به گزارش خبرنگار ادبیات شبستان، پنجمین نشست كتابنوش با حضور «شهریار زرشناس» عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و «کامران صحت» در مركز تبادل كتاب برگزار شد. این سلسله نشست ها به همت کانون اندیشه جوان برگزار می شوند.

شهریار زرشناس در این نشست درباره آموزه‌های روانشناسی موفقیت در زندگی امروز توضیح داد: انسان مدرن با مشکل جدی تطبیق ساخت وجودی بشر با شرایط پیچیده و دشوار زندگی شهری مدرن روبروست و این مساله او را نیازمند سلسله مهارت هایی کرده و از این رو نیاز پیدا می‌کند که سراغ روانشناس برود. در این خصوص سه نوع کتاب در بازار وجود دارد؛ یکی کتابهایی است که اضطراب و افسردگی را در آدم ها درمان می کنند، دیگری کتاب هایی که سعی می‌کنند مجموعه‌ای از مهارت‌های علنی را به مخاطب بدهند و ضریب سازگاری را در اینها بالا ببرند و سومی هم کتاب هایی هستند که مشخصاً کتابهای موفقیت نامیده می‌شوند که مثلاً چطور از تکنیک‌های روانشناسی مدرن استفاده کنیم تا پولدار شویم. 

وی با بیان اینکه کتاب های مذکور انسان ها را به حقیقت نزدیک نمی کند، گفت: این کتاب‌ها ممکن است تکنیک‌هایی داشته باشند که چطور گفت‌گو کنید تا طرف مقابل را جذب کنید و روی آن بیشتر تأثیر بگذارید و فروشتان را بالا ببرید، ولی روانشناسی مدرن حقیقت بشر را فراموش کرده و وجهه نظر انتقادی‌اش را نسبت به جامعه و زندگی مدرن تا حدّ زیادی از دست داده است، فقط این فراموشی را تزیین می‌کند و یا سعی می‌کند فشار و رنج و آزار و آفات و عوارضش را کمتر کند و مشکل روانشناسی مدرن این است که یک حقیقتی برای انسان قائل نیست که بخواهد انسان را به این حقیقت برگرداند.

این عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: این کتاب ها حتی اگر از کمال حرف می‌زنند مقصودشان کمال نیست و جوهر حرفشان سازگاری است و زیرشاخه‌های آن هم همین مشکل را دارند و اگر قرار باشد کار ما فقط این باشد که با جامعه ناسالم سازگار شویم و هدف ما این باشد، این کتاب ها به درد ما می‌خورد اما این مدل، ظرفیتها و انرژی‌های انسان را سرکوب می‌کند و اجازه نمی‌دهد فعالانه و به طریقی سالم آزاد شوند. 

وی در پایان سخنانش به هدف اشتباهی کتاب های روانشناسی امروز اشاره کرد و گفت: در شرایطی که امکان‌های برابر وجود ندارد نمی‌شود از نقطه صفر و فقط با تکنیک موفقیت و یادگیری چهار روش شرایط را تغییر دهید. دانش باید ما را با حقیقت آشنا کند نه اینکه بر دامنه توهمات ما بیفزاید. منطق جامعه مدرن سودانگاری بورژوایی فزاینده است که انسان را دچار حرص می‌کند و اضطراب تولید می‌شود. 

کامران صحت نیز در این نشست به هدف از خواندن این نوع کتاب ها اشاره کرد و گفت: مردم به تدریج به دنبال کسب منفعت از این کتاب ها بودند و در نتیجه دنبال کتاب های بودند که خیلی ساده‌ تر بگویند چطور موفق شوند و همین موجب شد این مباحث جذاب شود و برای مردم مسیری که انسان های موفق طی کردند مهم بود درنتیجه کتاب هایی با این مضامین فروش خوبی در بازار دارد.

وی در مخالفت با صحبت‌ های زرشناس توضیح داد: هیچ کتابی به اجبار بیان نکرده "بیا موفق و پولدارت کنم" مردم در نهایت به این نتیجه رسیدند که با روش های دیگری می‌توان به موفقیت رسید. درست است که این کتاب ها برای غرب نوشته شده اما از نظر بومی مشکل این است که نویسندگان ما نتوانستند آموزه‌های دینی را به زبان مردم آموزش دهند و به همین دلیل مردم به سمت کتاب هایی که در غرب تولید می‌شود رفتند. هر کتابی تفسیر دارد و شاید تفسیرهای ما دچار ایراد هست، بهتر است جزئیات را هم ببینیم برای اینکه بتوانیم به یک قالب موفق براساس آنچه که خودمان تصور داریم برسیم. رویکرد کتابها با نگاه بازاری به سمتی خواهد رفت که مخاطب تمایل دارد.