نزدیک‌ترین شهر در ایران به کانون این زلزله، 12کیلومتری تازه‌آباد بوده است. این زمین‌لرزه به تشخیص پژوهشگاه بین‌المللی لرزه‌شناسی ایران در عمق 15 کیلومتری و بر اساس اعلام سازمان زمین‌شناسی آمریکا در عمق 23 کیلومتری زمین رخ داده که عمق بسیار کمی است. چهار ساعت بعد یک پس‌لرزه 5.3 ریشتری مجدداً منطقه را لرزانده که بزرگ‌ترین پس‌لرزه‌ای است که تا به حال رخ داده است.

مهدی زارع، استاد زلزله‌شناسی پژوهشگاه بین‌المللی لرزه‌شناسی درباره این زلزله به خبر‌آنلاین گفته است: «زلزله در ساعت ۲۱ و ۴۸ دقیقه روز یکشنبه ۲۱ آبان در ۳۰ کیلومتری شمال غرب سرپل‌ذهاب و ۳۲ کیلومتری جنوب غرب حلبچه در ناحیه مرزی ایران و عراق رخ داده است. گسل مسبب این رخداد هنوز مشخص نیست ولی گسله فعال خمیدگی جبهه کوهستان زاگرس و گسل‌های پهنه گسله ذهاب (سرپل‌ذهاب) در همین منطقه قرار دارد.گسل پی سنگی ذهاب از گسل‌های سامانه گسله خمیدگی جبهه کوهستان زاگرس است. ساز و کار این زلزله فشاری و صفحه گسله نزدیک به قائم بوده است. در شهر سرپل‌ذهاب ۶۰ هزار نفر و در قصر شیرین حدود ۳۰ هزار نفر زندگی می‌کنند و زلزله‌های حلوان و سرپل‌ذهاب از جمله زلزله‌های تاریخی این منطقه است. زلزله کم عمق بوده ولی ژرفای آن هنوز تدقیق نشده است. زلزله‌های تاریخی ۹۵۸ میلادی و ۱۱۵۰ میلادی سرپل‌ذهاب و در سده بیستم زلزله‌ ۱۹۶۷ میلادی با بزرگای ۵٫۷ و سال ۱۹۸۳ میلادی با بزرگای ۵٫۱ در همین منطقه رخ داده‌اند.»

مطابق تشخیص سازمان زمین‌شناسی آمریکا، ساز و کار گسل، فشاری بوده است و ساعاتی پیش نیز حوالی 8 و 40 دقیقه بامداد، یک پس‌لرزه 4.9 ریشتری در منطقه سرپل‌ذهاب در ایران احساس شده است.

اما در هنگام وقوع زلزله و پس از آن چه کارهایی باید انجام داد؟

*اگر داخل خانه هستید، همان‌جا بمانید. به یک جای امن در داخل خانه بروید و از پنجره‌ها و شیشه‌ها دور بمانید. به‌هیچ‌عنوان از آسانسور یا بالابر استفاده نکنید.

روی زمین بنشینید و پناهگاهی مثل یک میز پیدا کنید و تا پایان زلزله محکم آن را نگه دارید. اگر در رختخواب هستید همان‌جا بمانید و سر و گردن خود را با بالش محافظت کنید.

*اگر بیرون هستید، از ساختمان‌ها، درختان و کابل‌های برق دور بمانید و روی زمین بنشینید.

*اگر داخل خودرو هستید، سریع کنار بزنید. از معابر روگذر، پل‌ها و چراغ‌های خیابان دور بمانید.

*اگر زیر آوار گیر افتاده‌اید، دهان خود را با یک پارچه بپوشانید و با تولید صدا از طریق ضربه وارد کردن دیگران را باخبر کنید.

*لوله‌های آب و گاز و خطوط برق را چک کنید، اگر آسیب دیده‌اند به سرعت آن‌ها را قطع کنید. اگر در محل بوی گاز پیچیده است، درها و پنجره‌ها را باز کنید و آن‌جا را به سرعت ترک کنید.

*رادیو را روشن کنید. به جز مواقع ضروری ازتلفن استفاده نکنید.

*از ساختمان‌های آسیب‌دیده فاصله بگیرید و مراقب آوار و شیشه‌های شکسته باشید. برای جلوگیری از بریدگی پا، کفش محکم یا چکمه بپوشید.

گزارش: غزال غضنفری