صاحب‌خبر - دوم مهر ماه سال گذشته مصادف با روز عید قربان بود که به خاطر بی تدبیری و بی‌کفایتی سعودی‌ها بیش از 4 هزار زائر مسلمان از جمله 477 زائر ایرانی در منطقه «منا» جان خود را از دست دادند و به این ترتیب فاجعه منا به‌ عنوان یکی از حادثه‌های بزرگ جهانی در تاریخ اسلام به ثبت رسید. به گزارش «ایران»، پس از گذشت یک سال از این فاجعه، امسال به گفته سعید اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت قرار است مراسم بزرگداشت شهدای منا به صورت جامع از یکم تا نهم ذیحجه با مشارکت 13 دستگاه اجرایی در سراسر کشور برگزار شود. همچنین مقرر شد در مراسم بزرگداشت شهدای منا واکاوی جدی از عظمت روحی شهدای این واقعه که در تاریخ بی‌سابقه بوده به عمل آید. ضمناً قرار بود کمیته حقیقت یاب به درخواست جمهوری اسلامی ایران با مشارکت کشورهای مختلف تشکیل شود که متأسفانه دولت عربستان تا اکنون حاضر نشده این خواسته را بپذیرد. به گفته اوحدی با آغاز مراسم بزرگداشت فاجعه منا، برنامه‌های مختلفی در سراسر کشور به اجرا درآمده و همزمان با آن مسئولان و اقشار مردم ضمن محکوم کردن رفتار سعودی‌ها حتی با انتشار بیانیه خشم خود را نسبت به دولت عربستان نشان دادند. ضرورت پیگیری حقوقی فاجعه منا با فرا رسیدن سالروز فاجعه منا رئیس قوه قضائیه، با تأکید بر اینکه حق حجاج گرامی ما که به معنای حقیقی کلمه شهید شده‌اند نباید فراموش شود و قوه قضائیه نیز در حدی که به آن مربوط است پیگیر خواهد بود، از دولت و بویژه وزارت امور خارجه خواست که همچنان پیگیر این موضوع باشند تا سعودی‎ها و حامیانشان نتوانند روی این جنایت بزرگ سرپوش بگذارند. آیت‌الله آملی لاریجانی یاد و خاطره مهاجران الی‌الله را گرامی داشت و با تسلیت به خانواده‌های قربانیان این حادثه که به شکل مظلومانه‌ای به شهادت رسیدند، افزود: وضعیتی که پدید آمد نشان داد که حاکمان سعودی لیاقت اداره مشاهد مشرفه و صیانت از جان و اموال مسلمین را ندارند و باید چاره‌ای اندیشید.وی با ابراز تأسف از محروم شدن هموطنان از فیوضات حج امسال، اظهار کرد: شیوه‌ای که سعودی‌ها و حکام فاسد و جنایتکار سعودی در موضوع حج در پیش گرفتند بسیار خاص بود. آنها علاوه بر اینکه امروز با حمایت و تجهیز تروریست‌ها، مستقیم به یمن و بمباران مردم بی‌دفاع این کشور حمله و با هدف قرار دادن مراکز فرهنگی، بیمارستان‌ها و مساجد، در گوشه‌ای از جهان، آتش به پا کرده‌اند که اقدام آنان مصداق بارز جنایت جنگی است، وظیفه اصلی خود را که صیانت از حجاج و مدیریت امور حج است نتوانسته‌اند بدرستی انجام دهند. رئیس قوه قضائیه در ادامه با انتقاد از رفتار دو گانه نسبت به سعودی‌ها از سوی مجامع جهانی خاطرنشان کرد: این اتفاق در هر کشوری رخ می‌داد، رسانه‌های کشورهای سلطه تا سال‌ها سر و صدا می‌کردند اما به دلیل تبعیت سعودی‌ها از چنین دولت هایی، قضیه را مسکوت گذاشتند و این موضوعی است که امروز باید به طور جدی به آن پرداخته شود. بیانیه جمعی از حقوقدانان همزمان با فرارسیدن فاجعه منا جمعی از حقوقدانان، قضات، وکلا، سردفتران، استادان، دانشجویان و دانش آموختگان حقوقی دانشگاه‌ها و مؤسسات مردم نهاد حقوقی سراسر کشور در بیانیه‌ای ضمن برشمردن دلایل ناکارآمدی دولت عربستان در اداره حج و بیان دست داشتن آن دولت در فاجعه منا، خواستار پیگیری وزارت امور خارجه و سازمان حج و زیارت از دولت عربستان و مجازات خاطیان این فاجعه شدند. در این بیانیه که توسط 648 حقوقدان امضا شده و شامل 5 راهکار جهت احقاق حقوق پایمال شده هموطنان داغدیده در فاجعه منا است با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب، در رابطه با اینکه «دولت سعودی موظف است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به لوازم آن به قاعده حق و انصاف عمل کند.» راهکارها به شرح ذیل اعلام شده است: 1- ارسال درخواست‌های رسمی به مسئولان کشور عربستان و همچنین نهادهای بین‌المللی همچون دبیرکل سازمان ملل، سازمان همکاری‌های اسلامی و مطالبه تشکیل کمیته حقیقت یاب و تعیین مسئول جبران خسارت. 2- پیگیری حقوق بشری این فاجعه در نشست‌های جاری شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و سازمان همکاری‌های اسلامی. 3- رایزنی مستمر با کشورهای آسیب دیده جهت فعال کردن آنان برای احقاق حقوق مسلمانان و ایجاد ظرفیت‌های مطالبه مردمی در این کشورها و بهره‌برداری مناسب از توان دیپلماسی عمومی. 4- مذاکره با کشورهای همسو و فعال‌تر کردن جنبش عدم تعهدها و گروه 77 در جهت هم‌افزایی قدرت در جهت مطالبه بیشتر. 5- اقدام فوری و مقتضی جهت تسهیل ثبت شکایت در محاکم داخلی کشور عربستان جهت احقاق خانواده بازماندگان و خسارت‌دیدگان. برگزاری دعای عرفه همزمان با نهم ذیحجه (روز عرفه) ستاد برگزاری مراسم دعای عرفه و بزرگداشت شهدای منا اعلام کرد: قرار است روز یکشنبه 21 شهریور ماه دعای عرفه با حضور شخصیت ها و مسئولان کشوری و لشگری، مردم شهید پرور و خانواده معظم شهدای فاجعه منا در مصلای امام خمینی(ره) تهران برگزار شود.∎​