تبعید امام خمینی (ره) به ترکیه در 13 آبان 1343، آبان 1357 که روز دانش‌آموز نام گرفت و تسخیر لانه جاسوسی آبان 1358 عنوان این سه واقعه تاریخی است که هیچ‌یک از نظر اهمیت نسبت به دیگری برتری ندارد چراکه هرکدام در دوره وقوع تأثیرگذاری خاص خود را داشته و شرایط را به نحوی تغییر داده‌اند.
حضرت امام (ره) در پیامی به همین مناسبت فرمودند:... عزیزان من صبور باشید که پیروزی نهایی نزدیک و خدا با صابران است ... ایران امروز جایگاه آزادگان است ... من از این راه دور، چشم امید به شما دوخته‌ام ... صدای آزادی‌خواهی و استقلال‌طلبی شما را به گوش جهانیان می‌رسانیم.
به همین مناسبت گفتگویی با محمدحسن قائدیها مدیرکل آموزش‌وپرورش استان اصفهان انجام داده‌ایم که شما خوانندگان محترم را به خواندن آن دعوت می‌کنیم.
اقدامی که دانش آموزان در روز 13 آبان انجام دادند چه تأثیری در روند آموزش‌وپرورش داشته است؟
13 آبان یک روز ملی و در حقیقت یک روز حماسی است. منشأ این روز برمی‌گردد به حضور همه‌جانبۀ دانش آموزان در بدو پیروزی انقلاب اسلامی و حضورشان در صحنه‌های دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی. این نشان می‌دهد که جوانان و نوجوان‌های ما از بدو انقلاب و حتی قبل از پیروزی انقلاب در صحنه‌های انقلاب حضورداشته و همگام با سایر مردم در حقیقت مدافع ارزش‌های انقلاب اسلامی بودند. شروع بسیاری از برنامه‌های مرتبط با پیروزی انقلاب اسلامی از سطح مدارس آغاز شد و با حضور دانش آموزان، گسترده‌تر شد. حضور دانش آموزان در مدارس یکی از نقاط مثبت و تأثیرگذار در پیروزی انقلاب اسلامی است. دانش آموزان با حضورشان درصحنه‌های انقلاب، مطالبات خودشان را از نظامی که آن زمان حاکمیت داشته اعلام کردند و تقریباً روند و سیر حرکت آموزش‌وپرورش با آن مطالبات، بنیان‌گذاری و پایه‌گذاری شد.
اداره آموزش‌وپرورش یا وزارتخانه چه اقدامی در راستای مباحث فرهنگی در مورد این حماسه انجام داده است؟
13 آبان روز مبارزه با استکبار است و بحث استکبارستیزی است. کار اصلی آموزش‌وپرورش فرهنگ‌سازی این موضوع است و با توجه به اینکه دانش آموزان نسل سوم و چهارم، بعد از انقلاب هستند باید اهمیت حضورشان را بدانند و با این فرهنگ آشنا شوند که یکی از شعارهای اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران مبارزه با استکبار و استکبارستیزی است. به همین جهت برنامه‌های متفاوتی در طول سال اجرا می‌شود و تنها مختص به‌روز 13 آبان نیست. بخشی از آن در کتاب‌های درسی و قسمتی از آن در قالب برنامه‌ها و مراسم مختلفی ازجمله در برنامه‌های صبحگاه، همایش‌های دانش‌آموزی، هفته دفاع مقدس و جشنواره‌های شهدا است که در مدارس اجرا می‌شود.
آیا در برنامه‌ریزی و اجرای این برنامه‌ها خلاقیت و نوآوری‌ای که همگام با رشد دانش آموزان باشد صورت گرفته یا خیر؟
در اینکه در برنامه‌های فرهنگی باید نوآوری و خلاقیت وجود داشته باشد جای شکی وجود ندارد؛ اما کلیت کار به این صورت است که تدوین برنامه‌های 13 آبان توسط سازمان تبلیغات، برنامه‌ریزی می‌شود که قسمتی از این برنامه به عهدۀ سازمان و بسیج دانش‌آموزی آموزش‌وپرورش است و شورای سیاست‌گذاری این دستگاه از حضور دانش آموزان در اجرای سرود همگانی، دکلمه‌های خاص و ... استفاده می‌کند.
