گروه راه و شهرسازی
محمد شکرچی‌زاده رییس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در تشریح جزئیات زلزله کرمانشاه با بیان اینکه هر 10سال یک زلزله بیش از 7ریشتر در کشور رخ می‌دهد، گفت: این زلزله‌ها بیشتر در شهرهای کم‌جمعیت رخ می‌دهد و اگر در کلان‌شهرها رخ دهد، شاهد فجایعی ورای مرزهای کشور خواهیم بود. وی ادامه داد: زلزله اخیر بخش‌های مهمی از استان کرمانشاه را لرزاند و این زلزله بزرگ‌ترین زمین لرزه‌یی بوده است که ما در این ناحیه از زاگرس انتظار داشتیم.
وی بزرگای این زلزله را 7.3ریشتر ذکر کرد و افزود: شتاب‌های این زلزله توسط 102دستگاه شتابنگاری ثبت شد و در هزار کیلومتر دورتر در استان خراسان شمالی شتاب این زلزله توسط دستگاه‌های شتابنگاری به ثبت رسید.
شکرچی‌زاده ادامه داد: بر اساس تحقیقات، رفتارهای متفاوتی از ساختمان‌های مسکن مهر و سایر سازه‌ها مشاهده کردیم، چرا که شتاب زلزله نسبت مستقیمی بر نیروهای وارد شده بر ساختمان دارد.
وی با تاکید بر اینکه در دو شهر اسلام‌آباد و سرپل ذهاب دو نوع متفاوت شتاب احساس شده است، توضیح داد: در سرپل ذهاب شتاب زلزله به میزان 68صدم جی در مدت 11ثانیه احساس شد و در شهر اسلام‌آباد نیز حداکثر شتاب 12صدم جی بوده است که در مدت طولانی احساس شد.
وی اضافه کرد: مطالعات ما نشان داد که سازه‌ها روی زمین‌های سست و باتلاقی احداث شده که هیچ‌گونه اقداماتی برای زیرسازی سازه‌ها انجام نشده بود. شکرچی‌زاده با تاکید بر اهمیت نحوه اجرای سازه و میزان رعایت دستورالعمل و میزان کیفیت مصالح سازه خاطرنشان کرد: این پارامترها عناصر تعیین‌‌کننده برای سازه‌ها هستند، به گونه‌یی که در برخی موارد شاهد بودیم بعضی از سازه‌ها تخریب نسبی داشته‌اند. وی با اشاره به وضعیت دیوارها و نماها در زلزله کرمانشاه خاطرنشان کرد: بررسی ما نشان داد که در این زلزله اسکلت‌های سازه جایگاه مناسبی نداشتند و بسیاری از نماهای سازه فرو ریخت. از این رو ما باید تکلیف خودمان را با این المان‌های غیرسازه‌یی روشن کنیم.
اختصاص هزار میلیارد تومان به زلزله‌زدگان
بعد از بارش باران در کرمانشاه، شرایط برای زلزله‌زدگان سخت‌تر شده و متاسفانه آب به درون برخی چادرها نفوذ کرده و به همین دلیل با توجه به سرد شدن هوا انتظار می‌رود، مسوولان سرعت عمل بیشتری به خرج داده و هرچه سریع‌تر جهت اسکان زلزله‌زدگان اقدام کنند. در این رابطه هیات دولت هزار و ۴۹میلیارد و ۱۱۶میلیون تومان تسهیلات و کمک بلاعوض برای ۳۰ هزار و ۵۰۰ واحد آسیب‌دیده در جریان زلزله استان کرمانشاه اختصاص داد.
به گزارش ایسنا، علیرضا تابش با بیان این خبر توضیحاتی در خصوص خسارت‌های زلزله عنوان کرد و گفت: برآورد خسارت اولیه دو روز بعد از زلزله انجام شد که نشان می‌دهد ۳۰هزار و ۵۰۰ واحد آسیب دیده‌اند. ۱۵هزار و ۵۰۰ واحد آن تعمیری و بقیه هم احداثی است.
برای این میزان در هیات دولت در ۲۴ آبان ماه مصوبه‌یی در مورد تامین بلاعوض و وام زلزله‌زدگان داده شد که در تاریخ هیات دولت بی‌سابقه بوده که دو روز بعد از زلزله مصوبه‌یی داده شود و اجرا شود. وی افزود: هیات دولت مصوب کرد، مبلغ ۷۶۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان تسهیلات بانکی ارزان قیمت توسط بانک مرکزی از طریق بانک‌های عامل در اختیار بنیاد مسکن قرار گیرد تا بین آسیب‌دیدگان ناشی از زلزله با ضمانت سفته زنجیره‌یی و خیلی سهل و آسان توزیع کنند. این تسهیلات در بین بانک‌ها تقسیم شده، بانک‌های کرمانشاه شعب خود را تجهیز کردند و بانک‌هایی که شعبه ندارند نیز شعبه سیار می‌زنند. رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی درخصوص مبلغ تسهیلات گفت: ۲۵میلیون تومان تسهیلات برای ۱۱ هزار واحد مسکن روستایی، ۳۵میلیون تومان برای ۴۵۰۰ واحد شهری، ۱۲میلیون تومان تسهیلات نیز برای ۱۵هزار واحد تعمیری مسکن شهری و روستایی اختصاص یافته است. برای ۱۵هزار و ۵۰۰ نفری هم که لوازم خانگی‌شان از بین رفته ۱۰میلیون تومان وام پرداخت می‌شود.
