تباني نفتي عربستان و آمريکا به منظور ضربه زدن به اقتصاد روسيه و ايران بيش‌از آنکه اقتصاد تهران و مسکو را در سايه قرار دهد، توجيه اقتصادي توليد نفت و گاز از ذخاير نامتعارف را در آمريکا کاهش مي‌دهد تا عملا بشکه‌هاي نفت آمريکايي‌ها توسط غول نفتي اوپک قرباني شوند.به گزارش مهر، قيمت طلاي سياه از ابتداي فصل تابستان سال جاري در بازارهاي چهار گوشه جهان با کاهش شديد قيمت دست‌و‌پنجه نرم کرده به طوري که بهاي نفت خام در طول اين مدت حدود 30 دلار در هر بشکه کاهش يافته است.

بر اين اساس از ابتداي ژوئن سال 2014 ميلادي تاکنون با ادامه روند رو به سقوط قيمت نفت، بهاي سبد نفتي اوپک به محدوده 80 تا 82 دلار، قيمت نفت برنت درياي شمال به محدوده 85 دلار، قيمت نفت وست تگزاس آمريکا به بشکه‌اي 80 دلار، بهاي نفت دبي به محدوده 82 تا 84 دلار کاهش يافته است. از سوي ديگر، کارشناسان بين‌المللي بازار نفت و مسئولان شرکت ملي نفت ايران هم پيش‌بيني مي‌کنند که روند رو به کاهش قيمت نفت ادامه يابد تا آنجايي که سيد محسن قمصري مدير امور بين‌الملل شرکت ملي نفت ايران پيشنهاد کرده است قيمت نفت در بودجه سال اينده دولت بايد به جاي 100 دلار بشکه‌اي 70 تا 75 دلار گنجانده شود.

کاهش قيمت نفت اقتصاد اکثر کشورهاي نفت‌خيز جهان از جمله کشورهاي عضو اوپک را با کاهش درآمدهاي نفتي روبرو کرده است به طوري که حسن روحاني رئيس‌جمهوري اسلامي ايران از کاهش 30 درصدي درآمدهاي نفتي ايران با توجه به روند سقوط آزاد قيمت نفت خبر داده است.در اين بين، موسسه مطالعات بين المللي انرژي ايران با انتشار گزارشي از افزايش توليد نفت اوپك و غيراوپك، کاهش رسمي قيمت نفت ايران، عراق و عربستان، افزايش توليد طلاي سياه تا مرز 9 ميليون بشکه در روز در آمريکا، شکسته شدن دوباره رکورد توليد نفت در روسيه تا محدوده 10 ميليون و 600 هزار بشکه در روز، افزايش ذخاير استراتژيک نفت و بنزين در آمريکا، احتمال عدم تحقق اهداف توسعه و رشد اقتصادي در منطقه يورو، گزارش آژانس بين‌المللي انرژي نسبت به کاهش سطح تقاضاي نفت در سال 2015 از مهمترين عوامل تضعيف‌کننده قيمت نفت در بازار عنوان شده است.

اما در کنار عوامل و شاخص‌هاي اقتصادي، ژئوپوليتکي و تجاري تاثير گذار در کاهش قيمت نفت در طول چند هفته گذشته اخباري مبني بر تباني نفتي آمريکا و عربستان سعودي به منظور دستکاري قيمت نفت و پائين نگاه داشتن بهاي طلاي سياه به منظور ضربه زدن به اقتصاد کشورهايي همچون ايران، ونزوئلا و روسيه دست به دست مي‌چرخد.با اين وجود، کارشناسان موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي ايران معتقدند که سياست انفعالي عربستان سعودي در برابر کاهش قيمت نفت بيش‌از آنکه به زيان کشورهايي همچون ايران و روسيه باشد، به ضرر آمريکا بوده که با توسل بر قيمت‌هاي بالاي نفت توليد نفت و گاز از ذخاير شيل و نامتعارف را اقتصادي کرده و حتي به خودکفايي از واردات نفت و گاز رسيده است.

