«محسن پاک‌آیین»، سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان، در گفت‌‌و‌‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، از کارشنکی‌ها و سوء مدیریت آلسعود در موضوع برگزاری مراسم حج و رویکرد منفی و استبدادی آنان در این خصوص سخن گفت.
با توجه به این که یک سال از فاجعه منا می‌گذرد، چرا عربستان سعودی هنوز هیچ پاسخ شفافی در‌این باره نداشته است؟ واقعیت این است که دنیای اسلام سؤالات زیادی در قبال این موضوع دارد، مسلمانان جهان از توجیهات سطحی و غیر منطقی حکام عربستان قانع نشده و هنوز منتظر مجازات عاملان این فاجعه و عذرخواهی مقامات عربستان از امت اسلامی و خانواده‌های داغدار هستند. ریاض نمی‌خواهد مسئولیت خود را در این حادثه سنگین بپذیرد و به همین دلیل پاسخ شفافی به مردم دنیا نمی‌دهد.
آیا سایر کشورهایی که در فاجعه منا شهید دادند، به اندازه ایران پیگیر بوده‌اند؛ اگر نه علت این سهل انگاری چیست؟
قطعا سایر کشورهایی که شهید دادند، هنوز داغدار بوده و نمی‌توانند این غم بزرگ را فراموش کنند. جان باختن هزاران زائر خانه خدا در این حادثه مسئله کوچکی نیست. ممکن است برخی کشورها به دلیل وابستگی به سعودی‌ها و یا نومیدی از کسب نتیجه به اندازه ایران انگیزه‌ای برای پیگیری نداشته باشند، اما جهان اسلام و سازمان همکاری اسلامی باید به نیابت از آنان موضوع را پیگیری کرده و اجازه ندهند که خون حاجیان شهید پایمال شود. ایران هم باید در این زمینه پیشرو باشد.
چگونه می‌توانیم یاد و خاطره شهدای فاجعه منا را زنده نگه داشته و از خانواده‌های قربانیان دلجویی کنیم؟
نخست در داخل کشور باید برای زنده نگه داشتن یاد این شهدا برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری شود. هر نهادی باید یک پیوست فرهنگی برای گرامیداشت یاد شهدای منا و محکوم کردن عوامل این جنایت داشته باشد. در خارج از کشور نیز باید کشورهای اسلامی و نهادهای ذی‌ربط برای پیگیری فاجعه منا ترغیب شوند. نهادهای تبلیغاتی داخل کشور باید با مستندسازی، ابعاد فاجعه منا را به مردم ایران و دیگر کشورهای اسلامی و جهان بازگو کرده و آنان را از اقدامات ظالمانه سعودی‌ها مطلع نمایند.
محافل بین‌المللی چه نقشی در پیگیری این حادثه دارند؟
قطعا نقش نهادهای بین‌المللی همچون سازمان همکاری اسلامی می‌تواند موثر باشد. البته دولت سعودی با نفوذ خود سعی خواهد کرد که فعالیت‌های این سازمان را خنثی نماید، اما این امر نباید ما را از کار مستمر با مسئولین این سازمان نا امید سازد. سازمان بین‌المجالس به ویژه بین‌المجالس آسیائی نیز باید فعال گردد و اجلاس آبان‌ماه این سازمان با حضور هیئت‌های پارلمانی برخی از کشورهای مسلمان باید به محلی برای اعمال فشار بر حکام سعودی تبدیل شود. اعضای جنبش عدم تعهد نیز می‌توانند در این زمینه ایفای نقش نمایند. مجامع جهانی اهل بیت(ع)، صلح اسلامی و تقریب مذاهب نیز می‌توانند با اعمال دیپلماسی دینی و ارتباط با علما و روشنفکران جهان اسلام و برگزاری همایش‌های بین‌المللی وظیفه خود را در این قبال انجام دهند.
جمهوری اسلامی ایران امسال با شرایطی که عربستان برای حجاج گذاشت، تکریم را بر تذلیل ترجیح داد و زائری به حج نفرستاد، این اقدام تا چه اندازه می‌تواند مؤثر باشد؟
در واقع ایران تلاش زیادی کرد که از طریق مذاکره مسیر اعزام حجاج ایرانی را باز نگه دارد. اما عربستان با کارشکنی‌های خود مانع شرکت ایرانیان در مراسم حج امسال شد. به عبارتی دولت و وزارت حج عربستان امنیت حجاج ایرانی را تضمین نکرده و امکانات لازم را در اختیار ایرانیان قرار ندادند. عدم حضور حجاج ایرانی در حج امسال در واقع اعتراض به نحوه عملکرد ریاض و افشاکننده سوء مدیریت آنان در جریان حج می‌باشد. این اقدام نوعی روشنگری است و تأثیر خود را برای بیدارکردن و آشنا ساختن حجاج دیگر کشورها نسبت به رویکردهای منفی عربستان خواهد گذارد.
پیام حج رهبر معظم انقلاب چه تأثیری در رسوایی چهره خبیث آلسعود و بی‌کفایتی عربستان در اداره حج خواهد داشت؟
پیام مهم رهبر معظم انقلاب در آستانه ایام حج خطاب به مسلمانان سراسر جهان و حجاج بیت‌الله الحرام، حائز نکات بسیار تأثیرگذاری بود. بخش اعظم این پیام در مورد جنایات سعودی و افشای واقعیت‌های تلخی همچون ارتباط عربستان با رژیم صهیونیستی، حمایت ریاض از تروریسم و گروه‌های افراطی همچون داعش و کشتار مردم بی‌دفاع یمن بود. این پیام که با استقبال مسلمانان سراسر جهان مواجه شد؛ نشان دهنده خشم جهانی از اقدامات ضد اسلامی آلسعود و علاقه آنان برای مقابله با رویکرد منفی و استبدادی سعودی علیه حجاج کشورهای مسلمان است. این پیام صریح، قاطع و پرصلابت مقام معظم رهبری به قدری نافذ و تاثیرگذار بود که موجب عکس‌العمل علما، روحانیون و روشنفکران جهان اسلام شد و اقدامات سعودی بخصوص ارتباط امنیتی و اطلاعاتی نزدیک آنان با تل‌آویو مورد انتقاد شدید قرار گرفت. متأسفانه در مراسم حج امسال دستبندهای امنیتی اسرائیلی به حجاج داده شده که لکه ننگ دیگری بر دامان برگذارکنندگان حج می‌باشد.
خبرنگار: مرتضی کریمی