گروه بینالملل- مانیا شوبیری: یک ماه از برگزاری همهپرسی جنجال برانگیز اقلیم کردستان عراق گذشت تا نهایتا اقلیم تعلیق نتایج این همهپرسی را اعلام کرد و خواستار مذاکره با دولت مرکزی عراق شد. همهپرسی که برگزاری آن که به تنشها و درگیری بین نیروهای ارتش عراق و نیروهای حشد شعبی با پیشمرگهای کرد ختم شده بود و روز به روز اوج میگرفت سرانجام تعلیق شد. بارزانی بعد از یک ماه پافشاری و لجاجت برخواست خود نهایتا پذیرفت که باید قانون اساسی کشور را پذیرفته و بر سر میز مذاکره بنشیند. خبرهای رسیده حتی حکایت از احتمال استعفای بارزانی پیش از پایان دوره ریاستش بر اقلیم دارد. بارزانی شکست را پذیرفته است اما همچنان قلدرانه برای کناره گیری از قدرت شرط و شروط میگذارد. او تاکید کرده است که در صورتی از قدرت کنار خواهد نشست که برادرزاده او بر مسند نخست وزیری موقت تکیه بزند. از سوی دیگر اما اعضای حزب احتمال کناره گیری بارزانی را رد کرده اند و تاکید داشتهاند که او تا پایان دوره ریاستش باقی خواهد ماند. با توجه به اعلام بیانیه از سوی اقلیم مبنی بر تعلیق همهپرسی اما همچنان برخی اخبار حکایت از درگیریها در برخی مناطق دارد.
پیشنهاد آتشبس اقلیم به بغداد
به گزارش ایسنا، اقلیم کردستان عراق در بیانیه ای اعلام کرده است که متعهد به رفتار مسئولانه به منظور جلوگیری از بروز خشونت و درگیریهای بیشتر است و پیشنهاد میکند که کلیه عملیات نظامیدر منطقه پایان یابد. در این بیانیه آمده است که ادامه نبردها به پیروزی هیچ طرفی منجر نخواهد شد، بلکه کشور را به سوی آشوب و هرج ومرج سوق خواهد داد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این بیانیه حاوی پیشنهاد آتشبس فوری و توقف عملیات نظامیدر مناطق شمال عراق است. اقلیم کردستان عراق همچنین خواستار گفتوگوی صریح و شفاف میان اربیل و بغداد بر اساس قانون اساسی کشور شده است. در همین راستا «نیچروان بارزانی»، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق نیز با «یان کوبیس»، فرستاده سازمان ملل به عراق دیدار کرد. کوبیس تاکید داشته که بهترین راه برای حل اوضاع کنونی پایان دادن به تحریکها و آرام کردن فضا برای انجام مذاکره بین بغداد و اربیل است. بارزانی تصریح کرده است که تنها راه حل برای بحران کنونی انجام مذاکره جدی با بغداد است و باید سازمان ملل و ائتلاف در این زمینه تلاش کنند. روز گذشته و پس از انتشار بیانیه اقلیم کردستان عراق یک منبع نزدیک به دولت عراق در اولین واکنش رسمیبه این پیشنهاد اعلام کرد که بغداد خواهان لغو کامل نتایج همهپرسی است نه تعلیق آن. به گزارش اسکای نیوز عربی، «کفاح محمود»، مشاور مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق نیز گفته بود که هنوز اربیل هیچ پاسخی از سوی بغداد در زمینه پیشنهادات مطرح شده دریافت نکرده است. وی تاکید کرده است که ما سه نکته را مطرح کردیم شامل آغاز مذاکرات با دولت فدرال، آتش بس و تعلیق نتایج همهپرسی. البته مذاکره باید براساس قانون اساسی باشد.
