امیر مهرزاد: توافق بر سر کاهش میزان تولید نفت از مهم‌ترین دغدغه‌های اعضای اوپک و غیراوپکی‌هاست. در روزهای گذشته کشورهای بسیاری با عربستان و روسیه لابی کردند تا این دو کشور با کاهش تولید نفت به مدت ۹ ماه موافقت کنند و این موضوع به تعهد نزدیک شود.
با اینکه برخی از پیش‌بینی‌ها براساس این بود که عربستان نیز مانند امریکا بخشی از دکل‌های بیکار خود را دوباره فعال کند و به این موضوع تعهدی نشان ندهد اما این طور نشد و عربستان نیز براساس آخرین اطلاعات اعلام کرد از این توافق حمایت می‌کند. یک روز پس از موافقت عربستان، روسیه نیز گام بعدی را برای تحقق این موضوع برداشت. محمدبن‌سلمان، ولیعهد عربستان از تمدید توافق تا پایان سال آینده میلادی حمایت کرده و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه نیز اظهار کرد توافق می‌تواند تا پایان سال میلادی آینده تمدید شود.«نشست ۱۷۳» متشکل از وزیران کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) این روزها جدی‌ترین دغدغه نفتی در عرصه بین‌المللی است. آنچه در نشست پیش رو مطرح می‌شود، سهم اقتصاد کشورهای عضو اوپک از نفت را مشخص می‌کند. هر چند تاکنون به نظر می‌رسد، بسیاری از اعضای اوپک با توافق کاهش تولید نفت موافقت خواهند کرد و روسیه و عربستان نیز در این زمینه اعلام کرده‌اند، همپای دیگر اعضا خواهان کاهش تولید نفت در عرصه گام بر خواهند داشت اما یکی از موضوع‌های مطرح‌شده زمان تمدید توافق است. بسیاری از کارشناسان بازار نفت بر این باورند اوپکی‌ها در کنار غیراوپکی‌ها باز هم درباره کاهش میزان تولید برای متعادل کردن عرضه و تقاضا به توافق می‌رسند و بار دیگر توافق سال گذشته میلادی را برای ۶ یا ۹ ماه تمدید می‌کنند.
دغدغه ایران، بهره‌برداری عراق
حسین امیری خامکانی، نایب رئیس کمیسیون انرژی در مجلس شورای اسلامی به صمت گفت: با توجه به موافقت عربستان، روسیه و امارات به نظر می‌رسد، این توافق دست یافتنی است و مسیر دشواری تا تعهد باقی ندارد. امیری خامکانی با بیان اینکه اکنون روسیه به جمع کشورهایی که خواهان تمدید فریز نفت هستند، پیوسته و با احتساب اعلام نظر از طرف عربستان موضوع تا حد قابل‌توجهی حل شده است. نایب رئیس کمیسیون انرژی در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر لزوم بررسی تحرکات نفتی عراق گفت: این کشور به‌تازگی افزایش تولید نفت را در دستور کار خود قرار داده است. این افزایش تولید بیشتر در میدان‌های مشترک نفتی عراق و ایران دیده می‌شود. این در حالی است که فریز نفتی از جمله تعهدات ایران است و باید برنامه‌ریزی‌ها به گونه‌ای باشد که کشورهای عضو اوپک از توافق‌های جمعی آسیب نبینند. امیری خامکانی به این پرسش که آیا مدت تمدید توافق سال گذشته ۶ ماهه یا ۹ ماهه خواهد بود، این گونه پاسخ داد: با توجه به شرایط اقتصاد جهانی به نظر می‌رسد مدت تمدید این توافق ۹ ماهه خواهد بود. کشورهایی که مبنای اقتصادی آنها بر نفت استوار شده، امروز با برخی چالش‌های اقتصادی روبه‌رو هستند. این چالش‌ها باعث شده کشورهای عضو اوپک اکنون به فکر کسب سودهای آنی در نوسان‌های نرخ نفت نباشند. این کشورها در شرایط کنونی بیش از هر زمان دیگری نیاز به ثبات اقتصادی دارند.
