آيا پرونده مطالعات ادعايي بار ديگر گشوده خواهد شد؟ آيا آژانس بار ديگر از ايران درباره ابعاد نظامي احتمالي برنامه هسته‌اي پرسش خواهد كرد؟ آيا نگهبان هسته‌اي سازمان ملل درخواست‌هاي تحريك‌كننده‌اي مانند بازديد از تأسيسات نظامي پارچين را بار ديگر مطرح خواهد كرد؟ همه اينها سؤالاتي است كه بعد از سفر روز گذشته نيكي هيلي نماينده امريكا در سازمان ملل به وين مي‌توان به آنها جواب داد.
به گزارش «جوان»، نيكي هيلي گفته كه در سفر به وين، صرفاً قصد دارد اطمينان حاصل كند كه آيا ايران امكان راستي‌آزمايي فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را به آژانس مي‌دهد يا نه؟ او گفته كه دنبال «بهانه‌جويي براي لغو «برجام» نيستيم» ولي محمد‌جواد ظريف وزير خارجه ايران آنقدر به اين سفر بدبين است كه حتي پيش از سفر هيلي دست به قلم برده و در نامه‌اي به يوكيو آمانو هشدار داده که امريكايي‌ها با اين سفر، قصد «ايجاد ترديد» در برجام دارند. دسامبر 2015 (آذر 94) بعد از توافق ايران و آژانس براي پايان دادن به پرونده موسوم به «ابعاد نظامي احتمالي برنامه هسته‌اي ايران (PMD)»، شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با اجماع و اتفاق آرا، به بسته شدن اين پرونده رأي داد. اين توافق چند ماه بعد از توافق هسته‌اي ايران و 5+1 در تير ماه 1394 به دست آمد و آژانس پذيرفت سؤالات دامنه‌دار خود را حول و حوش برنامه هسته‌اي ايران كنار بگذارد. حالا به فاصله حدود 20 ماه، با سفر نيكي هيلي به وين براي ملاقات با مقامهاي آژانس، امريكا قصد دارد يك بار ديگر پرونده ترديدها درباره مسئله هسته‌اي ايران را بگشايد. خبرگزاري آسوشيتدپرس اواخر ماه ژوئن، از قول مقامهاي دولت دونالد ترامپ گزارش كرد كه واشنگتن قصد دارد براي محك زدن توافق هسته‌اي با ايران از سايت‌هاي نظامي «مشكوك» اين كشور بازرسي كند. اخيراً «ديويد آلبرايت» بازرس سابق تسليحاتي و رئيس كنوني «مؤسسه علوم و امنيت بين‌المللي» نیز به همراه «اولي هاينونن» معاون سابق آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و سه كارشناس ديگر در گزارشي ادعا كرده بودند آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از ابزار و امكانات كافي براي تحقيق در خصوص موارد نقض احتمالي توافق هسته‌اي (برجام) توسط ايران برخوردار نيست. اين كارشناسان نظامي در گزارش خود از كشورهاي عضو گروه «۵+۱» مي‌خواهند آژانس بين‌المللي انرژي اتمي را به انجام بازرسي بيشتر از سايت نظامي پارچين ملزم كنند و اينكه اقدامات در جهت بازرسي از سايت پارچين بايد از طريق صدور مجوز دسترسي از سوي دولت ايران به افراد مهم و كليدي و سايت‌هاي مجاور تسهيل شود.
سوء‌ظن
در تهران و حتي پايتخت‌هاي اروپايي اين سوء‌ظن وجود دارد كه امريكا با طرح اين درخواست، به دنبال ايجاد ترديد در توافق هسته‌اي است. محمد‌جواد ظريف حتي پيش از سفر نيكي هيلي و ملاقات او با يوكيو آمانو زنگ خطر را به صدا درآورده و آنگونه كه واشنگتن‌پست نوشته در نامه‌اي به مديركل آژانس درباره «تبعات منفي» ديدار سفير امريكا با مقامهاي آژانس در وين هشدار داده است. ظريف گفته اين سفر به قصد «ايجاد ترديد» پيرامون توافق هسته‌اي است؛ توافقي كه او چند روز قبل در جلسه رأي اعتماد مجلس، حفظ آن را يكي از اولويت‌هاي وزارت خارجه اعلام كرد.
وزير خارجه دولت دوازدهم در نامه‌اش به آمانو نوشته است: «حتي پيش از انجام اين سفر، نحوه برنامه‌ريزي و عمومي كردن آن و پيامي كه مخابره مي‌كند، تبعات مخرب قابل توجهي براي اجراي موفقيت‌آميز برجام دارد.» نيكي هيلي سفير امريكا در نيويورك در واكنش به اين نامه گفته كه «جالب است كه ايران نسبت به سفر» به وين نگران باشد: «اگر آنها چيزي براي پنهان كردن ندارند، نبايد از اينكه من سؤالاتي از آژانس مي‌پرسم، احساس نگراني كنند.» خانم هيلي به روزنامه واشنگتن پست گفته كه دنبال بهانه‌جويي براي لغو «برجام» نيستيم و امريكا پيش‌قضاوتي درباره پايبندي يا نقض برجام از سوي ايران ندارد و در جريان ديدار با مقامهاي آژانس در پي يافتن «بيشترين اطلاعات ممكن» است ولي منابع با استناد به نامه‌اي كه ترامپ به وزير خاجه خود نوشته و خواستار زير نظر گرفتن مو‌به‌موي برنامه هسته‌اي ايران شده، مي‌گويند كه سفر نيكي هيلي به وين، تلاشي در اين جهت است. پيش از اين منابع آگاه در كاخ سفيد به نيوز- 24 گفته بودند كه ترامپ در گزارش ماه اكتبر از توافق هسته‌اي خارج خواهد شد.