به گزارش بی بی سی نمایندگان سه حزب مؤثر در پارلمان اقلیم کردستان عراق نیز، بر سر تعویق هشت ماهه انتخابات مجلس و ریاست اقلیم به توافق رسیدند. مطابق توافق سه حزب دموکرات، اتحادیه میهنی و اتحاد اسلامیکردستان عراق، دوره مسئولیت مجلس فعلی به مدت هشت ماه تمدید شده و تا زمان انتخاب نمایندگان جدید به فعالیت خود ادامه خواهد داد. همچنین نمایندگان جنبش تغییر (گوران)، که دومین فراکسیون پارلمانی بزرگ مجلس کردستان عراق هستند، در رأی گیری برای تعویق ۸ ماهه انتخابات حاضر نشدهاند. گروه اسلامیکردستان (کُمال)، یکی دیگر از فراکسیونهای حاضر در مجلس نیز، در این رأیگیری شرکت نکرده است. جنبش تغییر، خواستار انحلال دولت اقلیم کردستان و روی کار آمدن یک دولت موقت برای برگزاری انتخابات و پیگیری مذاکره با بغداد بر سر اختلافات دوجانبه شده است.
موافقت بارزانی با انتقال اختیاراتش
یک منبع کرد نیز روز گذشته مدعی شده است که «مسعود بارزانی» با انتقال اختیاراتش به دو قوه مقننه و مجریه در کردستان عراق موافقت کرده است. به گزارش خبرگزاری الغد پرس پارلمان کردستان عراق روز گذشته به طور محرمانه انتقال اختیارات رئیس اقلیم کردستان را که دوره فعالیتش به لحاظ قانونی خاتمه یافته است، بررسی کرد. این منبع تاکید کرده است که فراکسیونهای سیاسی به شرطی با تمدید دوره پارلمان کردستان برای هشت ماه دیگر موافقت کردند که بارزانی بپذیرد اختیاراتش را به دو قوه مقننه و مجریه واگذار کند. وی معتقد است بارزانی گروههای سیاسی اصلی در اقلیم را مطلع کرده که موافق انتقال اختیاراتش به این دو قوه است که پارلمان و دولت کردستان عراق هستند. وی پیش بینی کرده است که در روزهای آینده شاهد تحولات سیاسی غیرمنتظره در اقلیم بوده و پارلمان طی هشت ماه آینده منبع تصمیمگیری در اقلیم خواهد بود. از سوی دیگر اخبار شمال عراق حکایت از شرط گذاشتن بارزانی برای استعفایش دارد. یک منبع مطلع روز گذشته گفته بود که بارزانی با تشکیل دولت نجات و تقدیم استعفایش به این شرط موافقت کرده است که نیچروان بارزانی ریاست دولت را برعهده بگیرد همچنین درخواست کرده پست ریاست اقلیم از داخل پارلمان لغو شود. این منبع معتقد است که بخشهای مربوطه بر مسعود بارزانی فشار وارد کردهاند که استعفا کند و دولت نجات ملی تشکیل شود و بارزانی هم با تشکیل دولت نجات ملی به این شرط موافقت کرده . وی تاکید کرده است که تمدید دوره پارلمان اولین گام در جهت اجرای این پیشنهاد بوده است.
وساطت ملک سلمان
این منبع همچنین اعلام کرده است که بارزانی از «ملک سلمان»، پادشاه عربستان خواسته برای گشودن باب مذاکره با «حیدر العبادی» برای حل مشکلات وساطت کند، اما العبادی درخواست مذاکره با بارزانی را رد کرده و به ملک سلمان گفته است که تنها در صورت استعفای بارزانی راهحل با اربیل ممکن است. وی معتقد است بارزانی به حزب اعلام کرده است که تصمیم استعفا یا لغو پستش از داخل پارلمان را اجرایی میکند تا گفته نشود که تحت فشارهای بینالمللی و داخلی استعفا کرده است. تمدید دوره پارلمان کردستان برای دو دوره، هر دوره چهار ماهه به منزله تمدید دوره ریاست اقلیم بود اما طرفهای بینالمللی و منطقهای به بارزانی گفتند، مشکلات اقلیم با بغداد تا زمانی که او استعفا نکند، حل نمیشود. این منبع خبر داده است که بارزانی موافقت کرده استعفایش را تقدیم کند و احتمالا ظرف ۴۸ ساعت آینده این مساله اعلام شود. اما در عین حال یک منبع حزب دموکرات کردستان عراق استعفای بارزانی را از ریاست اقلیم کردستان عراق ظرف ۴۸ ساعته آینده رد کرده و تاکید داشته است که دوره ریاست بارزانی پایان ماه جاری میلادی خاتمه مییابد. «اشواق جاف»، از رهبران حزب مذکور اظهار داشته: اول ماه نوامبر دوره ریاست اقلیم خاتمه مییابد و بارزانی صراحتا گفته تمدید دوره خود با نامزدی مجدد را نمیپذیرد. تعیین رئیس اقلیم نیز بعد از پایان مدت قانونی ریاست اقلیم از اختیارات پارلمان کردستان عراق است.
