صاحب‌خبر - ریحانه یاسینی نیم نگاه روز گذشته پیامی در گروه‌های تلگرامی با این مضمون دست به دست شد: «من و جمعی از دوستانی که در زمینه پوشاک فعالیت دارند، برای استخدام نیروی شب عید از بین زیان دیده‌های حادثه پلاسکو، گروهی را تشکیل داده‌ایم وزیر صنعت: فردا پیشنهادی را در خصوص بخشودگی بدهی کسبه به دولت می‌بریم که اعمال یا بخشیده شود. از روز گذشته ستادی در اتاق اصناف برای تنظیم بازار شب عید و جبران کمبود عرضه، تشکیل شده است دودهای سفید از ساختمانی که نیم قرن سخت و استوار برجا بود، هنوز در آسمان می‌پیچد و نگاه حسرت زده صاحبان کسب و کار را به خود خیره می‌کند. پیر و جوان در اطراف محل حادثه، چنان سرهایشان را بالا گرفته و به این دودها چشم دوخته‌اند که انگار، در هر حلقه آن، سرمایه‌های بر باد رفته‌شان را می‌بینند. سه روز از آتشی که بر جان پلاسکو افتاد می‌گذرد، هنوز آوار آن، از روی سر مدفون شدگان برداشته نشده و هر لحظه نیز، سنگینی آوارش بر سر صاحبان کسب و کار، بیشتر می‌شود. بیشتر مردمی که در اطراف محل تجمع کرده‌اند، از خسارت دیدگان و مال باختگان هستند، در میان آنها از همه قشری دیده می‌شود. چه کارگرانی کم سن و سال که از شهرهای دور به امید ساختن سفره‌ای ساده برای خانواده به تهران آمده بودند و چه مردانی موسپید و دنیا دیده که بهت، خطوط روی پیشانی‌شان را عمیق‌تر کرده است. یکی از آنها با ترس و نگرانی که صدایش را می‌لرزاند، می‌گوید:«من مغازه‌ام کنار پلاسکوست، هنوز نمی‌دانم بلایی سر زندگی ما هم آمده است یا نه.» برخی ساختمان‌های مجاور پلاسکو برای عملیات امدادرسانی تخریب شده‌اند و روز گذشته، پاساژ کویتی‌ها نیز تخلیه شد. ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی اعلام کرده است 25 نفر زیر آوار مانده‌اند که از این تعداد، 16 نفر آتش‌نشان بوده‌اند. گزارش‌های میدانی «ایران» نشان می‌دهد تعدادی از این افراد، به دنبال چک هایشان رفته بودند:«پسرخاله‌ام گفت مغازه‌ام که دیگر سوخت، لااقل آلبوم چک هایم را نجات دهم. رفت و همان جا ماند. دیگر خبری از او نداریم.» اگرچه طی چند روز گذشته همه چیز در تب و تاب نجات مدفون شدگان و بیرون آوردن پیکر جان باختگان بوده است، اما دود این آتش، بزودی در چشم اقتصاد نیز خود را نشان خواهد داد. یکی از فعالان این صنف می‌گوید:«همه چیز به هم وصل است. از چند روز آینده چک‌ها شروع به برگشت خوردن می‌کند. چک‌ها که برگشت بخورد، به عده زیادی از تولیدکنندگان هم پول نمی‌رسد. همه چیز یک زنجیره است. تعداد خیلی بیشتری از چند هزار نفری که در اینجا کار می‌کردند، به این ماجرا وصل اند.» در میان چهره‌هایی که سه روز بعد از حادثه همچنان بهت و بغض از خطوط صورت‌شان رخت نبسته است، کارگران شهرستانی، از همه بی‌پناه ترند:«طاقت نمی‌آورم خانه بمانم. همین جا گوشه خیابان منتظرم. از مشهد آمده بودم تهران کار کنم برای خانواده. گوشی موبایلم هم در مغازه بود که حتماً سوخته است. صاحب مغازه هم خبری ازش نیست و موبایلش خاموش است.» اما صدای بعضی‌ها نیز در میان آوار، اصلاً شنیده نشده است. یکی از کسبه خیابان جمهوری می‌گوید:«از 100 نفر مدفون هم حرف می‌زنند، اما درست نیست. من فقط می دانم که 10-20نفر کارگر افغان هم موقع حادثه در کارگاه‌های تولیدی آنجا بودند و بیرون نیامدند.» در ابتدا صحبت از خسارت 1500 میلیارد تومانی بود، اما حالا از رسیدن خسارت‌ها به 5 تا 6 هزار میلیارد تومان نیز صحبت می‌شود. براساس بررسی‌های میدانی و آماری، سرمایه‌هایی که دود شده‌اند، چک‌ها و اسنادی که سوخته‌اند، 4 هزار کارگری که بیکار شده‌اند، ذخیره