بيژن زنگنه وزير نفت ايران سال گذشته با بيان اينکه افزايش قيمت نفت به هيچ وجه به سود کشورهاي بزرگ توليد کننده نفت نيست، تاکيد کرده بود: با افزايش قيمت نفت ايران نمي‌تواند از اين افزايش قيمت بهره ببرد و رقبا به جاي ايران نفت توليد و صادر مي‌کنند. سيد محسن قمصري مدير امور بين‌الملل شرکت ملي نفت ايران هم هفته گذشته در اظهارنظر مشابهي يادآور شده بود: افزايش قيمت نفت به زيان کشورهاي بزرگ توليد‌کننده است زيرا در شرايط افزايش قيمت‌ها توليد نفت و گاز از ذخاير نامتعارف و يا آب‌هاي عميق توجيه اقتصادي پيدا مي‌کند.در اين بين، يکي از سناريوهاي عربستان سعودي هم در پائين نگاه داشتن قيمت نفت بيش‌از آنکه به زيان کشورهايي همچون ايران و روسيه باشد، به ضرر ايالات متحده آمريکا است، زيرا در شرايط پائين بودن قيمت نفت ديگر توليد نفت و گاز از ذخاير نامتعارف توجيه اقتصادي ندارد.

محمد صادق جوكار کارشناسان موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي ايران مي‌گويد: تحليل‌گران معتقدند كه روند فزاينده توليد از منابع نفت غيرمتعارف آمريكاي شمالي در شرايط قيمت‌هاي بالاي نفتي ادامه دار بوده كه خود اين امر منجر به افزايش عرضه به نسبت تقاضا در بازار جهاني و كاهش واردات آمريکا و در نتيجه كاهش قيمت نفت شده است. وي افزود: از اين منظر، اقدام عربستان در تنظيم بازار و حفظ قيمت‌ها را «محركي براي توسعه بيشتر نفت غيرمتعارف و عدم توازن بيشتر عرضه و تقاضا و همچنين كاهش اهميت استراتژيك عرضه نفتي اوپك» مي‌دانند.

به عبارت ديگر، با اجراي سناريوي کاهش قيمت‌ها قطعا در بلندمدت آمريکا نمي‌تواند هزينه‌هاي غير‌اقتصادي توليد نفت و گاز از ذخاير نامتعارف را پرداخت کند که اين سياست به سود کشورهاي بزرگ توليد‌کننده نفت همچون ايران، عربستان، روسيه و عراق است.محمد صادق جوكار کارشناس موسسه مطالعات بين‌المللي انرژي ايران با بيان اينکه عدم توسعه ‌برنامه‌ريزي‌شده منابع غيرمتعارف نفتي و وعدم تحقق برنامه كاهش وابستگي به واردات نفتي و در نتيجه حفظ اهميت استراتژيك دولت خود در تنظيم بازار نفت، تصريح کرد: در حال حاضر هرچند عربستان براي اصلاحات اقتصادي نيازمند درآمد بالاي نفتي است، اما مي‌تواند به دليل ساختار مخازن نفتي متعارف خود با قيمت‌هاي پايين‌تر نيز به توليد نفت خود ادامه دهد.اين سناريوي نفتي عربستان همچون شمشيري دو لبه زيان‌هاي ديگري هم براي اقتصاد آمريکا به ارمغان خواهد آورد به طوري که كاهش قيمت نفت بيشتر به سود رقباي راهبردي ايالات متحده نظير چين است در حالي كه ايالات‌متحده با كاهش توليد داخلي بار ديگر وابسته به واردات کالاهاي مختلف خواهد شد.

جوكار در تشريح مهمترين زيان‌هاي اقتصادي عربستان در قبال کاهش قيمت نفت، گفت: كاهش قيمت نفت منجر به كاهش درآمدهاي نفتي عربستان و در نتيجه تضعيف برنامه‌هاي توسعه‌اي اين كشور در زمينه افزايش بهره‌وري و توسعه منابع جايگزين توليد برق فسيلي (نظير هسته‌اي) مي‌شود كه نهايتا ظرفيت صادرات نفتي عربستان سعودي را كاهش مي‌دهد. اين کارشناس بازار نفت تاکيد کرد: با حفظ روندهاي مصرف انرژي عربستان سعودي، اين كشور در سال 2037 به واردكننده خالص نفتي بدل خواهد شد. در حقيقت، بايد در ارزيابي اين سناريو بيان كرد كه عربستان سعودي تا چه سطح قيمتي اين انفعال خود را ادامه مي‌دهد؟