تنشها ادامه دارد
در روزهای اخیر خبرهای ضد و نقیضی از درگیری نیروهای عراقی با پیشمرگهای کردها منتشر شده است. در ادامه این تنشها روزهای گذشته نیروهای وابسته به مسعود بارزانی، جاده استراتژیک در شمال عراق را در پی پیشروی نیروهای فدرال بستند به این ترتیب فاصله این نیروها از هم به یک کیلومتر رسید. از سوی دیگر نیز منابع محلی در استان نینوا از حمله خمپارهای پیشمرگها به شهرک تللسقف در این استان خبر دادند. به گزارش سومریه نیوز، «ظافر لویس»، سخنگوی جنبش بابلیون در نینوا گفت: هدف از این عملیات بازپس گیری مناطقی است که مسیحیان در آنجا زندگی میکنند چراکه این مناطق باید از سوی نیروهای فدرال اداره شود و پیشمرگها باید به مناطق خود در اقلیم کردستان بازگردند. منابع نظامیعراق گفتهاند، نیروهای عراقی از نیروهای پیشمرگ خواستهاند مواضع خود را در منطقه فیشخابور بین زاخو و ربیعه که مثلث عراقی، ترکیهای و سوری بوده و در دورترین نقطه شمال غرب عراق واقع است تحویل دهند. تجمع گسترده نیروهای حشد شعبی و نیروهای عراقی در مناطق مخمور در جنوب غرب اربیل و محمودیه در غرب موصل و تلسقف در شرق آن باعث نگرانی پیشمرگها شده است.
فعالیت مرز رسمی باشماق
استاندار کردستان هم به بازگشایی و از سر گرفته شدن فعالیتهای مرز رسمی باشماق مریوان خبر داد. به گزارش ایسنا، به نقل از پایگاه اطلاعرسانی استانداری کردستان؛ بهمن مرادنیا با بیان اینکه به دلیل درگیریها و ناامنیهای اقلیم کردستان عراق چند روزی مرز باشماق تعطیل بود، افزود: این امر با تصمیم شورای عالی امنیت ملی برای حفظ امنیت تجار و بازرگانان ایرانی اتخاذ شده بود. وی ادامه داد: با آرام شدن اقلیم کردستان عراق و پیگیریهای مدیران استان از امروز اوضاع مرز باشماق به حالت عادی بر میگردد و بازرگانان میتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. مرادنیا با بیان اینکه برخی گلمندیها در بخش صادرات و ترانزیت کالا در این مرز وجود دارد گفت: در اولین فرصت و با حضور در شهرستان مریوان و مرز باشماق نسبت به حل موانع و مشکلات اقدام خواهیم کرد. استاندار کردستان مرز را پتانسیلی بزرگ برای توسعه کردستان دانست و تصریح کرد: شرایط باید به گونهای تغییر کند که به جای کشور ترکیه جمهوری اسلامی ایران بیشترین صادارت را به کردستان عراق ودیگر مناطق داشته باشد.
نتیجه همه پرسی با صدور اطلاعیه حزب دموکرات کردستان عراق معلق شد
عقبنشینی اقلیم
صاحبخبر -