دستگاه‌هایی که مرتبط با این روز فعالیت می‌کنند چه برنامه‌هایی مدنظر دارند و آیا فعالیتشان تأثیرگذار است؟
بسیج دانش‌آموزی و سایر دستگاه‌هایی که متصدی‌اند مثل سازمان دانش‌آموزی، بسیج دانش‌آموزی، سازمان تبلیغات و شورای هماهنگی تبلیغات که درحقیقت مسئولیت مستقیم این مراسم را بر عهده دارد. این سازمان‌ها و نهادها درواقع چارچوب اصلی را در یک ستاد برنامه‌ریزی می‌کنند و اجرایی می‌کنند.
برنامه‌ها در ستاد تدوین می‌شود اما برای ابتکار و انجام فعالیت‌های جدید باید عرض کنم که آموزش‌وپرورش همیشه به دنبال کارهای جدید بوده مثلاً اجرای سرود همگانی توسط دانش آموزان، یا درگیر کردن دانش آموزان که به انتخاب و اختیار خودشان بخشی از برنامه‌ها را به‌طور مستقل انجام دهند. دکلمه‌های خاص دانش آموزان یا خاطره گویی داشته باشند. یا برنامه‌های متنوعی که در این زمینه می‌تواند در حقیقت انجام بگیرد.
با توجه به بیانات مقام معظم رهبری که 13 آبان یک روز ملی نامیده شده در روند انقلاب فرهنگی چه تأثیری گذاشته؟
پایه‌های انقلاب بر مبنای ایدئولوژی فکری ملت ایران پایه‌گذاری شده است و بر این اساس حضور دانش آموزان در این برنامه‌ها می‌تواند تداوم‌بخش راه انقلاب باشد. آشنایی با اهداف، زیرساخت‌ها، دستاوردهای انقلاب و چگونگی ادامه راه و برنامه‌هایی که قطعاً در برنامه‌های ملی، دانش آموزان با آن آشنا می‌شوند و وظایف خود و ادامه راه را بهتر می‌توانند تشخیص دهند.
لطفاً در مورد برنامه‌های ویژه‌ای که توسط آموزش‌وپرورش در جهت ارتقا سطح علمی و فرهنگی دانش آموزان اندیشیده شده توضیحاتی بفرمایید.
آموزش‌وپرورش در موضوع فعالیت‌های فرهنگی بیش از 30 پروژه مهم را در دستور کار خود داشته است به‌طور مثال افزایش کانون‌های پرورشی و رشد دارالقرآن‌ها در مباحث قرآنی، برگزاری همایش‌های مختلف، تدوین برنامه‌ها و اردوهای مختلف دانش‌آموزی توسط سازمان دانش‌آموزی همانند اردوهای ملی، اردوهای قطبی، برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی برای دانش آموزان، فراهم نمودن بستر و زمینۀ رشد برای دانش‌آموزان خلاق و مبتکر در زمینه‌های مختلف همانند، برگزاری جشنواره جابر بن حیان در دوره ابتدایی، جشنواره نوجوان خوارزمی در دوره متوسطه اول و جشنواره جوان خوارزمی در متوسطه دوم، برگزاری اردوهای ویژه با همراهی بسیج دانش‌آموزی همانند اردوهای ولایت، فرماندۀ دل‌ها برنامه ویژۀ آشنایی دانش آموزان با سرداران دفاع مقدس ازجمله برنامه‌های آموزش‌وپرورش است.
حرف آخر: در حال حاضر تشخیص مسیر اصلی و یافتن راه صحیح کار دشواری است ازاین‌رو دانش آموزان باید با بصیرت و آزادی اندیشه، حقایق را بشناسند و از طریق اخلاق‌مداری و دین‌داری همراه با علم‌آموزی راه رهایی خود را بیابند.