عراق و تعهد به فریز نفتی
امیری خامکانی با بیان اینکه تا پیش از حمایت روسیه و عربستان از تمدید توافق سال گذشته میلادی، موضوع تمدید فریز نفتی برای ایران موضوع بسیار مهمی بود، گفت: با توجه به اینکه اکنون دستیابی به این توافق امری روشن به نظر می‌رسد، ایران باید اولویت‌های دوم و سوم خود را در اوپک مطرح کند. نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت برداشت و بهره‌برداری عراق از میدان‌های نفتی مشترک، تاکید کرد: مهم‌ترین موضوعی که اکنون در منطقه برای ایران وجود دارد، تغییر نگرش عراق به شیوه برداشت از میدان‌های مشترک است. این موضوع باید در نشست اوپک بررسی و برای آن راهکاری در نظر گرفته شود. برخی تحرکات عراق به نظر می‌رسد بر مبنای تمرکز بر میدان‌های نفتی باشد. از طرفی با توجه به اینکه میزان برداشت از میدان‌های غیرمشترک نوسان چندانی نداشته، احتمال خروج عراق از فریز نفتی نیز داده می‌شود.
تلفن‌های تاثیرگذار
همچنین گفته می‌شود مسکو و ریاض پس از روزها مذاکره، به توافق رسیده‌اند که باید مدت بیشتری کاهش تولید را در نشست ۳۰ نوامبر اعلام کنند. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه در آخرین اظهارنظر خود اعلام کرده است: هدف متعادل شدن دوباره بازار در سال ۲۰۱۷ میلادی محقق نشده است بنابراین همه موافق تمدید توافق برای رسیدن به اهداف نهایی هستند. روسیه نیز از این پیشنهادها حمایت می‌کند. گزینه‌های مختلف اکنون مورد بررسی قرار دارند و جزییات آنها در نشست ۳۰ نوامبر مورد بحث قرار خواهند گرفت. براساس گزارش رویترز، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه هفته گذشته با سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان تماس تلفنی داشت و در این گفت‌وگو، دو طرف بر اهمیت همکاری بیشتر میان روسیه و عربستان سعودی در بازارهای هیدروکربن جهانی تاکید کردند.این درحالی است که گفته می‌شود عربستان در حال لابی با وزیران نفت برای موافقت با تمدید ۹ ماهه توافق کاهش تولید نفت در نشست هفته آینده این سازمان است. رویترز ماه گذشته به نقل از منابع اوپک گزارش کرد که تولیدکنندگان برای تمدید ۹ ماهه توافق تمایل دارند اما با توجه به افزایش قیمت‌ها، ممکن است تصمیم در این باره را تا اوایل سال آینده میلادی به تاخیر بیندازند.
همفکری گسترده بین اعضا
محمد بارکیندو، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نیز در آخرین اظهارنظر خود اعلام کرده است: انتظار دارد همه ۲۴ کشور حاضر در توافق کاهش تولید، در نشست آینده اوپک شرکت کنند. همفکری گسترده‌ای اکنون در جریان است تا پیش از ۳۰ نوامبر(فردا)، درباره میزان تمدید پس از موعد سال آینده میلادی هم به اجماع برسیم. تاکنون نشنیده‌ام هیچ‌یک از کشورهای امضاکننده با تمدید توافق مخالفت کنند. براساس این گزارش، اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در نشست ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶ (۱۰ آذر ۹۵) برای تثبیت بازار نفت و جلوگیری از کاهش بیشتر نرخ تصمیم گرفتند عرضه نفت خود را به ۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز برسانند و این به معنای کاستن روزانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه از تولید این کشورهای عضو این سازمان بود. توافق مقدماتی این تصمیم (۲۸ سپتامبر، ۷ مهر۱۳۹۵) در نشست فوق‌العاده الجزیره انجام شد.۱۰ روز پس از نشست نوامبر ۲۰۱۶ وزیران نفت و انرژی اوپک، تولیدکنندگان عضو و غیراوپک در وین گردهم آمدند و سر کاهش حدود ۶۰۰ هزار بشکه‌ای از سوی کشورهای غیرعضو این سازمان توافق شد، روسیه با تعهد کاهش روزانه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای، بزرگترین تولیدکننده غیرعضو اوپک است. توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک از یکم ژانویه(۱۲ دی امسال) ۲۰۱۷ اجرایی شد و در نشست ۱۷۲ این سازمان، وزیران نفت و انرژی اوپک بار دیگر تصمیم گرفتند توافق کاهش عرضه را تا مارس ۲۰۱۸ (اسفند امسال)تمدیدکنند و پس از آن کشورهای غیرعضو اوپک در نشستی مشترک با اعضای این سازمان دوباره متعهد به مشارکت در برنامه جهانی کاهش عرضه شدند.