنوب که رویای افزایش ارتباط تجاری جنوب آسیا، ایران، روسیه، آسیای مرکزی و اروپا را در سر میپروراند نمیتواند بدون توسعه بندر چابهار، به یک مسیر ترانزیتی مهم تبدیل شود.از این گذشته، توسعه بندر چابهار که بخشی از برنامه گستردهتر توسعه سواحل مکران است، در شرایط توسعه نایافتگی استان سیستان و بلوچستان یک ضرورت اجتماعی نیز محسوب میشود.
مناطق واقع شده در سواحل مکران از قافله توسعه عقب ماندهاند و حق مردم ساکن در این مناطق است که اشتغال و توسعه پایدار را تجربه کنند و بتوانند از مزایای توسعه اقتصادی توأم با رفاه اجتماعی برخوردار شوند. توسعه بندر چابهار باید لزوماً با ایجاد جادههای مناسب ترانزیتی، خطوط ریلی مدرن و پیشرفته، فرودگاههای بزرگ و شهرکهای صنعتی جهت تولید کالاهایی نظیر محصولات پتروشیمی (برای صادرات آنها به بازار جذاب هند) همراه باشد. در صورتی که این زیرساختها در استان سیستان و بلوچستان ایجاد نشود، توسعه بندر چابهار به تنهایی تأثیر چندانی در افزایش اهمیت ترانزیتی کشور نخواهد داشت. عقبافتادگی و توسعهنایافتگی در بخشهایی از یک کشور همواره یک تهدید جدی برای امنیت ملی آن کشور است. توسعه بندر چابهار و همزمان با آن توسعه و آبادانی سواحل مکران، میتواند این تهدید را به یک فرصت مهم برای کشور تبدیل کند.در قالب توسعه و آبادانی سواحل مکران، قرار است منطقه آزاد چابهار به سومین قطب پتروشیمی کشور تبدیل شود. طبق برنامهریزیها، شهرک پتروشیمی مکران در منطقه آزاد چابهار، محل استقرار ۱۸ واحد بالادستی پتروشیمی و ۳۰ واحد پاییندستی خواهد بود.
قرار است در برنامهای ۱۰ ساله، حجم تولیدات از این شهرک پتروشیمی به ۲۵ میلیون تن در سال برسد. در سالهای گذشته و در دولت یازدهم و دوازدهم، روند پیشرفت توسعه بندر شهید بهشتی چابهار شدت گرفت. پیشرفت فیزیکی این پروژه از سال 86 تا 92 حدود 30 درصد بود ولی با روی کار آمدن دولت روحانی از سال 92 سرمایهگذاری در این بندر افزایش یافت و در سال 95، بیشترین میزان رشد سالانه، یعنی رشد 15 درصدی حاصل شد. باید امیدوار بود با جذب سرمایه کافی، سایر بخشهای پروژه توسعه سواحل مکران نیز با سرعت بیشتری دنبال شود تا مردم محروم استان شرقی کشور طعم رفاه اجتماعی و توسعه پایدار را هرچه زودتر بچشند.
اتصال بندر چابهار با بندر گوادر پاکستان
در دستور کار
بنابر این گزارش،وزیر راه و شهرسازی در مراسم افتتاح فاز نخست پروژه توسعه بندر شهید بهشتی چابهار گفت: اتصال بندر چابهار با بندر گوادر پاکستان در دستور کار است. همچنین پشتیبانی از تولید را در چابهار دنبال میکنیم و در این راستا بحث پتروشیمی و فولاد چابهار در دستور کار است و بندر چابهار باید به کانون تولید تبدیل شود.عباس آخوندی افزود: همه کشورهای دوست میتوانند از موقعیت ژئوپلتیک بندر چابهار استفاده کنند و ما بهدنبال انحصار نیستیم.وزیر راه و شهرسازی گفت: نام این بندر را «دروازه ملل» گذاشتیم با این فهم که ایران را یک کشور با ثبات در منطقه میدانیم و بهعنوان کشوری که بیشترین نقش را در صلح منطقه دارد آماده هستیم به کشورهای مختلف در بندر چابهار خدمات ارائه دهیم.وی با اشاره به اینکه شعار ما در این منطقه «برقراری ارتباط با همه همسایگان» است، تاکید کرد: در پی این نیستیم که از موقعیت ژئوپلتیک ایران و بندر چابهار بهعنوان یک بحث انحصاری استفاده کنیم و علاقه داریم همه کشورهای دوست از این موقعیت استفاده کنند.آخوندی گفت: کریدورهای مختلف میتوانند از این بندر با اقیانوس ارتباط برقرار کنند. این بندری است که ما در آغاز بهرهبرداری آن را با کشور دوست هند شروع کردیم.
هندوستان در فاز اول ۸۵ و در فاز دوم ۱۵۰ میلیون دلار در بندر چابهار سرمایهگذاری کرد ولی بیش از سرمایهگذاری به فکر همکاریها هستیم.وزیر راه و شهرسازی گفت: موافقتنامه ایران، هند و افغانستان که به مجلس تقدیم شد، در مجلس تصویب شده و کریدور جنوب- غرب هم هفته گذشته در گرجستان امضا شد که یک گام رو به جلو است. گام بعدی توسعه ارتباطات بندر چابهار است و در همین راستا به دنبال توسعه خط آهن از چابهار تا بیرجند هستیم که خط ریلی بسیار استراژیک محسوب میشود.وی خاطرنشان کرد: به دنبال ارتقای طرح سرویس جاده چابهار به زاهدان هستیم و باید این جاده را ۲ بانده کنیم.آخوندی گفت: برای همه کسانی که بخواهند در بندر چابهار سرمایهگذاری کنند امکانات لجستیکی خوبی در نظر گرفتهایم. بهدنبال این هستیم که بندر چابهار را به یک بندر مدرن و قابل رقابت با دیگر بنادر جهان تبدیل کنیم.
«مردمسالاری آنلاین» بررسی میکند
جنبههای استراتژیک و اجتماعی توسعه بندر چابهار
صاحبخبر -