پوشاک شب عید که آتش گرفته است، تولیدی‌های ایرانی که به امید پلاسکو در کوران مد خارجی روزگار می‌گذرانده‌اند، جمعیت بزرگی هستند که نفس آنها نیز زیر آوار پلاسکو بسختی از سینه بیرون می‌آید و به عملیات نجات، دلخوش کرده‌اند. اعطای وام 300 میلیونی به واحدهای آسیب دیده پلاسکو رئیس کل بانک مرکزی از اعطای تسهیلات 300 میلیون تومانی به هر یک از واحدهای آسیب دیده در حادثه پلاسکو خبر داد. دکتر سیف در حاشیه بازدید از محل حادثه پلاسکو در پاسخ به سوال ایسنا درباره اینکه دولت و بانک مرکزی چه تسهیلاتی برای حادثه دیدگان ریزش پلاسکو در نظر گرفته، گفت: نظام بانکی ضمن همدردی با حادثه دیدگان و با توجه به اینکه این اصناف شغل و سرمایه خود را از دست داده‌اند، به هر یک از واحدهای صنفی 300 میلیون تومان با تسهیلات خاص ارائه می‌کند. رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه مکانیزم دریافت این وام فردا اعلام می‌شود، گفت: شرایط بهره‌مندی از این وام به این گونه است که ابتدا وام به این افراد تعلق می‌گیرد، اما پس از یک سال نیازی به پرداخت اقساط نیست و پس از آن مبلغ با سود 18 درصد در اقساط سه ساله پرداخت می‌شود. سیف با بیان اینکه بانک‌های عامل نیز به زودی مشخص خواهند شد، درباره ساز و کار شناسایی و اطمینان از صحت اطلاعات نیز گفت: از طریق هیات امناء و صنف‌های مربوطه واحدهای آسیب دیده و حتی آن دسته از واحدهایی که مستاجر بودند شناسایی خواهند شد. ماموریت وزیر اقتصاد به بانک‌ها و سازمان مالیاتی وزیر اقتصاد هم با صدور پیامی ضمن تسلیت حادثه دلخراش شهادت آتش‌نشانان غیور کشور در حادثه آتش سوزی ساختمان پلاسکو، دستور تشکیل کمیته ویژه‌ای برای مساعدت به واحدهای فعال در مجتمع پلاسکو را صادر کرد. علی طیب نیا با صدور دستوری مبنی بر تشکیل کمیته ای متشکل از رئیس سازمان امور مالیاتی، معاون امور بانکی، بیمه و شرکت های دولتی و رئیس کل بیمه مرکزی ماموریت داد تا با فوریت به وضعیت همه واحدهای فعال در مجتمع پلاسکو رسیدگی و تا شروع دوباره کسب و کار این واحدها نسبت به رفع مشکلات بیمه ای، بانکی و مالیاتی آنان اقدام ومساعدت لازم را نمایند. طیب نیا همچنین از رئیس کل بیمه مرکزی و معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد خواست، با همکاری شرکت های بیمه برای حمایت از خانواده های آتش نشانان شهید، خدمات بیمه ای لازم از قبیل بیمه عمر را تسهیل کنند و همچنین نسبت به پرداخت خسارت های وارده در چارچوب تعهدات با فوریت و نهایت مساعدت اقدام نمایند. مصوبه حل مشکلات کسبه در هیات دولت وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در بازدید از محل حادثه ساختمان پلاسکو از پیگیری وضعیت کسبه پلاسکو خبر داده و گفت : توانستیم با اتاق اصناف و اتحادیه‌های دیگر موضوع را پیگیری کنیم. حدوده 570 واحد تولید پوشاک در ساختمان بوده اند که عمدتا تولیدی نبوده و دفتر فروش و بنکداری بوده‌اند. بیمه بیکاری کارکنان نیز برقرار می شود. حدود 2200 نفر اینجا کارگر بودندکه با حساب مالکان در مجموع حدود 3000 نفر بیمه بیکاری می‌شوند و حدود 100 میلیون تسهیلات نیز ارائه می شود. برخی دوستان نیز بدهی‌هایی دارند که فردا پیشنهادی را در این خصوص به دولت می‌بریم که اعمال یا بخشیده شود. امروز پیشنهاد مصوبه‌ای را تقدیم دولت می‌کنیم. کسبه نباید نگران باشند؛ چرا که ما تلاش می‌کنیم مشکل آنها حل شود. حدود سه نقطه نیز برای ساماندهی کسبه بررسی می شود. دود پلاسکو با بازار شب عید چه می‌کند؟ طی دو روز گذشته، اظهارات مختلفی درباره بازار پوشاک شب عید بیان می‌شود. در نخستین روز بعد از حادثه، ابوالقاسم شیرازی رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک، از آسیب جدی به بازار تأمین پوشاک شب عید خبر داده و گفته بود: «نمی‌توان آسیبی را که به طور جدی به بازار وارد شده، به این راحتی جبران کرد. با در نظر گرفتن اینکه حدود 500 مغازه در پلاسکو وجود داشته و هر مغازه به طور میانگین حدود 200 میلیون تومان جنس در آن داشت، می‌توان دید که ابعاد آسیب وارد شده به بازار پوشاک وسیع است.» به گفته او، از روز گذشته ستادی برای تنظیم بازار شب عید و جبران کمبود عرضه، تشکیل شده است. اما برخی دیگر نیز معتقدند مشکل جدی بازار شب عید را تهدید نمی‌کند. قدیمی‌نژاد، رئیس اتحادیه بنکداران و طاقه‌فروشان پارچه می‌گوید: «اگرچه ساختمان پلاسکو یکی از مراکز عمده تولید و عرضه انواع پوشاک به شمار می‌رفت اما غیر از طبقات فوقانی تولید چندانی در این ساختمان صورت نمی‌گرفت و پلاسکوی تهران مرکز پخش عرضه البسه بود که با توجه به وضعیت موجود به نظر نمی‌رسد این حادثه تأثیری روی بازار و قیمت پارچه و لباس بگذارد.» اتاق اصناف طی چند روز گذشته برای سازماندهی وضعیت صاحبان کسب و کار در پلاسکو با قدرت وارد عمل شده و از تمهیدات ویژه‌ای برای شب عید خبر داده است. درستی، نایب رئیس اتاق اصناف می‌گوید: «درصددیم بزودی محلی را برای کسبه ساختمان پلاسکو به صورت سازه‌های موقتی در نظر بگیریم تا کاسبان این ساختمان بتوانند شب عید خود را با آسودگی خاطر بگذرانند» کسی به حال و روز کارگران و بیمه واحدها می‌رسد؟ بین 2 تا 4 هزار نفر، ارقام متفاوتی است که از تعداد فعالان اقتصادی و کارگران در پلاسکو تخمین زده می‌شود. کارگرانی که هنوز در اطراف محل حادثه حضور دارند و پرده اشک از مقابل چشمان‌شان کنار نمی‌رود. یکی از سربازانی که برای ساماندهی مردم در این محل حضور دارد، با خستگی و کلافگی تمام می‌گوید: «مغازه‌دارها و کارگران‌شان مدام می‌آیند اینجا سر می‌زنند و از ما سؤال می‌پرسند. می‌خواهند اجازه دهیم داخل بروند تا خودشان ببینند چه بر سر مغازه‌هایشان آمده، اما نمی‌توانیم.» اما بجز دولت و اصناف، مردم نیز بیکار نمانده‌اند. روز گذشته پیامی در گروه‌های تلگرامی با این مضمون دست به دست شد:«من و جمعی از دوستانی که در زمینه پوشاک فعالیت دارند، برای استخدام نیروی شب عید از بین زیان دیده‌های حادثه پلاسکو، گروهی را تشکیل داده‌ایم. هر کسی را می‌شناسید، به ما معرفی کنید.» مریم دیانی، طراح لباس که این حرکت را به راه انداخته است، برای «ایران» توضیح می‌دهد:«همه چیز را نمی‌توان به دولت محول کرد. ما هم وظیفه داریم. من خودم کارگاه خیاطی دارم و 9 کارگاه دیگر هم اعلام همکاری کرده‌اند. تازه شروع کرده‌ایم، می‌خواهیم فضایی فراهم کنیم که کارگران و خیاط‌هایی که مستقیم وغیرمستقیم با پلاسکو مرتبط بودند، شب عید سر کار باشند. تا الان حدود 50 نفر را پیدا کرده‌ایم.» بیمه‌ها نیز با سرعت دست به کار شده‌اند و روز گذشته، صفی طولانی روبه‌روی شعبه چهارراه استانبول بیمه ایران، تشکیل شده بود. همتی، رئیس کل بیمه مرکزی در این باره گفته است:«در ساختمان پلاسکو، ۱۶۰واحد یعنی حدود ۲۵ درصد بیمه بودند و بر اساس برآوردهای تقریبی می‌توان گفت که کل تعهدات صنعت بیمه درباره آتش‌سوزی این ساختمان حدود ۴۰ میلیارد تومان است.» 100واحد از این تعداد، تحت پوشش بیمه ایران بوده‌اند که خسارت 30میلیارد تومانی، به آنها پرداخت می‌شود و 60واحد دیگر، تخت پوشش بیمه‌های دیگر بوده‌اند. اما این در حالی است که در کمترین برآورد، این ساختمان و سرمایه موجود در آن خسارت هزار میلیاردی دیده است.∎​