تابش مبلغ بلاعوض را هم ۲۸۱میلیارد و ۶۱۶ میلیون تومان عنوان و تصریح کرد: برای ۱۱هزار مسکن روستایی ۵ میلیون تومان، برای ۴۵۰۰ مسکن شهری ۶میلیون تومان، برای تعمیر و نگهداری ۱۵هزار مسکن شهری، روستایی و تجاری ۲میلیون تومان، برای لوازم خانگی ۱۵هزار و ۵۰۰ واحد ۲میلیون تومان، برای اسکان موقت ۱۱هزار واحد مسکن روستایی ۳میلیون تومان و برای اسکان موقت شهری ۴۵۰۰واحد شهری ۵میلیون تومان کمک بلاعوض در نظر گرفته شده است. به گفته وی مبلغ بلاعوض ابلاغ و تخصیص شد و ۵۰درصد وجه را هم خزانه به حساب بنیاد ریخته است.
تابش اظهار کرد: ستادهای معین با همه امکانات خود در منطقه مستقر شده‌اند. کار دیگری که با سرعت انجام می‌شود، ارزیابی و کارشناسی دقیق واحد به واحد خسارت است. در سراسر استان ۲۴ هزار و ۹۳۲ واحد ارزیابی خسارت صورت گرفت که ۶۰۴۷ واحد شهری و ۱۸ هزار و ۵۲۵ واحد روستایی است. تعداد واحد روستایی نیز ۱۲هزار و ۵۴۱واحد و تعداد واحدهای تعمیری ۱۰هزار واحد است. مبلغ تسهیلات و بلاعوض واحدهای تعمیری را مخصوصا از هفته آینده پرداخت می‌کنیم. به گفته تابش، مدیریت هزینه به عهده مالک است و ما به نیابت از مالک هزینه نمی‌کنیم. پول را به مالکان می‌دهیم و آنها خودشان هزینه می‌کنند. مدیریت در هزینه و مشارکت در ساخت با مالک است.
ناکارآمدی مراکز درمانی در زلزله
بعد از وقوع زلزله در کرمانشاه ویدیوها و تصاویری در شبکه‌های مجازی به سرعت پخش شد که نشان‌دهنده بی‌برنامگی و عدم هماهنگی دستگاه‌ها در کمک به زلزله‌زدگان بود. صحبت‌های غزال راهب رییس پژوهشکده معماری و شهرسازی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی موید این مطلب است. به گفته راهب در این زلزله به دلیل مسدود شدن راه‌ها امدادرسانی به روستاها به موقع صورت نگرفت، به گونه‌یی که در برخی روستاها تا روز جمعه هفته گذشته دام‌ها در زیر آوار باقی ماندند.
وی نتایج ناشی از مطالعات میدانی از سکونتگاه‌های مناطق زلزله‌زده کرمانشاه را تشریح کرد و گفت: بر اساس مطالعات میدانی ما در ساعات اولیه زلزله مسیر روانسر به جوانرود به دلیل ریزش سنگ مسدود شد، ضمن آنکه در مسیر سرپل ذهاب، قصرشیرین و ازگله هیچ یک از بیمارستان‌ها قادر به پاسخگویی به مصدومان نبوده‌اند. وی دلیل این امر را از دست دادن کارکردهای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ذکر کرد و افزود: این امر موجب شد تا مصدومان به مراکز درمانی کرمانشاه منتقل شوند و از آنجایی که بیمارستان‌های کرمانشاه پاسخگوی درمان مصدومان نبوده‌اند، مصدومان به صورت پروازی به تهران منتقل شدند.
راهب با تاکید بر اینکه براساس این داده‌ها نباید در بازسازی این استان شتاب‌زده عمل شود، تاکید کرد: با توجه به داده‌های به دست آمده باید بازسازی شهرها براساس آمایش سرزمینی صورت گیرد.
وی با بیان اینکه اسلام‌آباد غرب با 90هزار جمعیت دومین شهر پرجمعیت استان کرمانشاه محسوب می‌شود، اضافه کرد: 67درصد این بناها در این شهر با آجر و آهن ساخته شده‌اند و در ارزیابی نیز در سال 84 به شهر تبدیل شده است و همچنان آثار جنگ در آن وجود دارد.