خاتم پیامبران حضرت محمد(ص) منادی و بشارت دهنده سعادت بشر بودند؛ رسول اکرم(ص) که چون خورشیدی فروزان، جهان تاریک بشر را روشنایی بخشیدند و رسالت هدایت بشر را برای دستیابی به سعادت ابدی برعهده گرفتند تا شرک و جهل را از میان بردارند و انسان ها در مسیر دستیابی به توحید و کرامت رهنمون شوند.

امام خمینی(ره) با اشراف بر مسایل جهان اسلام و ضرورت اتحاد و یکپارچگی امت اسلامی در ابتکاری ماندگار، فاصله 12 تا 17 ربیع الاول را به عنوان، هفته وحدت نامگذاری کردند.

آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری نیز در 25 اسفند 1387 خورشیدی در دیدار مسوولان نظام، فرمودند: «یکی از وظایف بزرگ و درجه‌ اول ما مسلمان هاست، مساله‌ اتحاد و وحدت است. ما این هفته‌ منتهی به 17 ربیع الاول را از اول انقلاب به هفته‌ وحدت نامگذاری کردیم... این را یک رمز و نماد اتحاد بین مسلمانان قرار دادند. ولی حرف کافی نیست؛ اسم‌گذاری کافی نیست؛ عمل باید بکنیم؛ باید برویم به سمت وحدت. امروز دنیای اسلام محتاج وحدت است. عوامل تفرقه هم وجود دارد؛ باید بر آن عوامل فائق آمد؛ باید بر آن عوامل پیروز شد.»

ضرورت همگرایی و اهمیت وحدت میان مسلمانان سبب شد تا همزمان با آغاز هفته وحدت، دیدگاه های حجت الاسلام «سعید بهمنی» عضو شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی را در این ارتباط جویا شویم.

**آموزه های اهل بیت(ع) برای همگرایی مسلمانان
آموزه هایی مبنی بر لزوم همگرایی با دیگر مذاهب در ادبیات اهل بیت(ع) وجود دارد و هرگز ائمه اطهار(ع) پیروان خود را به واگرایی با مذاهب اسلامی فرانخوانده اند. این آموزه های التیام بخش برای رهروان آن بزرگواران به منظور تعامل حسنه و نیکو با دیگر مذاهب تنها در حوزه اخلاقی نیست و سبب شکل گرفتن برخی از احکام شرعی هم شده است، به گونه‌ای که برای مدارا با دیگر مذهب های اسلامی توصیه کرده اند که حتی از برخی از احکام عبادت چشم‌پوشی و به منظور وحدت و اتحاد بیشتر بر پایه مذهب آنان عمل شود که برای این مساله می توان به اقتدای به نماز اهل سنت و عدم وجوب سجده بر تربت اشاره کرد.

این مجموعه آموزه ها برای راهبرد همگرایی با دیگر مذاهب در مکتب اهل بیت(ع)، رویکردی را به همراه داشت که در دوره معاصر به وسیله عالمان بزرگ به نام تقریب وحدت در میان مذاهب نام گرفت و به دلیل آنکه برادران اهل سنت 12 ربیع الاول را میلاد حضرت محمد(ص) و بنابر روایت پیروان مکتب اهل بیت(ع) 17 ربیع الاول سالروز میلاد حضرت رسول(ص) است، فاصله این 2 مناسبت را هفته وحدت نامیدند تا پیروان اسلام با محوریت وجود مقدس پیامبر اکرم(ص) نسبت به همدیگر همگرایی داشته باشند و به راه های ائتلاف با یکدیگر توجه کنند.

**هفته وحدت؛ فرصتی مغتنم برای همگرایی
هرچند هفته وحدت فرصتی مغتنم برای همگرایی بیشتر مسلمانان است اما باید گفت که اصل تقریب و ائتلاف میان مذاهب اسلامی محدود به زمان و مکان خاصی نیست و اتحاد میان پیروان اسلام یک اصل ضروری است و در هر دوره‌ای که دشمنان بخواهند میان مسلمانان تفرقه ایجاد و آنان را به فتنه دچار کنند، توجه به وحدت و همگرایی ضرورتی مضاعف می یابد.

