به بهانه آخرین نمایشگاه خوشنویسی‌اش درباره ورود هنر به چرخه اقتصادی و نقش اثرگذار مدیریت کلان فرهنگی در توسعه هنرهای تجسمی‌ در جریان زندگی روزمره و ذایقه مردم با او به گفت‌و‌گو نشستیم.

بختیاری در ابتدا با اشاره به ویژگی‌های هنری «مسند مستانگی» گفت: یکی از ویژگی‌های نمایشگاه‌های من این است که به صورت سه‌گانه یعنی ترکیبی از نقاشی، نقاشی‌خط و خوشنویسی سنتی برگزار می‌شود و من ترکیب این 3 مورد را در کلیت نمایشگاه لحاظ می‌کنم. بدین صورت این سه‌گانه در سایه همدیگر قرار می‌گیرند. اما در این نمایشگاه با توصیه دوستانم یک چیدمان جدید ایجاد کردم که بر اساس سنت‌های خوشنویسی و اسطوره‌های زیباشناسی بازچیدمانی شده است.

رازهای نهفته در خط نستعلیق

بختیاری با اشاره به نسبت طلایی در خط نستعلیق عنوان کرد: نسبت طلایی ریشه سه چهارهزار ساله دارد و در همه حوزه‌های جهان هستی می‌توان این نسبت طلایی را مشاهده کرد. تنها دست ساخته بشر که در طول اعصار مختلف این ساختار زیباشناسی را در خود جای داده است، در خط نستعلیق دیده می‌شود و من این مسأله را از دیدگاه‌های هندسی مورد بررسی قرار دادم. این مسأله نه به عنوان یک ادعای ظاهری بلکه به عنوان حقیقتی مهم مطرح است که نستعلیق بر اساس نسبت‌های طلایی بنیان نهاده شده است. این برای من افتخاری بود که توانستم این موضوع را کشف کنم و حقیقت جالبی است که هنرمندان ما در زمان قدیم بدون اینکه به این موضوع اشراف داشته باشند، آن را به خوبی رعایت می‌کردند.

اقبال مردم به «مسند مستانگی»

وی یادآور شد: در این نمایشگاه هم تأکید مؤکّد من بر خط نستعلیق و اصول زیبایی‌شناسی سنتی بوده است. ترکیب‌بندی‌های خاص و تنوع قلم، استفاده از قلم‌موهای ریز و درشت، هندسه خط و... بازچیدمانی تازه از این خط است که به یک ترکیب جدید منجر شده است. کسانی که با خط نستعلیق آشنا هستند، می‌دانند که خطوط موازی با بی‌نهایت ترکیب شده و تمام کوشش من بر این بوده است که با ترکیبات جدیدی که ایجاد کردم، این قامت استاندارد را به نمایش درآورم. در این نمایشگاه 35 اثر وجود دارد که تمامی‌آثار مربوط به 7 ماهه اخیر هستند و برای اولین بار در این نمایشگاه از آنها رونمایی شده است.

این هنرمند خوشنویس درباره استقبال بازدیدکنندگان از این نمایشگاه گفت: خوشبختانه این نمایشگاه با اقبال بسیاری خوبی روبه‌رو شده و می‌توان به جرأت گفت که این نمایشگاه در شرایطی کار خود را آغاز کرده که استقبال استادان نامی ‌این رشته و علاقه‌مند به خوشنویسی کم‌نظیر بوده و در روز افتتاحیه و دیگر روزها با استقبال کم سابقه‌ای روبه‌رو شده است. هنرمندان بسیاری به من لطف داشتند و از نمایشگاه بازدید کردند و جمعیت بسیاری هم از راه‌های بسیار دور آمدند که مایه مباهات بنده است.

آثار هنری به چرخه اقتصاد وارد شوند

بختیاری در ادامه با تأکید بر اینکه این آثار برای فروش عرضه شده‌اند، افزود: وقتی کاری با سفارش، تولید و در واقع امضا می‌شود، باید به چرخه اقتصاد وارد شود و این امری طبیعی است. خوشبختانه اوضاع خرید و فروش نسبت به سال‌های قبل بهتر شده است اما به‌طور کلی فرهنگ این موضوع هنوز آن‌گونه که باید، میان مردم جا نیفتاده و تمرکز مردم ما بیشتر به کف خانه و فرش است و توجه چندانی به تزیینات دیوار ندارند؛ در حالی که در خارج از ایران توجه به دیوار بیشتر است و از طرفی همین مسأله باعث تشویق هنرمندان می‌شود که کارهای بیشتری خلق کنند و در نهایت این خرید و فروش به تعامل فعالی میان هنرمند و مردم می‌انجامد اما در جامعه ما هنوز این موضوع بسیار کمرنگ است و کند پیش می‌رود.

وی در ادامه افزود: این مسأله عزمی ‌جدی را طلب می‌کند و باید ذایقه آن در سطح جامعه ایجاد شود که قطعاً نیازمند برنامه‌ریزی کلان کارگزاران فرهنگی است.

وی با بیان اینکه انجمن خوشنویسان با مشاوره کارگزاران فرهنگی و دیگر نهادهای مرتبط باید یک کار ملی انجام دهد، ادامه داد: ابعاد این کار بزرگ است. باید این را باور کنیم که اگر ذوق هنری و توجه به هنر در زندگی روزمره مردم بیش از پیش شود، قطعاً بر میزان خشونت و کاهش آن تأثیر می‌گذارد و منجر به عطوفت و مهربانی بیشتری در جامعه می‌شود و ذوق زیبایی‌شناسی ارتقا می‏یابد. البته این موضوع فقط در خط نیست بلکه در همه حوزه‌های هنری معنا پیدا می‌کند. لذا ما در این باره نیازمند نگاه جمعی و کلان فرهنگی و عزم ملی هستیم و با فعالیت‌های فردی و تک‌بُعدی به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم.

جامعه ظرفیت ارتقای ذوق زیبایی‌شناسی را دارد

بختیاری ادامه داد: البته من در این رابطه بارها پیشنهادهایی هم داده‌ام اما متأسفانه با رفت و آمد مدیران برنامه‌ها هم نیمه‌کاره رها می‌شوند. بنابراین مشکل در فضای کلان فرهنگی است که باید ابتدا به‌صورت یک ضرورت مطرح شود تا به منصه ظهور و اجرا برسد. اگر قانونی در این رابطه وضع شود، نگاه و ذایقه‌ها هم کم‌کم تغییر می‌کند و تبدیل به یک دغدغه می‌شود. این امر نیازمند یک فرآیند فرهنگی است که توسط قانون اجرایی و پیگیری شود.

این هنرمند در پایان خاطرنشان کرد: جامعه ما به‌شدت ظرفیت ارتقای ذوق زیبایی‌شناسی را دارد. ما بستر و زمینه‌های فرهنگی قوی داریم و نگاه‌های هنری خوبی هم در این فضا جاری است. بنابراین باید با تقویت کارگزاران فرهنگی در همه حوزه‌ها، نگاهی تعاملی در جهت ارتقای فرهنگ خود داشته باشیم و به جامعه‌ای بالنده دست پیدا کنیم.