** آموزه‌های وحدت بخش اهل بیت(ع)
آموزه‌های راهبردی و توجه بزرگان دینی به مساله وحدت سبب شده است تا ما از ادبیات غنی تر و مبانی علمی دقیق و عمیق‌تری در این ارتباط برخوردار باشیم، به ویژه اینکه عالمان بزرگ ما در سال های گذشته با استقبال از مساله تقریب و با تشکیل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به بیان علمی و فرهنگی متراکم تری دست یافته اند و با برگزاری پژوهش ها و همایش های بسیار و تدوین کتاب ها و مقاله هایی در عرصه های مختلف هم به تجربه های گرانبهایی رسیده اند و در حال شکل گیری یک نهضت علمی و آکادمیک در ارتباط با وحدت و همگرایی در این زمینه هستند.

** عوامل وحدت آفرین در دین اسلام
عوامل وحدت فراوانی در دین اسلام وجود دارد تا پیروان حق بر محور توحید، قرآن و پیامبر(ص) که وجود یگانه هستی است و تمام مومنان به آن وجود مقدس عشق می‌ورزند، گرد هم جمع شوند. میلاد خاتم الانبیاء(ص) بهانه ارزشمندی برای مسلمانان به شمار می رود تا در پرتو تعالیم قرآنی به همگرایی با تمام ادیان الهی بپردازند. بنابراین امت اسلامی، مامور به همگرایی با برادران دینی و ادیان الهی دیگر هستند تا تضادها و درگیری های خود را با وحدت و اتحاد برطرف کنند و می توان گفت که به لحاظ غنای سرشار و درونی مکتب اهل بیت(ع) در هیچ یک از ادیان الهی و مذاهب اسلامی، چنین ظرفیتی برای تعامل وجود ندارد.

**راهبردهای نظام سلطه برای تفرقه میان امت اسلامی
دشمن استعماری و استبدادگر با ابزارهایی چون دخالت و نفوذ به ایجاد تفرقه در میان ملت های اسلامی می پردازند و فرقی نمی‌کند که مسلمان پیرو هر مکتبی باشند و آنها به وسیله دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی با راهبردهایی وارد عمل می شوند و در میان کشورهای مختلف اسلامی، نفاق به وجود می آورند تا بتوانند منافع خود را تامین کنند. نظام سلطه، گروه های انحرافی و افراطی چون داعش را خلق و مدیریت کرد. به غیر عامل بیرونی که سبب جدایی مسلمانان می شود، ناآگاهی ها و برخی رفتارهای شتاب زده و ناشایست بعضی افراد در درون نیز به بدبینی و کینه توزی میان امت اسلامی می انجامد و دشمن با سوء استفاده از جهل برخی در جهت دستیابی به منافع خویش گام برمی دارد.

** رویارویی با گروه های تکفیری؛ نیازمند هم افزایی نخبگان
عنوان گروه‌های تکفیری در ارتباط با فرقه هایی چون داعش دقیق تر و مناسب تر است. آنها گروه هایی خشن هستند که برپایه آموزه هایی که به مبانی و اصول محکمی، پایبند نیست به چنین اعمال خشونت آمیزی دست می زنند. دین اسلام، دین رحمانیت به شمار می رود و حضرت محمد(ص) جلوه های رحمت، پروردگار در این جهان محسوب می شود. برپایه روایت ها و آنچه در کتاب «اصول کافی» و «وسائل شیعه» آمده است، تمام انسان ها نزد خداوند از حرمت و کرامت برخوردارند و اختلاف اندیشه و عقیده نمی تواند مجوزی مبنی بر اعمال خشونت علیه افراد باشد. فرهنگ سازی برای اصلاح این نگرش نیازمند هم افزایی نخبگان و اندیشمندان جهان اسلام در این باره است.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهسا شریفی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**2059**2002**9131
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.